________________
१०७
पदं-१८, उद्देशकः-, द्वारं- १९
वृ.संज्ञिद्वारेसंज्ञिसूत्रेजघन्यतोऽन्तर्मुहूर्तेमिति, यदा कश्चिजन्तुरसंज्ञिभ्यउद्वृत्त्य संशिषु समुत्पद्यते तत्र चान्तर्मुहबर्तं जीवित्वा भूयोऽपि असंझिषूत्पद्यते तदा लभ्यते, उत्कृषटं सुगमं । असंज्ञी जघन्यतोऽन्तर्मुहूर्त, स चैवं-कश्चित् संज्ञिभ्य उद्वृत्त्यासंज्ञित्पद्यते, तत्र चान्तर्मुहूर्त स्थित्वा भूयोऽपि संज्ञिषु मध्ये समागच्छति, उत्कर्षतो वनस्पतिकालो, वनस्पतिकायस्याप्यसंज्ञिग्रहणेन ग्रहणात् नोसंज्ञिनोअसंही न सिद्धः, सच साद्यपर्यवसितः ।
___ -पदं-१८, दारं-२० "भव०" :मू. (४९२) भवसिद्धिए णं पुच्छा, गो० ! अणादीए सपजवसिते, अभवसिद्धिए णं पुच्छा, गो० ! अणादीए अपञ्जवसिते, नोभवसिद्धिएनोअभवसिद्धिए णं पुच्छा, गो० ! सादीए अपञ्जवसिते।
दृ, भवसिद्धिकद्वारे 'भवसिद्धि णमित्यादि, भवे सिद्धिर्यवस्यासौ भवसिद्धिको भव्य इत्यर्थः, सचानादिसपर्यवसितः, अन्यथा भव्यत्वायोगात्, अभवसिद्धकोऽभव्यः, सचानाद्यपर्यवसितः, अन्यथाऽभव्यत्वायोगात्, नोभव्योनोअभव्यश्च सिद्धः, ततः साद्यपर्यवसितः ।
___- पदं-१८, दारं-२१ "अस्ति" :मू. (४९३) धम्मस्थिकाए णं पुच्छा, गो० ! सव्वद्धं, एवं जाव अद्धासमए।
वृ. अस्तिकायाः पञ्चापि सर्वकालभाविनः, अद्धासमयोऽपि प्रवाहापेक्षया, तत उक्तं ‘एवं जाव अद्धासमए'।
-:पदं- १८, दारं-२२ "चरिम":मू. (१९४) चरिमे णं पुच्छा, गो०! अणादीए सपज्जवसिते, अचरिमे णं पुच्छा, गो० ! अचरिमे दुविधे पं०, तं०-अणादीए वाअपज्जवसिते सादीतेवाअपज्जवसिते (पन्नवणाए भगवईए अट्ठारसमं कायट्ठिइनामपयं समत्त)।
वृ.चरमोभवो भविष्यतियस्य सोऽभेदाच्चरमो भव्यस्तद्विपरीतोऽचरमः सचाभव्यस्तस्य चरमभवाभावात्, सिद्धश्च, तस्यापि चरमत्वायोगात्, तत्र चरमोऽनादिसपर्यवसितोऽन्यथा चरमत्वायोगात्, अचरमोद्विविधोऽनाद्यपर्यवसितः साद्यपर्यवसितश्च, तत्रानादिअपर्यवसितोऽभव्यः, साद्यपर्यवसितः सिद्धः।
पदं-१८-समाप्तम् मुनि दीपरत्नसागरेण संशोधिता सम्पादिता प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्रे अष्टादशपदस्य मलयगिरिआचार्येण विरचिता टीका परिसमाप्ता।
| पदं-१९- सम्यक्त्व म् । इ. 'तदेवं व्याख्यातमष्टादशं पदं, साम्प्रतमेकोनविंशतितममारभ्यते, अस्य चायमभिसंबन्धः-इहानन्तरपदे कायस्थितिरुक्ता, अत्र तुकस्यां कायस्थितौ कतिविधाः सम्यग्दृष्टयादिभेदेन जीवा भवन्तीति चिन्त्यते, तत्रेदं सूत्रम्
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org