________________
पदं - ५, उद्देशक:-, द्वारं
'ओगाहणट्टयाए चउट्ठाणवडिए' इति असङ्ख्यात भागेन सङ्ख्यातभागेन सङ्ख्यातगुणेनासङ्ख्यातगुणेनेति, अनन्तप्रादेशिकस्कन्धेऽप्यवगाहनार्थतया चतुःस्थानपतितता, अनन्तप्रदेशावगाहनाया
२१३
असंभवतोऽनन्तभागानन्तगुणाभ्यां वृद्धिहान्यसंभवात्,
'एगपएसोगाढाणं पोग्गलाणं भंते!' इत्यादि, अत्र 'दव्वट्टयाए तुल्ले पएसट्टयाए छट्टाणवडिए' इति इदमपि विवक्षितैकप्रदेशावगाढं परमाण्वादिकं द्रव्यं इदमप्यपरैकप्रदेशावगाढं द्विप्रदेशादिकं द्रव्यमिति द्रव्यार्थतया तुल्यता, प्रदेशार्थतया षट्स्थानपतितता, अनन्तप्रदशकस्यापि स्कन्धस्यैकस्मिन्नाकाशप्रदेशेऽवगाहनासंभवात् शेषं सुगमं, एवं स्थितिभावाश्रयाण्यपि सूत्राण्युपयुज्य भावनीयानि, ‘जहन्नोगाहणगाणं भंते! दुपएसियाणं' इत्यादि, जघन्यद्विप्रदेशकस्य स्कन्धस्यावगाहना एकप्रदेशात्मिका उत्कृष्टा द्विप्रदेशात्मिका अत्रापान्तरालं नास्तीति मध्यमा न लभ्यते तत उक्तं 'अजहन्नमणुकोसोगाहणओ नत्थि' इति,
त्रिप्रदेशकस्य स्कन्धस्य जघन्यावगाहना एकप्रदेशरूपा मध्यमा द्विप्रदेशरूपा उत्कृष्टा त्रिप्रदेशरूपा, चतुः प्रदेशस्य जघन्या एकप्रदेशरूपा उत्कृष्टा चतुः प्रदेशात्मिका मध्यमा द्विविधाद्विप्रदेशात्मिका त्रिप्रदेशात्मिका च, एवं च सति मध्यमावगाहनश्चतुः प्रदेशको मध्यमावगाहनचतुः प्रदेशकापेक्षया यदि हीनस्तर्हि प्रदेशतो हीनो भवति अथाभ्यधिकस्ततः प्रदेशतोऽभ्यधिकः, एवं पञ्चप्रदेशादिषु स्कन्धेषु मध्यमावगाहनाधिकृत्य प्रदेशपरिवृध्या वृद्धिर्हानिश्च तावत् वक्तव्या यावद्दशप्रदेशके स्कन्धे सप्तप्रदेशपरिवृद्धिः, सा चैवं वक्तव्या 'अजहन्नमणुक्कोसोगाहणए दसपएसिए अजहन्नमणुक्कोसोगाहणस्स दसपएसियस्स खंधस्स ओगाहणट्टयाए सिय हीणे सिय तुल्ले सिय अब्भहिए जइ हीणे पएसहीणे दुपएसहीणे जाव सत्तपएसहीणे अह अब्महिए पएस अब्भहिए दुपएस अब्महिए जाव सत्तपएस अब्महिए' इति,
शेषं सूत्रं स्वयमुपयुज्य परिभावनीयं सुगमत्वात्, नवरमनन्तप्रदेशकोत्कृष्टावगानाचिन्तायां 'ठिईएवि तुल्ले' इति उत्कृष्टथवगाहनः किलानन्तप्रदेशकः स्कन्धः स उच्यते यः समस्तलोकव्यापी सचाचित्तमहास्कन्धः केवलिसमुद्घातकर्मस्कन्धो वा, तयोश्चोभयोरपि दण्डकपाटमन्धान्तरपूरणलक्षणचतुःसमयप्रमाणतेति तुल्यकालता० ।
मू. (३२५) जहन्नपएसियाणं भंते! खंधाणं पुच्छा, गोयमा ! अनंता, से केणट्टेणं भंते! एवं बुधइ ?, गोयमा ! जहन्नपएसिए खंधे जहन्नपएसियस्स खंधस्स दव्चठ्ठयाए तुल्ले पएसट्टयाए तुल्ले ओगाहणट्टयाए सिय हीणे सिय तुल्ले सिय अब्भहिए जइ हीणे पएसहीणे अह अब्भहिए पएसमब्भहिए ठिईए चउट्ठाणवडिए वन्नगंधरसउवरिल्लचउफासपज्जवेहिं छट्टाणवडिए,
उक्कोसपएसियाणं भंते! खंधाणं पुच्छा, गोयमा ! अनंता०, से केणट्टेणं भंते! एवं वुबइ गोयमा ! उक्कोसपएसिए खंधे उक्कोसपएसियस्स खंधस्स दव्वट्टयाए तुल्ले पएसट्टयाए तुल्ले ओगाहणट्टयाए उडाणवडिए ठिईए चउट्टाणवडिए वण्णाइ अट्ठफासपज्जवेहिं य छट्टाणवडिए, अजहन्नमणुक्कोसपएसियाणं भंते! खंधाणं केवइया पजवा पत्रत्ता ?, गोयमा ! अनंता०, से केणद्वेणं० ?, गोयमा ! अजहन्नमणुक्कोसपएसिए खंधे अजहन्नमणुक्कोसपएसियस्स खंधस्स दव्यट्टयाए तुले पएसट्टयाए छट्ठाणवडिए ओगाहणट्टयाए चउडाणवडिए ठिईए चउद्वाणवडिए वण्णाइ अट्ठफासपज्जवेहिं य छट्टाणवडिए । जहन्नोगाहणगाणं भंते! पोग्गलाणं पुच्छा, गोयमा !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org