________________
२४४
जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् ३/दीव०/१७४ उच्चत्तेणं देसूणाई अट्ठजोयणाइंआयामविक्खंभेणं अब्भुग्गय० तहेव, तेसिणं पासायवडेंसगाणं अंतोबहुसमरमणिज्जा भूमिभागा उल्लोया, तेसिणंबहुसमरमणिजाणं भूमिभागाणंबहुमज्झदेसभाए पत्तेयं पत्तेयं पउमासणा पन्नत्ता, तेसिणं पासायाणं अट्ठट्ठमंगलगा झया छत्तातिछत्ता।
तेणं पासायवडेंसगा अण्णेहिं चउहिं तदद्धचत्तप्पमाणमेत्तेहिं पासायवडेंसएहिं सव्वतो समंता संपरिक्खित्ता। तेणं पासायवडेंसका देसूणाईअट्ठजोयणाइंउटुंउच्चत्तेणं देसूणाईचत्तारि जोयणाई आयामविखंभेणं अब्भुग्गत० भूमिभागा उल्लोया भद्दासणाई उवरिं मंगलगा झया छत्तातिछत्ता, ते णं पासायवडिंसगा अण्णेहिं चउहिं तदद्धच्चत्तप्पमाणमेत्तेहिं पासायवडिसएहिं सब्बतो समंता संपरिखित्ता।
ते णं पासायवडिंसगा देसूणाइं चत्तारि जोयणाई उडं उच्चत्तेणं देसूणाई दो जोयणाई आयामविक्खंभेण अब्भुग्गयमूसिय० भूमिभागा उल्लोया पउमासणाई उवरिं मंगलगा झया छत्ताइच्छत्ता।।
वृ. 'विजयाए णं रायहाणीए' इत्यादि, विजयाया राजधान्याः ‘चउदिसिमिति चतम्रो दिशः समाहृताश्चतुर्दिक् तस्मिन् चतुर्दिशि-चतसृषु दिक्षु पञ्च पञ्च योजनशतानि ‘अबाहाए' इति बाधनं बाधा-आक्रमणं तस्यामबाधायां कृत्वेति गम्यते, अपान्तरालेषु मुक्त्वेति भावः, चत्वारो वनखण्डाः प्रज्ञप्ताः, 'तद्यथे' त्यादि, तानेव वनषण्डान् नामतो दिग्भेदतश्च दर्शयति, अशोकवृक्षप्रधानं वनमशोकवनम्, एवं सप्तपर्णवनं चम्पकवनं चूतवनमपि भावनीयं, 'पुबेण असोगवण मित्यादिरूपा गाथा पाठसिद्धा 'तेणं वनसंडा' इत्याद, ते बनखण्डाः सातिरेकाणि द्वादश योजनसहनाण्यायामेन पञ्चयोजनशतानि विष्कम्भेन प्रत्येकं प्रज्ञप्ताः प्रत्येकं प्राकारपरिक्षिप्ताः, पुनः कथम्भूतास्ते वनषण्डाः? इत्यादि पद्मवरवेदिकाबहिर्वनषण्ड-वत्तावदविशेषेण वक्तव्यं यावत् ‘तस्थ णं बहवे वाणमंतरा देवा य देवीओय आसयंति जाव विहरंति' ।
'तेसिण मित्यादि, तेषांवनषण्डानां बहुमध्यदेशभागे प्रत्येकं प्रासादावतंसकाः प्रज्ञप्ताः, ते च प्रासादावतंसका द्वाषष्टिर्योजनान्यर्द्धयोजनं चोर्द्धमुच्चैस्त्वेन एकत्रिंशतं योजनानि क्रशं च विष्कम्भेन अब्झुग्गयमूसियपहसियाविव इत्यादिप्रासादावतंसकानांवर्णनं निरवशेषतावद्वक्तव्यं यावत्तत्र प्रत्येकं सिंहासनं सपरिवारं । 'तत्थ णमित्यादि, तेषु वनषण्डेषु प्रत्येकमेकैकदेवभावेन चत्वारोदेवामहर्द्धिका यावत् ‘महज्जुइया महाबलामहायसामहासोक्खा महाणुभावा' इतिपरिग्रहः पल्योपमस्थितिकाः परिवसन्ति, तद्यथा-'असोए' इत्यादि, असोकवनेऽशोकः सप्तपर्णवने सप्तपर्ण चम्पकवने चम्पकःचूतने चूतः।।
'तेसि ण'मित्यादि, ते अशोकादयो देवास्तस्य वनखण्डस्य स्वस्य प्रासादा-वतंसकस्य, सूत्रे बहुवचनं प्राकृतत्वात्, प्राकृते हि वचनव्यत्ययो भवतीति, स्वेषां स्वेषां सामानिकसहस्राणां स्वासां स्वासामग्रमहिषीणां सपरिवाराणां स्वासां स्वासां पर्षदां स्वेषां स्वेषामनीकानां (अनीकाधिपतीनां) स्वेषां स्वेषामात्मरक्षकाणाम् ‘आहेवच्चं पोरेवच्च'मित्यादि प्राग्वत् ।
'विजयाए ण'मित्यादि, विजयाया राजधान्या अन्तर्बहुसमरमणीयो भूमिभागः प्रज्ञप्तः, तस्य से जहानामए आलिंगपुक्खरेइवा' इत्यादिवर्णनंप्राग्वनिरवशेषतावद्वक्तव्यंयाक्मणीनां
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org