________________
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्रम्-२-२०/-/२/४९८
११०
दिभ्यः पुनः परम्परागता एव, तथास्वाभाव्यात, एनमेव विशेषंप्रतिपिपादयिषुः सूत्रसप्तकमाह - एवं रयणप्पभापुढवीनेरइयावि' इत्यादि, सुगमं ।
असुरकुमारादयः स्तनितकुमारपर्यवसाना; पृथिव्यब्वनस्पतयश्चानन्तरागता अपि अन्तक्रियां कुर्वन्तिपरम्परागता अप्यन्तक्रियां कुर्वन्ति, उभयथाऽ प्यागतानां तेषामन्तक्रियाकरणाविरोधात्, तथा केवलचक्षुषोपलब्धेः । तेजोवायुद्वित्रिचतुरिन्द्रियाः परम्परागता एव, न त्वनन्तरागताः, तत्र तेजोवायूनामानन्तर्येण मनुष्यत्वस्यैवाप्राप्तेः, द्वीन्द्रियादीनां तु तथाभवस्वाभाव्यादिति शेषास्तु तिर्यक्पञ्चेन्द्रियादयो वैमानिकपर्यवसाना अनन्तरागता अपि परम्परागता अपि । अथ नैरयिकादिभवेभ्योऽनन्तर भगवताः कियन्त एकसमयेऽन्तक्रियां कुर्वन्ति इत्येवंरूपं तृतीयं द्वारमभिधित्सुराह
-: पदं - २०, द्वारं ३, “अनंतरागता" :
hadde
मू. (४९९) अनंतरागया नेरइया एगसमये केवइया अंतकिरियं पकरेति ?, गोयमा ! जत्रेणं एगो वा दो वा तिन्त्रि वा उक्कोसेणं, दस, रयणप्पभापुढवीनेरइयावि एवं चेव, जाव वालुयप्पभापुढवी०, अनंत० भंते ! पंकपभापुढवीनेरइया एगसमयेणं केवतिया अंतकिरियं पकरेति ?, गोयमा ! जहत्रेणं एक्को वा दो वा तिन्नि वा उक्कोसेणं चत्तारि, अनंतरागया णं भंते! असुरकुमारा एगसमये केवतिआ अंत० पकरेति ?, गोयमा ! जह० एक्को वा दो वा तिन्निवा उक्कोसेणं दस, अनंतरागया णं भंते! असुरकुमारीओ एगस० केव० अंत० पकरेति ?, गोयमा जह० एक्को वा दो वा तित्रि वा उक्कोसेणं पंच, एवं जहा असुरकुमारा सदेवीया तहा जाव थणिअ० अनंतरागया णं भंते! पुढवि० एगसमये केवइया अंतकिरियं पकरेति ?, गोयमा ! जह० एक्को वा दो वा तिनि वा, उक्कोसेणं चत्तारि, एवं आउक्काइयावि चत्तारि, वणस्सइकाइया छच, पंचिदियतिरिक्खजोणिया दस, तिरिक्खजोणिणीओ दस, मणुस्सा दस, मणुस्सीओ वीस, वाणमंतरा दस, वाणमंतरीओ पंचस जोईसिआ दस, जोइसिणीओ वीसं, वैमाणिआ अट्ठसयं, वेमाणिणीओ वीसं ।
वृ. 'अनंतरागयां णं भंते!' इत्यादिक नैरयिकभवादनन्तरं - अव्यवधानेन मनुष्यभवमागता अनन्तरागताः, नैरयिका इति प्राग्भवपर्यायेणं व्यपदेशः सुरादिप्राग्भवपर्यायप्रतिपत्तिव्युदासार्थः, एवमुत्तरत्रापि तत्तत्प्राग्भवपर्यायेण व्यपदेशे प्रयोजनं चिन्तनीयमिति । शेषं कण्ठयं । सम्प्रति तत उद्वृ ताः कस्यां योनावुत्पद्यन्ते ? इति चतुर्थं द्वारमभिधित्सुराह
-: पदं - २०, वारं ४ "उह्नर्तन" :
मू. (५००) नेरइए णं भंते! नेरइएहिंतो अनंतरं उव्वट्टित्ता नेरइएसुउववज्रेज्जा ?, गोयमा नो इट्टे समट्टे, नेरइए णं भंते! नेरइएहिंतो अनंतरं उव्वट्टित्ता असुरकुमारेसु उववज्जेज्जा ?, गोयमा ! नो इणट्टे समट्टे । एवं निरंतरं जाव चउरिदिएसु पुच्छा, गोयमा! नो इणट्ठे समट्टे ।
नेरइए णं भंते! नेरइएहिंतो अनंतरं उव्वट्टित्ता पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जेज्जा अत्येतिए उववजेज्जा अत्येगइए नो उववजेज्जा, जे णं भंते! नेरइएहिंतो अनंतरं पंचिंदियतिरिक्खजोगिएसु उवव० से णं भंते! केवलिपन्नत्तं धम्मं लभेज्जा सवणयाए ?, गोयमा अत्येगतिए लभेज्जा अत्येगतिए नो लभेजा,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org