Page Text
________________
पदं-१७, उद्देशकः-१, द्वार
४७ असंज्ञिभूताः,असंझिनो हि चतसृष्वपि गतिषूत्पद्यन्ते, तद्योग्यायुर्बन्धसंभवात्, तथा चोक्तम्
“कइविहे णं भंते ! असन्निआउए पन्नत्ते?, गोयमा ! चउबिहे असनिआउए पन्नत्ते, तंजहा–नेरइयअसन्निआउए तिरिक्खजोणियअसन्निआउ मणुस्सजोणियअसन्निआउए देवअसन्निआउए" इति, तत्र देवेषु नैरयिकेषुच असंझ्यायुषोजघन्यतः स्थितिर्दश वर्षसहस्पणि उत्कर्षतः "पल्योपमासङ्घयेयभागः,तिर्यक्षुमनुष्येषुचजघन्यतोऽन्तर्मुहूर्त उत्कर्षतःपल्योपमासजयेयभागः, एवंचासंज्ञिन; सन्तो ये नरकेषूत्पद्यन्ते तेऽतितीव्राशुभाध्यवसायाभावात्रलप्रभायामनतितीव्रवेदनेषु नरकेषूत्पद्यन्ते अल्पस्थितिकाश्चेत्यल्पवेदनाः,अथवा संज्ञिभूताः-पर्याप्तकीभूतास्तेमहावेदनाः, पर्याप्तत्वादेव, असंज्ञीनस्तुअल्पवेदनाः, अपर्याप्तयाप्रायोवेदनायाअसंभवात्,
यदिवा 'सन्निभूयत्ति संज्ञा-सम्यग्दर्शनं सा एषामस्तीति संज्ञिनः संज्ञिनो भूताः-याता संज्ञिभूताः संज्ञित्वं प्राप्ता इत्यर्थः ते महावेदनाः, तेषां हि यथावस्थितं पूर्वकृतकर्मविपाकमनुस्मरतामहो महदुःखसंकटमिदमस्माकमापतितं न कृतो भगवदर्हत्प्रणीतः सकललदुःखक्षयंकरतिविषमविषयविषपरिभोगविप्रलुब्धचेतोभिर्धर्म इत्येवं महदुःखं मनस्युपजायते ततो महावेदनाः, असंज्ञिनस्तु मिध्यादृष्टयः, ते तु स्वकृतकर्मफलमिदमित्येवं न जानते, अजानानाश्चानुपतप्तमानसा अल्पवेदना इति । अधुना ‘समकिरिया' इत्यधिकारं विभावयिषुराह
मू. (४४५) नेरइयाणं भंते ! सव्वे समकिरिया? गो०! नो इणढे समढे, से केणटेणं भंते! एवं वुवति? नेरइया नो सव्वे समकिरिया, गो० ! नेरइया तिविहा पन्नत्ता, तंजहा-सम्मद्दिष्टी मिच्छदिट्ठी सम्ममिच्छद्दिट्टी, तत्थ णं जे ते सम्मदिट्ठी तेसि णं चत्तारि किरियाओ कजंति तंजहा–आरंभिया परिग्गहिया मायावत्तिया अपचखाणकिरिया, तत्थ णं जे ते मिच्छट्टिी जे. सम्मामिच्छविट्ठी तेसि णं नियताओ पञ्च किरियाओ कजंति, तंजहा-आरंभिया पारहिया मायावत्तिया अपञ्चखाणकिरिया मिच्छादसणवत्तिया, से तेणद्वेषां को ! एव वुबइ-नरइया नो सव्वे समकिरिया।
नेरइयाणंभंते सव्वे समाउआ? णढे समढे, सेकेणतुणं भंते! एवं वच्चड? गो० नेरइया चउनिहालाणहा अत्येतियासमाउआसमोववन्नगाअधेगतियासमाउया
पवनगा अत्यंगतिया विसमाउयासमोववन्नना अत्यंगतिया विसमाउया विसभोववनगा, से तेणटेणं गो०! एवं वुधइ नेरइया नो सब्चे स्माउया नो सब्वे समोववन्नगा
वृ. नेरइयाणंभंते! सव्वेसमकिरिया' इत्यादि, समाः-तुल्याः क्रियाः कर्मनिबन्धनभूता आरम्भिक्यादिका येषां ते समक्रियाः 'चशारि किरियाओ कजंति' इति क्रियन्ते इति कर्मकतरिप्रयोगः तेन भवन्तीत्यर्थः,आरम्भः-पृथिव्याधुपमर्दनंसप्रयोजनं कारणंयस्याः साआरभिकी 'परिग्गहियत्तिपरिग्रहो-धर्मोपकरगवर्जवस्तुस्वीकारः धर्मोपरकरणमूर्छासच प्रयोजनं यस्याः सा पारिग्रहिकी ‘मायावत्तिया' इति माया-अनार्जवमुपलक्षणत्वात् , क्रोधादिरपि स च प्रत्ययः-कारणं यस्याः सा मायाप्रत्यया,
"अपञ्चक्खाणकिरिया' इति अप्रत्याख्यानेन निवृत्त्यभावेन क्रिया--कर्मबन्धकारणं अप्रत्याख्यानक्रियेति, नियइयाओ' इति नैयतिक्योनियता इत्यर्थः अवश्यंभावित्वात्, सम्यगट्टीनां त्वनियताः, संवतादिषु व्यभिचारात्, 'मिच्छादसणवत्तियत्ति मिथ्यादर्शनं प्रत्ययः-कारणं
Jain Education International
For
For Private & Personal Use Only
__www.jainelibrary.org
| SR No. | 003349 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 15 Pragnapana UpangSutra 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 664 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 15, & agam_pragyapana |
| File Size | 14 MB |