________________
८२
जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् २/-/६३ तत्र सङ्येयानि सागरोपमाणि तदन्यवैमानिकेषु सङ्ख्येयवारोत्पत्या, सातिरेकाणि मनुष्यभवः, तत्र सामान्यभिदानेऽप्येतदपराजितान्तमवगन्तव्यं, सर्वार्थसिद्धेसकृदेवोत्पादतस्तत्रान्तरासम्भवात्
___ अन्ये त्वमिदधति-भवनवासिन आरभ्य आईशानादमरस्य जघन्यतोऽन्तरमन्तर्मुहूर्त, सनत्कुमारादारभ्यासहस्ररानव दिनानि, आनतकल्पादारभ्याच्युतकल्पं यावत्रव मासाः, नवसु ग्रैवेयकेषु सर्वार्थसिद्धमहाविमानवर्जेष्वनुत्तरविमानेषु च नव वर्षाणि, अवेयकान् यावत् सर्वत्राप्युत्कर्षतो वनस्पतिकालः, विजयादिषु चतुर्षु महाविमानेषु द्वे सागरोपमे, उक्तञ्च॥१॥ “आईसाणादमरस्सअंतरं हीणयं मुहुत्तंतो।
आसहसारे अच्चुयनुत्तरदिनमासवासनव ।। थावरकातुक्कोसोसवढे बीयओन उववाओ।दोअयराविजयादिसु" इति । तदेवमुक्तमन्तरं, साम्प्रतमल्पबहुत्वं साम्प्रतमल्पबहुत्वं वक्तव्यं, तानि च पञ्च, तद्यथा-प्रथमं सामान्याल्पबहुत्वं, द्वितीयं त्रिविधतिर्यकपुरुषविषयं, तृतीयं त्रिविधमनुष्यपुरुषविषयं, चतुर्थं चतुर्विधदेवपुरुषविषयं, पञ्चमं मिश्रपुरुषविषयं । तत्र प्रथमं तावदभिधित्सुराह
मू. (६४) अप्पाबहुयाणि जहेवित्थीणंजाव एतेसिणं भंते ! देवपुरिसाणं भवणवासीणं वाणमंतराणं जोतिसियाणं वेमाणियाण यकतरेरहितो अप्पा वा बहुया वातुल्ला वा विसेसाहिया वा?, गोयमा! सव्वत्थोवा वेमाणियदेवपुरिसा भवणवइदेवपुरिसाअसंखे० वाणमंतरदेवपुरिसा असंखे० जोतिसिया देवपुरिसा संखेजगुणा।
एतेसिणं भंते! तिरिक्खजोणियपुरिसाणंजलयराणंथलयराणंखहयराणंमणुस्तपुरिसाणं कम्मभूमकाणं अकम्मभूमकाणंअंतरदिव० देवपुरिसाणं भवणवासीणं वाणमन्तराणंजोइसियाणं वेमाणियाणंसोधम्माणंजाव सव्वट्ठसिद्धगाण यकतरेशहितो अप्पा वा बहुगा वाजाव विसेसाहिया वा।
गोयमा! सव्वत्थोवा अंतरदीवगमणुस्सपुरिसा देवकुरुत्तरकुरुअकम्मभूमगमणुस्सपुरिसा दोविसंखेज० हरिवासरम्मगवासअक० दोविसंखेजगुणा हेमवतहेरण्णवतवासअकम्म० दोवि संखि० भरहेरवतवासकम्मभूमगमणु० दोवि संखे० पुव्वविदेहअवरविदेहकम्मभू० दोविसंखे० अनुतरोववातियदेवपुरिसा असंखि० उवरिमगेविजदेवपुरिसा संखेज० मज्झिमगेविजदेव-पुरिसा संखेज० हेडिमगेविजदेव० संखे० अच्चुयकप्पे देव० संखे०, जाव आणतकप्पे देवपुरिसा संखेज०
सहस्सारे कप्पे देवपुरिसा असंखे० महासुक्ककप्पे देवपुरिसाअसंखे० जावमाहिंदे कप्पे देवपुरिसा असंखे० सणंकुमारकप्पे देवपुरिसाअसं० ईसाणकप्पे देवपुरिसा असंखे० सोधम्मे कप्पे देवपुरिसा संखे० भवणवासिदेवपुरिसा असंखे० खहयरतिरिक्खजोणियपुरिसा असंखे० थलयरतिरिक्खजोणियपुरिसा संखे० जलयरतिरिक्खजोणियपुरिसाअसंखे० वाणमंतरदेवपुरिसा संखे०, जोतिसियदेवपुरिसा संखेजगुणा॥
वृ. पुरिसाणं भंते!' इत्यादि, सर्वस्तोका मनुष्यपुरुषाः सङ्ख्येयकोटीकोटीप्रमाणत्वात्, तेभ्यस्तिर्यग्योनिकपुरुषा असङ्ख्येयगुणाः, प्रतरासङ्ख्येयभागवय॑सङ्ख्येयश्रेणिगताकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात्तेषां, तेभ्यो देवपुरुषाः सङ्ख्येयगुणाः, बृहत्तरप्रतरासङ्ख्येयश्रेणितगताकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात्, तिर्यग्योनिकपुरुषाणां यथा तिर्यग्योनिकस्त्रीणां मनुष्यपुरुषाणां यथा मनुष्यस्त्रणामल्पबहुत्वं (तथा) वक्तव्यं । सम्प्रति देवपुरुषाणामल्पबहुत्वमाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org