________________
१७८
जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् ३/दे०/१५४ विहरति एवं जावठाणपदे वत्तव्वया सा भाणियव्वाजाव चमरेणंअसुरकुमारिदे असुरकुमारराया परिवसई' इति, 'तत्र तेष्वनन्तरोदितस्वरूपेषु भवनेषु बहवो भवनवासिनो देवाः परिवसन्ति, तानेव जातिभेदत आह-'असुरा नागा' इत्यादि यावत्करणादेवं परिपूर्ण पाठः-- ॥१॥ "असुरा नाग सुवण्णा विजूअग्गी य दीव उदहीय
दिसिपवणथणियनामा दसहा एए भवणवासी ॥ चूडामणिमउडरयणा १ भूसणनागफण २ गरुल ३ वइर ४ पुण्णकलसअंकउप्फेस ५ सीह ६ हयवर ७ गय ८ मगरंक ९ वरवद्धमाण १० निजुत्तचित्तचिंधगया सुरुवा महिटिया महजुइया महायसा महाबला महाणुभागा महासोक्खा हारविराइयवच्छा कडगतुडियथंभियभुया अंगयकुंडलमट्टगंडतलकण्णा पीढधारी विचित्तहत्थाभरणा विचित्तमालामउली (मउडा) कल्लाणगपवरवत्थपरिहिया कल्लाणगपवरमल्लाणुलेवणवरा भासुरबोंदी पलंबवणमालधरा दिव्वेणं वण्णेणं गंधेणं दिब्वेणं फासेणं दिव्वेणं संघयणेणं दिव्वाए इवीए दिव्वाए जुईए दिव्वाए पहाए दिव्वाए छायाए दिव्वाए अचीए दिव्वेणं तेएणं दिव्वाए लेस्साए दस दिसाओ उजोवेमाणा।
तेणंतत्थ साणं २ भवणावाससयसहस्सामं साणं साणं सामाणियसाहस्सीणं साणं साणं तायत्तीसगाणं साणं साणं लोगपालाणं साणं २ अग्गमहिसीणं साणं २ अणीयाणं साणं साणं अणियाहिवईणंसाणं २ आयरक्खदेवसाहस्सीणं अन्नेसिंच बहूणं भवणवासीणं देवाणं देवीण य आहेवच्चं पोरेवचं सामित्तं भट्टितं महयरगत्तं आणाईसरसेणावचं कारेमाणा पालेमाणा महयाऽऽहयनट्टगीयवाइयतंतीतलतालघणमुइंगपडुपवाइयरवेणं दिव्वाईभोगभोगाई जमाणा विहरंति" अस्य व्याख्या
'असुराः' असुरकुमाराः, एवं नागकुमाराः सुवर्णकुमारा विद्युत्कुमाराअग्निकुमाराद्वीपकुमारा उदधिकुमारा दिक्कुमाराः पवनकुमाराः स्तनितकुमाराः, 'दशधा' दशप्रकाराः “एते' अनन्तरोदिता असुरकुमारादयो भवनवासिनो यथाक्रमं चूडामणिमुकुटरलभूषणनियुक्तनागस्फटादिविचित्रचिह्नगताच, तथाहि-असुरकुमाराभवनवासिनश्चूडामणिमुकुरलाः, चूडामणिनाम मुकुटे रत्नं चिह्नभूतं येषां ते तथा, नागकुमारा भूषणनियुक्तनागस्फटारूपचिह्नधराः, सुवर्णकुमाराः भूषणनियुक्तागरुडलपचिह्नधराः, विद्युत्कुमाराः भूषणनियुक्तवज्ररूपचिह्नधराः, वजं नाम शक्रस्यायुधं, अग्निकुमारा भूषणनियुक्तपूर्णकलशरूपचिह्नधराः,द्वीपकुमाराभूषणनियुक्तसिंहरूपचिह्नधराः, उदधिकुमारा भूषणनियुक्तहयवररूपचिहधारिणः, दिक्कुमारा भूषणनियुक्तगजरूपचिह्नधारिणः, वायुकुमारा भूषणनियुक्तमकररूपचिह्नधराः, स्तनितकुमाराभूषणनियुक्तवर्द्धमानकरूपचिह्नधारिणः, भूषणमत्र मुकुटो द्रष्टव्योऽन्यत्र 'मउडवरवद्धमाणनिजुत्तचित्तचिंधगया' इति पाठदर्शनाद्, वर्द्धमानकं-शरावसंपुटं, पुनः सर्वे कथम्भूताः ? इत्याह_ 'सुरूपाः' शोभनं रूपं येषांतेतथा, अत्यन्तकमनीयरूपाय इत्यर्थः, महिड्डिया महजुइया महायसामहाबला महाणुभागामहासोक्खा' इति प्राग्वत्, ‘हारविराइयवच्छा' इति हारैविराजितं वक्षो येषांतेहारविराजितवक्षसः, 'कडगतुडियर्थभियभुया' इति कटकानि-कलाचिकाभरणानि त्रुटितानि-बाहुरक्षकास्तैः स्तम्भिताविच स्तम्भितौ भुजौ येषां त कटकत्रुटितस्तम्भितभुजाः, तथाऽमुदानि-बाहुशीर्षाभरणविशेषरूपाणि कुण्डले-कर्णाभरणविशेषरूपे,तथा मृष्टौ-मृष्टीकृतौ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org