________________
प्रतिपत्तिः - ३, नै०-उद्देशकः १
१०५ असंखेजाइंजोयणसहस्साइंबाहल्लेणंप०एवंतणुवातेऽविओवसंतरेऽवि।सक्करप्प० भंते! पु० घनोदही केवतियं बाहल्लेणं प०?, गोयमा ! वीसंजोयसहस्साइंबाहल्लेणं पण्णते।
सक्करप्प० पु० घनवाते केवइए बाहल्लेणं पन्नते?, गोयमा! असंखे० जोयणसहस्साई बाहल्लेणं पण्णत्ते, एवं तणुवातेवि, ओवासंतरेवि जहा सकरप्प० पु० एवं जाव अघेसत्तमा ।।
ख. 'इमीसे णं भंते !' इत्यादि, अस्या भदन्त ! रत्नप्रभायाः पृथिव्याः सम्बन्धि यत्रथम खरं-खराभिधानं काण्डं तत् कियद्वाहल्येन प्रज्ञप्तम् ?, भगवानाह-गौतम ! षोडश योजनसहस्राणि ।। 'इमीसेण मित्यादि, अस्याभदन्त! रत्नप्रभायाः पृथिव्यारलं रत्नाभिधानं काण्डंतकियद्वाहल्येन प्रज्ञप्तम्?, भगवानाह--गौतम! एकंयोजनसहस्रं । एवं सेषाण्यपि काण्डानि वक्तव्यानियावद् रिष्ठं-रिष्ठाभिधानं काण्डम्।
एवंपङ्गबहुलाब्बहुलकाण्डसूत्रे अपिव्याख्येये, पङ्कबहुलं काण्डं चतुरशीतिर्योजनसहस्रणि बाहल्येन, अब्बहुलं काण्डमशीतिर्योजनसहनाणि, सर्वसङ्ख्यया रलप्रभाया बाहल्यमशीतिसहस्राधिकंलक्षं,तस्याअधोघनोदधिः विंशतिर्योजनसहस्राणि बाहल्येन, तस्याप्यघो घनवातोऽसङ्खयेयानियोजनसहस्राणिबाहल्येन, तस्याप्यधोऽसङ्खयेयानि योजनसहस्राणि तनुवातो बाहल्येन, तस्याप्यधोऽसङ्घयेयानि योजनसहस्राणि बाहल्येनावकाशान्तरम् ।
एवं शेषाणामपि पृथिवीनां घनोदध्यादयः प्रत्येकं तावद्वक्तव्या यावदधः सप्तम्याः।।
मू. (८७) इमीसेणंभंते! रयणप्प० पु० असीउत्तरजोयण(सय)सहस्सबाहल्लाए खेत्तच्छेएणं छिजमाणीए तितकडुयकसायअंबिलमहुराई फासतो कक्खडमगउयगरुयलहुसीतउसिणणिद्धलुक्खाइंसंठाणतो परिमंडलवद्धृतंसचउरंसआययसंठाणपरिणयाइं अन्नमनबद्धाई।
अन्नमन्नपुट्ठाइंअन्नमन्नओगाढाइंअन्नमन्नसिणेहपडिबद्धाइंअन्नमन्नघडताए चिट्ठति? हंताअत्थिा इमीसेणं भंते! रयणप्प भाए पु० खरकंडस्स सोलसजोयणसहस्सबाहल्लस्सखेत्तच्छेएणं छिजमाणस्स अस्थि दव्वाइंवण्णओ काल जाव परिणयाई?, हंता अस्थि । इमीसे थरयणप्प० पु० रयणनामगस्स कंडस्स जोयणसहस्सबाहल्लस्स खेत्तच्छेएणं छिज्ज० तं चेव जावहंता अस्थि, एवं जाव रिट्ठस्स, इमीसे णं भंते ! रयणप्प० पु० पंकबहुलस्स कंडस्स चउरासीतिजोयणसहस्सबाहल्लस्स खेत्ते तं चेव, एवं आवबहुलस्सवि असीतिजोयणसहस्सबाहल्लस्स ।
इमीसे णं भंते ! रयणप्प० पु० घनोदधिसस वीसं जोयणसहस्सबाहल्लस्स खेत्तच्छेदेण तहेव । एवं घनवातस्स अंसखेजजोयणसहससबाहल्लस्स तहेव, ओवासंतरस्सवितं चेव ।
सकरप्पभाए गंभंते! पु० बत्तीसुत्तरजोयणसतसहस्सबाहल्लस्स खेत्तच्छेण छिज्जमाणीए अस्थि दव्वाई वण्णतो जाव घडत्ताए चिट्ठति?, हंता अस्थि ।
एवंघनोदहिस्स वीसजोयणसहस्सबाहल्लस्स घणवातस्स असंखेजजोयणसहस्सबाहल्लस्स, एवं जाव ओवासंतरस्स, जहा सक्करप्पभाए एवं जाव अहेसत्तमाए॥
वृ. 'इमीसे गं भंते' इत्यादि, अस्यां भदन्त ! रलप्रभायां पृथिव्यामशीत्युत्तरयोजनशतसहस्रबाहल्यायां क्षेत्रच्छेदेन-बुद्धया प्रतरकाण्डविभागेन छिद्यमानायाम्, अस्तीति निपातोऽत्र बहुलवचनार्यगर्भः, सन्ति द्रव्याणि वर्णतः कालानि नीलानि लोहितानि हारिद्राणि शुक्लानि, गन्धतः सुरभिगन्धीनि दुरभिगन्धीनि च, रसतस्तिक्तरसानि कटुकानि कषायाणि अम्लानि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org