________________
श्रुतस्कन्धः-१, वर्गः-,अध्ययनं-५
११३ कषायोदयस्य विफलीकरणात् उपसन्ते-कषायोदयाभावात् परिनिव्वुडेस्वास्थ्यातिरेकात्, अनासवे-हिंसादिनिवृत्तेः अममे ममेत्युल्लेखस्याभिष्वङ्गतोऽप्यसद्भवात् 'अकिंचणे निर्द्रव्यत्वात्, छिन्नगंथे मिथ्यात्वादिभावग्रन्थिच्छेदात् निरुवलेवे-तथाविधबन्धहेत्वभावेन तथाविधकर्मानुपादानात्, एतदेवोपमानरुच्यते-'कंसपाईव मुक्कतोए' बन्धहेतुत्वेन तोयाकारस्य स्नेहस्याभावात्, “संखो इव निरंजणे' रञ्जनस्य रागस्य कर्तुमशक्यत्वात्,
'जीवो विवअप्पडिहयगई सर्वत्रौचित्येनास्खलितविहारित्वात्, 'गगणमिव निरालंबणे' देशग्रामकुलादीनामनालम्बकत्वात् 'वायुरिव अपडिबद्धे' क्षेत्रादौ प्रतिबन्धाभावेनौचित्येन सततविहारित्वात्, 'सारयसलिलंव सुद्धहियए' शाठ्यलक्षणगडुलत्ववर्जनात, 'पुक्खरपत्तंपिव निरुलेवे पद्मपत्रमिव भोगाभिलाषलेपाभावात् 'कुम्मोइव गुत्तिदिए' कूर्म:-कच्छपः, खग्गिविसाणं वएगजाए' खङ्गिः-आरण्यः पशुविशेषःतस्य विषाणं-शृङ्गतदेकंभवति तद्वदेकीजातोयोऽसंगतः सहायत्यागेनसतथा, 'विहगइवविप्पमुके आलयाप्रतिबन्धेन 'भारंडपक्खीव अप्पमत्ते'भारण्डपक्षिणो हि एकोदराः पृथग्ग्रीवाअनन्यफलभक्षिणोजीवद्वयरूपा भवन्ति, तेच सर्वदाचकितचित्ता भवन्तीति, 'कुंजरो इव सोंडीरे' कर्मशत्रुसैन्यं प्रति शूर इत्यर्थः -
वसभो इव जायधामे आरोपितमहावतभारवहनं प्रति जातबलो निर्वाहकत्वात्, 'सीहो इवदुद्धरिसे' दुर्द्धर्षणीयः उपसर्गमृगे: “मंदरोइव निप्पकंपे' परीषहपवनैःस, 'सागरोइव गंभीरे' अतुच्छचित्तत्वात्, 'चंदो इव सोमलेसेशुभपरिणामत्वात्, 'सूरोइव दित्ततेए परेषांक्षोभकत्वात्, 'जच्चकंचणं व जायसवे' अपगतदोषलणश्रकुद्रव्यत्वेनोत्पन्नस्वस्वभावः, “वसुंधरा इव सव्वफासविसहो' पृथ्वीवत् शीतातपाद्यनेकविधस्पर्शक्षमः, 'सुहुयहुयासणोव्व तेजसा जलंते' घृतादितर्पितवैश्वानरवत्प्रभया दीप्यमानः, ___'नथिणं तस्स भगवंतस्स, कत्थइ पडिबंधो भवइ नास्त्ययं पक्षो यदुत् तस्य (भगवतः)प्रतिबन्धो भवति सेयपडिबंधे चउविहेपण्णत्ते, तंजहा-दव्यओ४, दब्बओसचित्ताचित्तमीसेसु खेत्तओ गामे वा नगरे वारण्णे वा खले वा अंगणे वा,' खलं-धान्यमलनादिस्थण्डिलं 'कालओ समएवाआवलियाएवा-असंख्यातसमरूपायां, 'आणापाणूए वा' उच्छ्वासनिश्वासकाले थोवे वा-सप्तोच्छ्वासरूपे खणे वा-बहुतरोच्छ्वासरूपे लवे वा-सप्तस्तोकरूपे मुहुर्ते वा-लवसतसप्ततिरूपे 'अहोरत्ते वा पक्खे वा मासे वा अयणे वा' दक्षिणायनेतररूपे प्रत्येकं षण्मासप्रमाणे संवत्सरे वा, 'अन्नतरे वा दीहकालसंजोए' युगादी।
___ 'भावओ कोहे वा ४ भये वा हासे वा'; हास्ये हर्षे वा, “एवं तस्स नभवई एवमनेकधा तस्य प्रतिवन्धोनमवति, सेणंभगवं वासीचंदणकप्पे वास्यांचन्दनकल्पोयःसतथा, अपकारिणोऽ प्युपकारकारीत्यर्थः, वासींवाअङ्गछेदनप्रवृत्तांचन्दनं कल्पयतियःसतथा समतिणमणिलेटुकंचणे समसुहदुक्खे' समानि उपेक्षणीयतया तृणादीनि यस्य स तथा, 'इहलोगपरलोगऽपडिबद्धे जीवियमरणे निरवकंखे संसारपारगामी कम्मनिग्धायणट्ठए अब्भुट्टिए एवं चणं विहरइत्ति,
मू. (६६) तेणंकालेणं तेणंसमएणं सेलगपुरे नां नगरं होत्था, सुभूमिभागे उज्जाणे, सेलए राया पउमावती देवी मंडुए कुमारे जुवराया, तस्स णं सेलगस्स पंथगपामोक्खा पंच मंतिसया
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org