________________
शतकं-८, वर्ग:-, उद्देशकः-८
४१७ बृहतिभागे उपशान्ते शेषे चानुपशान्ते एव स्यात्, नपुंसकवेदंचासौ तेन सहोपशमयितुमुपक्रमते, ततश्च नपुंसकवेदोपशमावसरेऽनिवृत्तिवादरसम्परायस्य सतोदर्शनमोहस्य प्रदेशत उदयोऽस्ति नतु सत्तैव, ततस्तत्प्रत्ययो दर्शनपरीषहस्तस्यास्तीति, ततश्चाष्टावपि भवन्तीति, सूक्ष्मसम्परायस्य तुमोहसत्तायामपिनपरीषहहेतुभूतः सूक्ष्मोऽपिमोहनीयोदयोऽस्तीति नमोहजन्यपरीषहसम्भवः, आह च॥१॥ "मोहनिमित्ता अढवि वायररागे परीसहा किह नु ।
किह वा सुहुमसरागे न होंति उवसामए सव्वे ।।
__ -आचार्य आह॥२॥ सत्तगपरओ च्चियजेण बायरोजं च सावसेसंमि ।
मग्गिल्लंभि पुरिल्ले लग्गइ तो दंसणस्सावि।। ॥३॥ लब्भइ पएसकम्मं पडुच्च सुहुमोदओ तओ अट्ठ।
तस्स भनिया न सुहुमे न तस्स सुहुमोदओऽविजओ ।। यच्च सूक्ष्मसम्परायस्य सूक्ष्मलोभकिट्टिकानामुदयो नासौ परीषहहेतुर्लोभहेतुकस्य परीषहस्यानभिधानात्, यदि च कोऽपि कथञ्चिदसौ स्यात्तदा तस्येहात्यन्ताल्पत्वेनाविवक्षेति
“एगविहबंधगस्स'त्ति वेदनीयवन्धकस्येत्यर्थः, कस्य तस्य ? इत्यत आह-वीयरागछउमत्थस्स'त्ति उपशान्तमोहस्य क्षीणमोहस्य चेत्यर्थः ‘एवं चेवे'त्यादि चतुर्दश प्रज्ञप्ता द्वादश पुनर्वेदयतीत्यर्थः, शीतोष्णयोश्चर्याशय्ययोश्च पर्यायेण वेदनादिति ।
अनन्तरं परीषहा उक्तास्तेषु चोष्णपरीषहस्तद्धेतवश्च सूर्या इत्यतः सूर्यवक्तव्यतायां निरूपयन्नाह
मू. (४२१) जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे सूरिया उग्गमणमुहत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति मझंतियमुहत्तंसि मूले य दूरे यदीसंति अस्थमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति?, हंता गोयमा जंबुद्दीवे णं दीवे सूरिया उग्गमणमुहत्तंसि दूरे य तं चेव जाव अस्थमणमुहत्तंसि दूरे य भूले य दीसंति।
जंबूद्दीवे णंभंते! दीवे सूरियाउग्गमण मुहुत्तंसि ममंसिय मुहुत्तंसिय अस्थमण मुहतंसिय सब्वत्थ समा उच्चत्तेणं? हंता गोयमा! जंबुद्दीवे णं दीवे सूरिया उग्गमण जाव उच्चत्तेणं
जइणं भंते ! जंबुद्दीवेर सूरिया उगमण मुहत्तंसि य मज्झतिय अत्थमणमुत्तसि मूले जाव उच्चत्तेणं से केणं खाइ अट्टेणं भंते ! एवं वुचइ जंबुद्दीवेणं दीवे सुरिया उग्गमणमुहत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति जाव अत्थमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति ?, गोयमा लेसापडिधाएणं उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति लेसाभितावेणं मझंतियमुहुत्तंसि मूले य दूरे य दीसंति लेस्सापिडघाएणं अत्थमणमुहत्तंसि दूरे य मूले यदीसंति, से तेणटेणं गोयमा! एवं वुच्चइ-जंबुद्दीवे णं दीवे सूरिया उगगमणमुहत्तंसि दूरे य मूले यदीसन्ति जाव अस्थमण जाव दीसंति।
जंबुद्दीवेणं भंते ! दीवे सूरिया किंतीयं खेत्तं गच्छति पडुप्पन्नं खेत्तं गच्छंति अनागयं खेतं गच्छंति ?, गोयमा ! नो तीयं खेत्तं गच्छति पडुप्पन्नं खेत्तं गच्छति नो अनागयं खेत्तं गच्छंति, [3] 27
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org