________________
२९२
प्रज्ञापनाउपाङ्गसूत्र-१-१२/-1-1४०४
"छत्तिन्नि तिन्निसुण्णं पंचेव य नव य तिण्णि चत्तारि।
पंचेव तिन्नि नवपंच सत्त तिण्णेव त्ति चउछट्टो॥ ॥२॥ दो चउ इक्को पंच दो छक्कगेक्कग (गंच ओढेव ।
दो दो नव सत्तेव य ठाणाई उवरि हुंताई ॥"
-अथवाऽयमकस्थानप्रथमाक्षरसङ्ग्रहः - ॥१॥ "छत्तितिसु पण नवति च पति ण प स ति तिचउ छंदो।
चएपदो छ एअबेबेण स पढमक्खरसन्तियट्ठाणा ॥" एतेषामेव एकोनत्रिंशदङ्कस्थानानां पूर्वपुरुषैः पूर्वाङ्गः परिसङ्घायनं कृतं तदुपदर्शयति, तत्र चतुरशीतिर्लक्षाणि पूर्वाङ्गं चतुरशीतिर्लक्षाश्चतुरशीतिर्लक्षैर्गुण्यन्ते ततः पूर्वं भवति, तस्य परिमाणं सप्ततिः कोटिलक्षणाणिषट्पञ्चाशत्कोटिसहस्राणि ७०५६००००००००००, एतेन भागो हियते तत इदमागतं-एकादशपूर्वकोटीकोट्यो द्वाविंशतिः पूर्वकोटीलक्षाणि चतुरशीतिः पूर्वकोटीसहस्राणि अष्टादशोत्तराणि पूर्वकोटीशतानि एकाशीतिः पूर्वलक्षाणि पञ्चनवतिः पूर्वसहस्राणि त्रीणि षट्पञ्चादशधिकानि पूर्वशतानि, अत ऊर्ध्वं पूर्वैर्भागो न लभ्यते ततः पूर्वाङ्गैर्भागहरणं, तत्रेदमागतं-एकविंशतिः पूर्वाङ्गलक्षाणि सप्ततिः पूर्वाङ्गसहस्राणि षट् एकोनषष्टधिकानि पूर्वाङ्गशतानि, तत ऊर्द्धचइदमन्यत्उद्धरितमवतिष्ठतेत्र्यशीतिर्लक्षाणिपञ्चाशत् सहस्राणि त्रीणि शतानि षट्त्रिंशदधिकानि मनुष्याणामिति १,१२,२८,४१,१८,८१,९५,३५६ ।२१७०६५९। तथा च पूर्वाचार्यप्रणीता अत्र गाथा॥१॥ "मणुयाण जहन्नपदे एक्कारस पुवकोडिकोडीउ ।
बावीस कोडिलक्खा कोडिसहस्साईचुलसीई॥ ॥२॥ अट्ठेव य कोडिसया पुव्वाण दसुत्तरा तओ होति ।
एकासीई लक्खा पंचानउई सहस्साई॥ ॥३॥ छप्पन्ना तिनि सया, पुव्वाणं पुव्ववणिया अन्ने ।
एत्तो पुव्वंगाईइमाइं अहियाई अन्नाई॥ ॥४॥ लक्खाइएगवीसं पुढगाण सयरी सहस्सा य
छच्चेवेगूणवा पुव्वंगाणं सया होति ॥ तेसीइ सयसहस्सा पन्नासं खलु भवे सहस्साई।
तिन्नि सया छत्तीसा, एवइया अविगला मणुया॥" इति, इमामेव सङ्घयांविशषोपलम्भनिमित्तं प्रकारान्तरेणा-'अहवणंछन्नउईछेयणगदायी रासी' इति, ‘अहवणे'ति प्राग्वत्, षन्नवतिच्छेदनकानि यो राशिर्ददाति सपन्नवतिछेदनकदायी राशिः, किमुक्तभवति?-योराशिरबैनार्द्धन छिद्यमानः षन्नवतिं वारान्छेदं सहते पर्यन्ते च सकलमेकं रूपं पर्यवसितं भवति स पन्नवतिछेदनकदायी राशिरिति, कः पुनरेवंविध इति चेत् ?, उच्यते, एषएवषष्ठोवर्गः पञ्चमवर्गगुणितः, कोऽत्रप्रत्यय इति चेत् ?, उच्यते, इहप्रथम-वर्गश्छिद्यमानो द्वे छेदनके ददाति, तद्यथा-प्रथमच्छेदनकं द्वौ दिव्तीयमेकमिति, द्वितीयो वर्गश्चत्वारि छेदनकानि,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org