________________
प्रतिपत्तिः - ३, वै० उद्देशकः २
४३९
प्रश्नसूत्रं सुगमं, भगवानाह - गौतम ! ग्रैवेयकदेवानामेकं भवधारणीयं शरीरं तच्च समचतुरप्रसंस्थानसंस्थितं प्रज्ञप्तं, एवमनुत्तरोपपातिसूत्रमपि ।
मू. (३३२) सोहम्मीसाणेसु देवा केरिसया वण्णेणं पत्रत्ता ?, गोयमा ! कणगत्तयरत्ताभा वण्णेणं पन्नत्ता | सणकुमारमाहिंदेसु णं पउमपम्हगोरा वण्णेणं पन्नत्ता । बंभलोगे णं भंते ! गोयमा ! अल्लमधुगवण्णाभा वण्णेणं पन्नत्ता, एवं जाव गेवेजा, अणुत्तरोववातिया परमसुकिल्ला वणेणं पत्ता | सोहम्मीसाणेसु णं भंते! कप्पेसु देवाणं सरीरगा केरिसया गंधेणं प० गो० से जहा नामए - कोपुडाण वा तदेव सव्वं जाव मणामतरता चेव गंधेणं पन्नत्ता जोव अनुत्तरोववाइया || सोहम्मीसाणेसु देवाणं सरीरगा केरिसया फासेणं पन्नत्ता ? गोयमा ! थिरमउयणिद्धसुकुमालच्छविफासेणं पन्नत्ता, एवं जाव अनुत्तरोववातिया ।
सोहम्मीसाणदेवाणं केरिसगा पुग्गला उस्सासत्ताए परिणमंति ?, गोयमा ! जे पोग्गला इट्ठा कंता जाव ते तेसिं उस्सासत्ताए परिणमंति जाव अनुत्तरोववातिया, एवं आहारत्ताएवि जाव अनुत्तरोववातिया । सोहम्मीसाणदेवाणं कति लेस्साओपन्नत्ताओ ?, गोयमा ! एगा तेउलेस्सा पन्नत्ता । सणकुमारमाहिंदेसु एगा पम्हलेस्सा, एवं बंभलोगेवि पन्हा, सेसेसु एक्का सुकिलेस्सा, अनुत्तरोव- वातियाणं एक्का परमसुक्कलेस्सा।
सोहम्मीसाणदेवा किं सम्मदिट्ठी मिच्छा दिट्ठी सम्मामिच्छादिट्ठी ?, तिन्निवि, जाव अंतिमगेवेजा देवा सम्मदिट्ठीवि मिच्छादिट्ठीवि सम्मामिच्छादिट्ठीवि, अनुत्तरोववातिया सम्मदिट्ठी नो मिच्छादिट्ठी नो सम्मामिच्छादिट्टी ।
सोहम्मीसाणा किं नाणी अन्नाणी ?, गोयमा ! दोवि, तिन्निनाणा तिन्नि अन्नाणा नियमा जाव गेवेज्जा, अनुत्तरोववातिया नाणी नो अन्नाणी तिन्नि नाणा नियमा। तिविधे जोगे दुविहे उवयोगे सव्वेसिं जाव अनुत्तरा ॥
घृ. अधुना वर्णप्रतिपादनार्थमाह- 'सोहम्मी' त्यादि, सौधर्मेशानयोर्भदन्त ! कल्पयोर्देवानां शरीरकाणि की शानि वर्णेन प्रज्ञप्तानि ?, भगवानाह - गौतम ! कनकत्वगयुक्तानि कनकत्वगिव रक्ता आभा - छाया येषां तानि तथा वर्णेन प्रज्ञप्तानि, उत्तप्तकनकवर्णानीति भावः, एवं शेषसूत्राण्यपि भावनीयानि, नवरं सनत्कुमारमाहेन्द्रयोर्ब्रह्मलोकेऽपि च पद्मपक्ष्मगौराणि, पद्मकेसरतुल्यावदातवर्णानीति भावः, ततः परं लान्तकादिषु यथोत्तरं शुक्ल शुक्लतरशुक्लतमानि, अनुत्तरोपपातिनां परमशुक्लानि, उक्तञ्च॥१॥
“कणगत्तयरत्ताभा सुरवसभा दोसु होति कप्पेसु । तिसु होति पम्हगोरा तेण परं सुकिला देवा ॥"
सम्प्रति गन्धप्रतिपादनार्थमाह- 'सोहम्मी' त्यादि प्रश्नसूत्रं सुगमं, भगवानाह - गौतम ! 'से जहानामए - कोपुडाण वा' इत्यादि विमानवद्भावनीयं, एवं तावद्वक्तव्यं यावदनुतरोपपातिनाम् । सम्प्रति स्पर्शप्रतिपादनार्थमाह- 'सोहम्मी 'त्यादि, सौधर्मेशानयोर्भदन्त ! कल्पयोर्देवानां शरीरकाणि की शानि स्पर्शेन प्रज्ञप्तानि ?, भगवानाह - गौतम ! 'थिरमउयणिद्धसुकुमाला फासेणं पन्नत्ता' इति स्थिराणि नतु मनुष्याणामिव विशरारुभावं विभ्राणानि मृदूनि अकठिनानि स्निग्धानि - स्निग्धच्छायानि नतु रूक्षाणि सुकुमाराणि नतु कर्कशानि ततो विशेषणसमासः,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org