________________
१२१
पद-२१, उद्देशकः-, द्वारवउप्पयतिरि० पं० ओरा० गब्भवक्कतियचउप्पयथल० ति० पं० ओरा०, संमुच्छिमचउ० ओरालियसरीरे कइविहे पं०?, गो०! दुविहे पं०, तं०-पजत्तसंमु० चउ० थल० तिरि० पंचि० ओरा० अपज्जत्तसंमुच्छिचउ० थल तिरि० पंचिं० ओरा०, एवं गब्भवतिएवि,
परिसप्पथलयरतिरि० पंचि० ओरा० भंते ! कतिविधे पं०?, गो० ! दु० ५०, तं०-उरपरिसप्पथल० पं० तिरि० ओरा० भुयपरिसप्पथलपं० तिरि० ओरालियसरीरे य, उरपरिसप्पथल० पंचिं० तिरि० ओरालियसरीरे णं मंते ! कतिविधे पं०?, गो० ! दु० पं०, तं०-संमुच्छिमउर० थल० पंचिंतिरि० ओरा० गब्भवरक्कंतियउर० थल०तिरि० पंचिं० ओरा०, संमुच्छिमे दुविहे पं०, तं०-अपजत्तसंमु० उर० थल० तिरि० पंचिं० ओरालियसरीरे य पञ्जत्तसंमुच्छिमउरपरिसप्प-थलयरितिर० पंचिं० ओरालि०, एवं गमवक्कंतियउरपरिसप्पे चउक्कतो भेओ, एवं भुयपरिसप्पावि संमुच्छिमगभवक्तंतियपज्जत्ता अपजत्ता य,
खहयरा दुविधा, पं०, तं०-समुच्छिमा य गब्भवतिया य, संमुच्छिमा दुविधा पं०?, पजत्ता अपजत्ता य, गब्भवतियावि पजत्ता अपञ्जत्ता य।।
मणूसपंचिंदियओरालियसरीरे णं भंते ! कतिविधे पं०?, गो० ! दुविहे पं०, तं०संमुच्छिममणूसपंचिं० ओरा० य गब्भवतियमणूसपंचिं० ओरालि०, गब्भवक्तंतियम० पंचिं०
ओरालियसरीरे णं भंते ! कतिविधे पं०?, गो० ! दु० पं०, तं०-पजत्तगब्भवतियमणूसपंचिंदियओरा० अपजत्तगगब्भ० मणूसपंचिंदियओरा०।
वृ. तत्र 'यथोद्देशं निर्देश' इति प्रथमतो विधिद्वारमभिधित्सुरादौ शरीररमूलभेदान् प्रतिपादयति,–'कइ णं भंते !' इत्यादि, कति-किंपरिमाणानि णमिति वाक्यालङ्कारे भदन्त ! शीर्यन्ते-प्रतिक्षणंविशरारुभावंबिभ्रतीतिशरीराणि, शरीराण्येवशरीरकाणि, तथा स्वार्थेकप्रत्ययः, भगवानाह-गौ०! पञ्च शरीराणि प्रज्ञप्तानिमया अन्यैश्च शैषेस्तीर्थकृभिः ,तान्येव नामत आह-- ___'ओरालिए' इत्यादि, उदारं प्रधानं, प्राधान्यं चास्य तीर्थकरगणधरशरीराण्यधिकृत्य, ततोऽन्यस्यानुत्तरशरीरस्याप्यनन्तगुणहीनत्वात्, यद्वा उदारं-सातिरेकयोजनसहनुमानत्वात् शेषसरीरापेक्षया बृहप्रमाणं, बृहत्ता चास्य वैक्रियं प्रति भवधारणीयसहजशरीरापेक्षया द्रष्टव्या, अन्यथा उत्तरवैक्रियं योजनलक्षमानमपि लक्ष्यते, उदारमेव औदारिकंविनयादिपाठादिकण,
तथा विविधा विशिष्टा वा क्रिया विक्रिया तस्यां भवं वैक्रियं, तथाहि-तदेकं भूत्वा अनेक भवति अनेकं भूत्वा एकंतथा अणुभूत्वा महद्भवति महन्च भूत्वा अणु तथा खचरं भूत्वा भूमिचरं भवति भूमिचरं भूत्वा खचरं तथा ६श्यं भूत्वा अदृश्यं भवति अदृश्यं भूत्वा दृश्यमित्यादि, तच्च द्विविधं-औपपातिकं लब्धिप्रत्ययं च, तत्रौपपातिकमुपपातजन्मनिर्मितं, तच्च देवनारकाणां, लब्धिप्रत्ययं तिरग्मनुष्याणां, तथा 'आहारए' इति आहारकं चतुर्दशपूर्वविदा तीर्थकरस्फातिदर्शनादिक- तथाविधप्रयोजनोत्पत्तौ सत्यां विशिष्टलब्धिवशादाह्रियते-निर्वत्यते इत्याहारकं, 'कृबहुल' मिति वचनात् कर्मणि वुञ् यथा पादहारक इत्यत्र, उक्तंच॥१॥ “कजमि समुप्पन्ने सुयकेवलिणा विसिट्ठलद्धीए।
जं एत्थ आहरिज्जइ भणित्तं आहारगं तं तु ॥"
-कार्य चेदम्For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org