Page Text
________________
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्रम्-२-१७/9/-४४३ यादिकं प्रभूतं निर्जीर्णमल्पं विद्यत इति अल्पकर्मतरकाः, इतरे तद्विपर्ययात् महाकर्मतरकाः, एतच समानस्थितिका ये नारकास्तानधिकृत्य प्रणीतमवसेयं, अन्यथा हि रलप्रभायां उत्कृष्टस्थिते कस्य बहुन्यायुषि क्षयनमिते पल्योपमावशेषे च तिष्ठति तस्यामेव रत्नप्रभायां दशवर्षसहस्रस्थितिनारकोऽन्यः कश्चिदुत्पन्नः स किं प्रागुत्पन्नं पल्योपमावशेषायुषं नारकमपेक्ष्य वक्तुं शक्यो यथा महाकर्मेति?,
वर्णसूत्रे 'विशुद्धवर्णतरका' इति विशुद्धतरवर्णा इत्यर्थः कथमिति तचेद, उच्यते, इह यस्मानरयिकाणामप्रशस्तवर्णनामकर्मणोऽशुभस्तीव्रोऽनुभागोदयो भवापेक्षः, तथा चोक्तम्"कालभवखेत्तवेक्खो उदओ सविवागअविवागो" नन्वायूंषि तत्र भवविपाकानि उक्तानि तत्कथमप्रशस्तवर्णनामकर्मण उदयो भवापेक्षो वर्ण्यते ?, सत्यमेतत्, तथाप्यसौ वर्णनामकर्मणोऽप्रशस्तस्योदयस्तीद्रानुभागोध्रुवश्च भवापेक्षः पूर्वाचार्यव्यवहतः, सपूर्वोत्पनैः प्रभूतो निर्जीर्णः स्तोकः शेषोऽवतिष्ठते, पुद्गलविपाकि च वर्णनाम, तेन पूर्वोत्पन्ना विशुद्धतरवर्णाः, पश्चादुत्पन्नैस्तु नाद्यापिप्रभूतो निर्जीर्ण इतिते अविशुद्धतरवर्णाः, एतदपिसमानस्थितिरनैरयिकविषयमवसेयं, अन्यथा पूर्वोक्तरीत्या व्यभिचारसंभवात्, ‘एवं जहेव वन्ने भणिया' इत्यादि, एवम्-उक्तेन प्रकारेण यथैव वर्णे भणितास्तथैव लेश्यास्वपि वक्तव्याच,
मू. (४४४) नेरइया णं भंते ! सब्बे समकमा?, गो० / नो इणढे सगडे, से केणटेणं भंते एवं वुच्चइ?-नेरइया नो सन्ने सामाना, गो० ! नेरइया दुविहा पन्नता, तंजहा-पुब्बोव्वनगाय पच्योरपनगा य, तत्थ णंजे ते पुब्योववन्नगा ते णं अप्पकम्मतरागा, तत्थ णं जे ते पच्छोववनगा तेणं महाकम्मतरागा, से तेणद्वेणं गो०! एवं वुच्चइ-नेरइया नो सव्वे समकम्मा।
नेरइया णं भंते ! सब्बे समवन्ना?, गो० ! नो इणढे समढे, से केणटेणं भंते ! नेरइया नो सब्बे समवन्ना?, गो०! नेरइया दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-पुचोववनगा य पच्छोववनगा य, तत्य णंजेतेपुचोवनगातेणं विसुद्धवनतरागा, तत्थणजे ते पच्छोववनगा तेणं अविसुद्धवन्नतरागा, से एएणद्वेणं गो० ! एवं वुच्छइ-नेरइया नो सव्वे समवन्ना।
एवंजहेव वन्त्रेण भणियातहेव लेसासुविसुद्धलेसतरागा अविसुद्धलेसतरागायभाणियव्या नेरइयाणंभंते ! सव्वे समवेदणा?, गो०! नो इणढे समढे, सेकेण एवं वुञ्चति नेरइया नो सव्वे समवेयणा?, गो० ! नेरइया दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-सन्निभूया असन्निभूया य, तत्थ णं जे ते सन्निभूता ते णं महावेदणतरागा, तत्थ णं जे ते असन्निभूता तेणं अप्पवेदणतरागा, से तेणटेणं गो०! एवं वुच्चइ-नेरइया नो सम्बे समवेयणा
वृ. तद्यथा-'नेरइया णं भंते ! सव्वे समलेस्सा ?, गोयमा ! नो इण्डे समझे' इत्यादि, सुगमंचैतत्, नवरंपूर्वोत्पन्ना विशुद्धलेश्याः यस्मात्पूर्वोत्पत्नैःप्रभूतान्यप्रशस्तलेश्याद्रव्याणि अनुभूय अनुभूय क्षयं नीतानि तस्मात्तेविशुद्धलेश्याः, इतरेपश्चादुत्पन्नतया विपर्यादाविशुद्धलेश्याः, एतदपि लेश्यासूत्रं समानस्थितिकनैरयिकापेक्षमवसेयं । समवेदनपदोपलक्षितार्थाधिकारप्रतिपादनार्थमाह--'नेरइया णं भंते !' इत्यादि, समवेदनाः-समानपीडाः 'सन्निभूया य' इति संज्ञिनःसंज्ञिपञ्चेन्द्रियाः सन्तो भूता नारकत्वं गताः संज्ञि भूताः ते महावेदनाः, तीव्राशुभाध्यवसायेनाशुभतरकर्मबन्धनेन महानरकेषूत्पादात्, असंज्ञिनः-असंज्ञिपञ्चेन्द्रियाःसन्तो भूता
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003349 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 15 Pragnapana UpangSutra 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 664 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 15, & agam_pragyapana |
| File Size | 14 MB |