________________
पदं-१२, उद्देशकः-, द्वारं
२८१ अवहीरंति कालतोखेत्ततोअसंखेजातो सेटीओ पयरस्स असंखेजतिभागो, तत्यगंजे ते मुक्कोलगा तेणं अनंत अनंताहिं उस्सप्पिणिओसप्पिणीहि अवहीरंति कालतो जगा ओरालियस्स मुक्ोलया तहेव वेउब्बियस्सवि भाणियव्वा।
केवतिया णं भंते ! आहारगसरीरया पन्नता?, गो० ! दुविहा, पं० २०-बद्धेल्लया य मुक्केल्लया य, तत्थ गंजे ते बद्धेल्लगा तेणं सिय अत्यि सिय नत्यि, जइ अस्थि जहन्नेणंएको वादो वा तिन्नि वा उक्कोसेणं सहस्सपुहुत्तं, तत्य णं जे ते मुझेलया ते णं अणनता जहा ओरालियस्स मुक्किलया तहेव भाणितव्वा।
केवइयाणंभंते! तेयगसरीरया पन्नता?,गो०! दुविहाप०२०-बद्धेलगाय मुक्केलगा य, तत्थ णं जे ते बद्धलगा ते णं अनंता अनंताहिं उस्सप्पिणिओसप्पिणीहिं अवहीरंति कालतो खेत्तओ अनंता लोगा दव्वओसिद्धेहिंतोअणंतगुणा सबजीवानंतभागूणा, तत्यणंजे ते मुक्केलगा तेणं अनंता अनंताहिं उस्सप्पिणि ओसप्पिणीहि अवहीरंतिकालतो खेत्ततोअनंता लोगादवओ सधजीवेहितो अनंतगुणा जीववग्गस्सानंतभागे।
एवं कम्मगसरीराणिवि भाणितव्वाणि ।।
वृ. केवइयाणंभंते! ओरालियसरीरयापन्नत्ता इत्यादि, इहप्राकृतलक्षणवशादिल्लप्रत्ययः कप्रत्ययश्च स्वार्थेततो 'बद्धिल्लया इतिबद्धानीत्यर्थः, मुकिल्लया इतिमुक्तानीत्यर्थः,तत्रबद्धान्यसङ्खयेयानि, असङ्खयेयत्वमेव प्रथमतः कालतोनिरूपयति-'असंखिजाहिं' इत्यादि, प्रतिसमयमेकैकशरीरापहारेण असङ्खयेयाभिरुत्सपिण्यवसर्पिणीमिरनवयशोऽपहियन्ते, किमुक्तं भवति असङ्खयेयासुउत्सर्पिण्यवसर्पिणीषुयावन्तःसमयास्तावप्रमाणानिबद्धान्यौदारिकशरीराणिर्तन्ते, इदंकालतः परिमाणं, क्षेत्रत आह-'खेतओअसंखेजालोगा इति, क्षेत्रतःपरिसत्यायनमसद्धयेयालोकाः, एतदुक्तं भवति-सर्वाण्यपिबद्धान्यौदारिकशरीराणि आत्मीयात्मीयावगाहनाभिराकाशप्रदेशेषु परस्परम पिण्डीभावेन क्रमेण स्थाप्यन्ते तदानीं तैरेवमास्तीर्यमाणैरसत्येया लोका अवाप्यन्ते, इहएकैकस्मिन्नयाकाशप्रदेशेएकैकोदारिकशरीरस्थापनयाअसङ्ख्येयालोकाव्याप्यन्ते परं पूर्वाचार्या आत्मीयावगाहनास्थापनया प्ररूपणां कुर्वन्ति ततोऽपसिद्धान्तदोषो मा प्रापदित्यस्माभिरपि तथैव प्ररूपणा क्रियते, आह चचूर्णिकारोऽपि
"जइवि इक्कक्के पएसे सरीरमेगं ठविज्जइ तोऽवि असंखेज्जा लोगा भवंति किंतु अवसिईतदोसपरिहरणथमप्पप्पणियाहिं ओगाहणाहिंठविजंति" इति,आह-नन्वनन्ताजीवास्ततः कथमसङ्ख्येयान्यौदारिकशरीराणि ?, उच्यते, इह द्विविधा जीवाः-प्रत्येकशरीरिणोऽनन्तकायिकाश्च, तत्र येतेप्रत्येकशरीरिणस्तेषांप्रतिजीवमेकैकोदारिकशरीरमन्यथाप्रत्येकशरीरत्वायोगात्, येत्वनन्तकायिकास्तेषामनन्तानामनन्तानामेकैकमौदारिकशरीरमतःसर्वसङ्ख्ययापि असङ्खयेयान्यौदारिकशरीराणि, मुक्तान्यौदारिकशरीराणि अनन्तानि, तच्चानन्तत्वं कालक्षेत्रद्रव्यैर्निरूपयति--'अनंताहिं' इत्यादि, कालतःपरिमाणंप्रतिसमयमेकैकशरीरापहारेऽनन्ताभिरुसर्पिण्यवसर्पिणीभिः सर्वात्मनाऽपहियन्ते, किमुक्तं भवति?__ अनन्तासु उत्सर्पिण्यवसर्पिणीषुयावन्तःसमयास्तावठामाणानीति, क्षेत्रतःपरिमाणमनन्ता
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org