________________
४०४
भगवतीअगसूत्रं (२) २५/-/४/८९१ चैतान्येव विंशति, सर्वैजपक्षे निरेजपक्षे च परमाणुषु द्रव्यार्थप्रदेशार्थपदयोर्द्रव्याप्रदेशार्थतेत्येवमेकीकरणेनाभिलापादिति ।
मू.(८९२) कतिणंभंते! धम्मत्यिकायस्समझपएसा पनत्ता?, गोयमा! अट्ठधम्मऽस्थिकायस्स मज्झपएसा पन्नत्ता।
कति णं भंते ! अधम्मत्थिकायस्स मज्झपएसा प०, एवं घेव, कति णं भंते ! आगासस्थिकायस्स मज्झपएसा प०, एवं चेव।
__कतिणभंते जीवस्थिकायस्स मज्झपएसाप० गोयमा! अट्ठजीवस्थिकायस्स मज्झपएसा प०, एएणं भंते! अट्ठ जीवस्थिकायस्स मज्झपएसा कतिसु आगासपएसेसु ओगाहंति?
गोयमा! जहन्नेणं एकसि वा दोहिं वा तीहि वा चउहिं वा पंचहिँ वा छहिं वा उक्कोसेणं अट्ठसु नो चेवणं सत्तसु । सेवं भंते २ ति॥
वृ. अनन्तरं पुद्गलास्तिकायः प्रदेशतश्चिन्तितः, अथान्यानप्यस्तिकायान् प्रदेशत एव चिन्तयत्राह-'कइ णं भंते !' इत्यादि, 'अट्ट धम्मस्थिकायस्स मज्झपएस'ति, एते च रुचकप्रदेशाष्टकावगाहिनोऽवसेया इतिचूर्णिकारः,इह च यद्यपि लोकप्रमाणत्वेन धर्मास्तिकायादेमध्यं रत्नप्रभावकाशान्तर एव भवतिन रुचके तथाऽपिदिशामनुदिशांच तत्रभवत्वाद्धर्मास्तिकायादि मध्यं तत्र विवक्षितमिति संभाव्यते ।
'जीवत्थिकायस्स'त्ति प्रत्येकंजीवानामित्यर्थः, तेच सर्वस्यामवगाहनायांमध्यभाग एव भवन्तीतिमध्यप्रदेशा उच्यन्ते, 'जहन्नेणं एक्कंसिवे'त्यादि सङ्कोचविकाशधर्मत्वात्तेषाम् उक्कोसेणं अट्ठसुत्ति एकैकस्मिंस्तेषामवगाहनात्, ‘नो चेव णं सत्तसुवित्ति वस्तुस्वभावादिति ।
... शतकं-२५ उद्देशकः-४ समाप्तः
-शतक-२५ उद्देशकः-५:वृ.चतुर्थीद्देशके पुद्गलास्तिकायादयोनिरूपितास्तेच प्रत्येमनन्तपर्यवाइतिपञ्चमेपर्यवाः प्ररूप्यन्त इत्येवंसम्बद्धस्यास्येदमादि सूत्रम्
मू. (८९३) कतिविहाणं भंते! पजवा पन्नत्ता?, गोयमा! दुविहा पज्जवा पं०, तं०-जीवपजवा य अजीवपजवा य, पञ्जवपदं निरवसेसं भाणियब्वं जहा पनवणाए।
वृ. 'कइविहे'त्यादि, ‘पज्जवत्ति पर्यवा गुणा धर्मा विशेषा इति पर्यायाः, 'जीवपञवा यत्तिजीवधा एवमजीवपर्यवाअपि, 'पज्जवययंनिरवसेसंभाणियव्वं'ति जहापन्नवणाए'त्ति पर्यवपदं च-विशेषपदं प्रज्ञापनायां पञ्चमं, तच्चैवं जीवपज्जवाणं भंते! किं संखेज्जा असंखेज्जा अनंता?, गोयमा! नो संखेजा नो असंखेज्जा अनंता' इत्यादीति।
मू. (८९४) आवलियाणं भंते ! किं संखेजा समया असंखेज्जा समया अनंता समया?, गोयमा ! नो संखेजा समया असंखेजा समया नो अनंता समया।
आणापाणूणं भंते ! किं संखेना एवं चैव, थोवे णं भंते ! किं संखेना?, एवं चैव, एवं लवेवि मुहुत्तेवि एवं अहोरत्तेवि, एवं पक्खे मासे उडू अयने संवच्छरे जुगे वाससये वाससहस्से वाससयसहस्से पुव्वंगे पुव्वे तुयंगे तुडिए अडडंगे अडडे अववंगे अववे हूहुयंगे हुहुए उप्पलंगे उप्पले पउमंगे पउमे नलिनंगे नलिने अच्छिनिउपूरंगे अच्छनिउपूरे अउयंगे अउये नउयंगे नउए
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org