________________
मूलं-११ रन्नो गिहे जेणेव बाहिरिया उवट्ठाणसाला जेणेव कूणिए राया भभसारपुत्ते तेणेव उवागच्छइ २ करयलपरिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कटुजएणं विजएणं बद्धाबेइर एवं वयासी।
जस्सणंदेवाणुप्पियादसणंकखंतिजस्सणंदेवाणुप्पियादसणं पीहतिजस्सणंदेवाणुप्पिया दसणं पत्थंति जस्स णं देवाणुप्पिया दंसणं अभिलसंति जस्स णं देवाणुप्पिया नामगोत्तस्सवि सवणयाएहतुट्ठजावहिअया भवंति।सेणं समणे भगवंमहावीरेपुव्वाणुपुविंचरमाणेगामाणुग्गामं दूइजमाणे चंपाए नयरीए उवनगरगामं उवागए चंपं नगरिं पुन्नभदं चेइअंसमोसरिउं कामे, तं तअणं देवाणुप्पियाणं पिअट्ठयाए पिअंनिवेदेमि, पिअंते भवउ।।
वृ.ततोऽनन्तरं, ''मिति वाक्यालारे, 'से' इति असौ पवित्तिवाउए'त्तिप्रवृत्तिव्यापृतो भगवद्वार्ताव्यापारवान् ‘इमीसे कहाए'त्तिअस्यांगवदागमनलक्षणायांवार्तायां लढेसमाणे'त्ति लब्धार्थसन्-प्राप्तार्थ सन्, विज्ञः सन्नित्यर्थ, 'हट्टतुट्ठचित्तमामंदिए त्ति हष्टतुष्टम्-अत्यर्थतुष्टं हष्टं वा-विस्मितंतुष्टंच-तोषवञ्चित्तं-मनो यत्र तत्तथा तत्हृष्टतुष्टचित्तं यथा भवति, एवमानन्दितईषन्मुखसौम्यतादिभावैः समृद्धिमुपगतः ततश्च 'नंदिए'त्ति नन्दितः-समृद्धितरतामुपगतः । 'पीइमणे' प्रीति-प्रीणनमाप्यायनं मनसि यस्य स तथा, 'परमसोमणस्सिए' परमं सौमनस्यसुमनस्कता सञ्जातं यस्य स परमसौमनस्यिकः तद्वाऽस्यास्तीति परमसौमनस्थिकः, 'हरिसवसविसप्पमाणहियए' हर्षवशेन विसर्पत्-विस्तारं व्रजद्ध दयं यस्य स तथा, सर्वाणि चैतानि हृष्टादिपदानिप्राय एकार्यानि, नच दुष्टानि, प्रमोदप्रकर्षप्रतिपत्तिहेतुत्वात्स्तुतिरूपत्वाच, यदाह
"वक्ता हर्षभयादिभिराक्षिप्तमनाः स्तुर्वस्तथा निन्दन् ।
यत्पदमसकृद् ब्रूयात्तत्पुनरुक्तंन दोषाय।। 'पहाएत्ति' व्यक्तं, 'कयबलिकम्मे'त्ति स्नाना-नन्तरं कृतं बलिकर्म स्वगृहदेवतानां येन स तथा । 'कयकोउअमंगलपायच्छित्ते कृतानि कौतुक- मङ्गलान्येव प्रायश्चित्तानि-दुःस्वप्नादिविधातार्थमवश्यकरणीयत्वाद्येन स तथा, तत्र कौतुकानि-मषीतिलकादीनि मङ्गलानि तु-सिद्धार्थदध्यक्षतदूर्वानुरादीनि सुद्धप्पवेसाई मंगल्लाइंवत्थाई पवरपरिहिए' शुद्धात्मा-स्नाने शुचिकृतदेहः वेश्यानि- वेशेसाधूनिअथवाशुद्धानिचतानिप्रवेश्यानिच-राजसभाप्रवेशोधितानि चेति विग्रहः, मङ्गल्यान-मालकरणे साधूनिवस्त्राणिव्यक्तं, पवरत्ति-द्वितीयाबहुवचनलोपात् प्रवराणि-प्रधानानि परिहितो-निवसितः अथवा प्रवरश्चासौ परिहितश्चेति समासः ।
'अप्पमहग्याभरणालंकियसरीरे'त्ति व्यक्तं, नवरं अल्पानि-स्तोकानि महाणिबहुमूल्यानि।'सआओ'त्ति स्वकात्-स्वकीयात्। जेणेवत्तियस्मिन्नेवदेश इत्यर्थः। सिरसावत्तं'ति शिरसामस्तकेनाप्राप्तम्-अस्पृष्टंशिरसि वा आवर्तत इति शिरस्यावर्तोऽतस्तं । 'जएणं विजएणं वद्धावेति'त्तिजयः-सामान्यो विघ्नादिविषयो विजयः स एव विशिष्टतरः प्रचण्डप्रति-पन्थादिविषयः वर्धयति जयेन विजयेन च वर्द्धस्व त्वमित्येवमाशिषं प्रयुके स्मेत्यर्थ। 'देवाणुप्पियत्ति सरलस्वभावाः।
_ 'दंसणं'ति अवलोकनं । 'कंखंति'त्ति प्राप्तं सद्विमोक्तुं नेच्छन्ति 'पीहंति'त्ति स्पृहयन्ति अनवाप्तमवाप्तुमिच्छन्ति । 'पत्थंति'त्ति प्रार्थयन्ति-तथाभूतसहायजनेभ्यः सकाशाद्याचन्ते । 'अभिलसंति'त्ति अभिलषन्ति-आभिमुख्येन कमनीयमिति मन्यन्ते । नामगोत्तस्सवित्ति नाम
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org