________________
३१३
प्रतिपत्तिः-३, दीव० मझे अट्ठमाइं जोयणसताई आयामविक्खंभेणं उवरि पंचजोयणसयाई आयामविक्खंभेणं मूले तिन्नि जोयणसहस्साइं एगं च बावहिँ जोयणसतं किंचिविसेसाहियं परिक्खेवेणं मज्झे दो जोयणसहस्साई तिन्नि य बावत्तरे जोयणसते किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं पन्नत्ते उवरि पनरसं एक्कसीते जोयणसते किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं पन्नत्ते, मूले विच्छिन्ना मन्झे संखित्ता उप्पि तणुया गोपुच्छसंठाणसंठिता सव्वकणगमयाअच्छासण्हाजाव पडिरूवापत्तेयं र पउमवरवेइयापरिक्खित्ता पत्तेयं २ वनसंडपरिक्खित्ता, वण्णओ दोण्हवि, तेसि णं जमगपव्वयाणं उपि बहुसमरमणिजे भूमिभागे पन्नत्ते वण्णओ जाव आसयंति०।
तेसिणंबहुसमरमणिजाणं भूमिभागाणंबहुमज्झदेसभाए पत्तेयंर पासायवडेंसगापन्नत्ता, तेणं पासायवडेंसगा बावडिं जोयणाइं अद्धजोयणं च उद्धं उच्चत्तेणं एकत्तीसंजोयणाई कोसंच विक्खंभेणंअब्भुग्गतमूसितावण्णओभूमिभागा उल्लोतादोजोयणाइंमणिपेढियाओवरसींहासणा सपरिवारा जाव जमगा चिट्ठति । से केपट्टेणं भंते ! एवं वुचति जमगा पव्वता? २, गो० ! जमगेसुणंपव्वतेसुतत्थ तत्थ देसे तहिं तहिं बहुइओ खुड्डाखुड्डियाओवावीओजाव बिलपंतिताओ, तासु णंखुड्डाखुड्डियासुजाव बिलपंतियासुबाई उप्पलाई २ जाव सतसहस्सपत्ताइंजमगप्पमाई जमगवण्णाई, जमगा य एत्य दो देवा महिड्डीया जाव पलिओवमद्वितीया परिवसंति, ते णं तत्थ पत्तेयंपत्तेयंचउण्हंसामानियसाहस्सीणंजावजमगाण पब्बयाणंजमगाण य रायधाणीणं अन्नेसिं च बहूणं वाणमंत- राणं देवाण य देवीण य आहेवच्चं जाव पालेमाणा विहरति । से तेणटेणं० एवं० जमगपव्वया २, अदुत्तरं च णं गोयमा! जाव निचा।
कहि णं भंते ! जमगाणं देवाणं जमगाओ नाम रायहाणीओ पन्नताओ?, गोयमा ! जमगाणं पब्बयाणं उत्तरेणं तिरियमसंखेज्जे दीवसमुद्दे वीइवतित्ता अण्णंमि जंबूद्दीवे २ बारस जोयणसहस्साई ओगाहित्ता एत्थ णं जमगां देवाणं जमगाओ नाम रायहाणीओ पन्नत्ताओ बारसजोयणसहस्स जहा विजयस्स जाव महिड्डिया जमगा देवा जमगा देवा ।।
वृ. 'कहि णं भंते !' इत्यादि, कव भदन्त ! उत्तरकुरुषु कुरुषु यमको नाम द्वौ पर्वती प्रज्ञप्तौ?, भगवानाह-गौतम ! नीलवतोवर्षघरपर्वतस्य दाक्षिणात्यच्चरमान्तात्-चरमरूपात्पर्यन्तादष्टौयोजन शतानि चतुस्त्रिंशदधिकानिचतुरश्च योजनस्य सप्तभागान्अबाधयाकृत्वा-अपान्तराले मुक्त्वेति भावः,अत्रान्तरे शीताया महानद्याः 'पूर्वपश्चिमेन' पूर्वपश्चियोर्दिशोरुभयोः कूलयोः 'अत्र' एतस्मिन् प्रदेशे यमको नाम द्वौ पर्वतौ प्रज्ञप्तौ, तद्यथा-एकः पूर्वकुले एकः पश्चिमकूले, प्रत्येकंचैकंयोजनसहस्रमुच्चैस्त्वेन, अर्द्धतृतीयानि योजनशान्युद्वेधेन-अवगाहेन, मेरुव्यतिरेकेण शेषशाश्वतपर्वतानां सर्वेषामविशेषेणोच्चैस्त्वापेक्षया चतुर्भागस्यावगाहनाभावात्।
मूलेएकयोजनसहन विष्कम्भतः मध्येऽर्धाष्टामानि योजनशतानि उपरिपञ्चयोजनशतानि मूले त्रीणियोजनसहमणि एकंच द्वाषष्ट-द्वाषष्ट्यधिकं योजनशतं किञ्चिद्विशेषाधिकंपरिक्षेपेण प्रज्ञप्तीमध्येद्वेयोजनसहनत्रीणियोजनशतानि द्वासप्ततानि-द्वासप्तत्यधिकानि किञ्चिद्वेशेषाधिकानि परिक्षेपेण, एवंचतौमूले विस्तीर्णीमध्ये सक्षिप्तौ उपरिच तनुकावत एवगोपुच्छसंस्थानसंस्थिती
'सव्वकणगमया' इति सर्वात्मना कनकमयौ 'अच्छा जावपडिरूवा' इति प्राग्वत्, तौ च प्रत्येकं प्रत्येकं पद्मवरवेदिकया परिक्षिप्तौ प्रत्येकं २ वनखण्डपरिक्षिप्तौ, पद्मवरवेदिकावर्णको
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org