________________
पदं ३, उद्देशक:-, द्वारं-२६
१६९
दव्वट्टयाए पएसट्टयाए दव्वट्टपएसङ्ख्याए कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा?, गोयमा ! सव्वत्थोवा एगपएसोगाढा पोग्गला दव्वट्टयाए संखेज्जप सोगाढा पोग्गला दव्वट्टयाए संखेजगुणा असंखेजपएसोगाढा पोग्गला दव्वट्टयाए असंखेज्जगुणा पएसइयाए सव्वत्थोवा एगपएसोगाढा पोग्गला पएसट्टयाए संखिजपएसोगाढा पोग्गला पएसट्टयाए संखिज्जगुणा असंखिजपएसोगाढा पुग्गला पएसट्टयाए असंखेज्जगुणा दव्वट्टपएसट्टयाए सव्वत्थोवा एगपएसोगाढा पुग्गला दव्वट्ठपए सट्टयाए संखिज्जपएसोगाढा पुग्गला दव्वट्टयाए संखिज्जगुणा ते चेव पएसट्टयाए संखिजगुणा असंखिजपएसोगाढा पुग्गला दव्वट्टयाए असंखिञ्जगुणा ते चेव पएसइयाए असंखिज्जगुणा ।
एएसि णं भंते! एगसमयठिइयाणं० असंखिज्जसमयठिइयाणं पुग्गलाणं दव्वट्टयाए पएसट्टयाए दव्वट्ठपएसट्टयाए कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा ?, गोयमा ! सव्वत्थोवा एगसमयठिइया पुग्गला दव्वट्टयाए संखिजसमठिइया पुग्गला दव्वठ्ठयाए संखिञ्जगुणा असंखितसमयठिइया पुग्गला दव्वट्टयाए असंखिजगुणा पएसट्टयाए सव्वत्थोवा एगसमयठिया पुग्गला पएसट्टयाए संखिजसमयठिइया पुग्गला परसट्टयाए संखेज्जगुणा असंखि समयठिइया पुग्गला परसट्टयाए असंखेजगुणा दव्वट्टपएसट्टयाए सव्वत्थोवा एगसमयठिइया पुग्गला दव्वदृपएसट्टयाए संखिज्जसमयठिइया पुग्गला दव्वट्टयाए संखिजगुणा ते चैव परसट्टयाए संखिजगुणा असंखिज्जसमयठिइया पुग्गला दव्वट्टयाए असंखिज्जगुणा ते चेव पएसट्टयाए असंखिञ्जगुणा ।
एएसि णं भंते एगगुणकालगाणं संखिज्जगुणकालगाणं असंखिज्जगुणकालगाणं अनंतगुणकालगाण य पुग्गलाणं दव्वट्टयाए पएसट्ट्याए दव्वट्टपएसट्टयाए य कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा ?, गोयमा ! जहा पुग्गला तहा भाणियव्वा, एवं संखिजगुणकालगाणवि, एवं सेसावि वण्णगंधा रसा फासा भाणियव्वा, फासाण कक्खडमउयगुरुयलहुयाणं जहा एगपएसोगाढाणं भणियं तहा भाणियव्वं । अवसेसा फासा जहा वना तहा भाणियव्वा ।।
वृ. 'एएसि णं भंते! परमाणुपोग्गलाणं संखेज्जपएसियाणं' इत्यादि पाठसिद्धं, नवरमात्राल्पबहुत्वभावनायां सर्वत्र तथास्वाभाव्यं कारणं वाच्यं । सम्प्रत्येतेषामेव क्षेत्रप्राधान्येनाल्पबहुत्वमाहइह क्षेत्राधिकारतः क्षेत्रस्य प्राधान्यात् परमाणुकाद्यनन्ताणुकस्कन्धा अपि विवक्षितैकप्रदेशावगाढा आधाराधेययोरभेदोपचारादेकद्रव्यत्वेन व्यवह्यिन्ते, ते इत्थभूता एकप्रदेशावगाढाः पुद्गलाः - पुद्गलद्रव्याणि सर्वस्तोकानि, लोकाकाशप्रदेशप्रमाणानीत्यर्थः, न हि स कश्चिदेवंभूत आकाशप्रदेशोऽस्ति य एकप्रदेशावगाहनपरिणामपरिणतानां परमाण्वादीनामवकाशदानपरिणामेन परिणतो न वर्त्तते इति,
- तेभ्यः सङ्घयेयप्रदेशावगाढाः पुद्गला द्रव्यार्थतया सङ्घयेयगुणाः, कथमिति चेत् ?, उच्यते, इहापि क्षेत्रस्य प्राधान्यात् द्व्यणुकाद्यनन्ताणुकस्कन्धा द्विप्रदेशावगाढा एकद्रव्यत्वेन विवक्ष्यन्ते तानि च तथाभूतानि पुद्गलद्रव्याणि पूर्वोक्तेभ्यः सङ्घयेयगुणानि, तथाहिसर्वलोकप्रदेशास्तत्त्व-तोऽसङ्घयेया अपि असत्कल्पनया दश परिकल्यन्ते, ते च प्रत्येकचिन्तायां दशैवेति दश एकप्रदेशावगाढानि पुद्गलद्रव्याणि लब्धानि तेष्वेव च दशसु प्रदेशेषु
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org