________________
शतकं - ५, वर्ग:-, उद्देशकः-८
प्रदेशेषु च वृत्तिमतामणूनां बहुत्वात्, कालप्रदेशानां च सामयिकत्वेनात्यन्तमल्पत्वात् कालाप्रदेशेभ्यो ऽसङ्ख्यातगुणत्वं द्रव्याप्रदेशानामिति । एतदृभावनाच वक्ष्यमाणस्थापनातोऽवसेया ॥१९-२०-२१-२२-२३-२४-२५ ।।
२५९
“मिश्राणामित्यप्रदेशसप्रदेशानां मीलितानां सङ्क्रमं प्रति - अप्रदेशेभ्यः सप्रदेशेष्वल्पबहुत्वविचारे सङ्क्रमे क्षेत्रतः सप्रदेशा असङ्ख्येयगुणाः क्षेत्रतोऽप्रदेशेभ्यः सकाशात्, स्वस्थाने पुनः केवलसप्रदेशचिन्तायां स्तोका एव ते क्षेत्रतः सप्रदेशा इति ॥ २६ ॥
एतदेवोच्यते - अर्थः त इति व्याख्यानापेक्षया अर्थः तो व्याख्यानद्वारेण त्रीण्यल्पबहुत्वानि भवन्ति, सूत्रे त्वेकमेव मिश्राल्पबहुत्वमुक्तमिति ॥ २७ ॥
यथा किल कल्पनया लक्षं समस्तपुद्गलास्तेषु भावकाल द्रव्यक्षेत्रतोऽप्रदेशाः क्रमेण एकद्विपञ्चदशसहस्रसङ्ख्याः, सप्रदेशास्तु नवनवत्यष्टनवतिपञ्चनवतिनवतिसहस्रसङ्ख्याः, ततश्च भावाप्रदेशेभ्यः कालाप्रदेशेषु सहस्रं वर्द्धते तदेव भावसप्रदेशेभ्यः कालसप्रदेशेषु हीयत इत्येवमन्यत्रापीति ।। २८-२९-३०-३१॥
चतुर्भिरिति-भावकालादिभिरुपचर्यन्तां इति- विशेष्यन्ते ॥ ३२ ॥ कल्पनया यावन्तः सर्वपुद्गलास्तावत लक्ष इति ॥ ३३ ॥
अनन्तरं पुद्गला निरूपितास्ते च जीवोपग्राहिण इति जीवांश्चिन्तयन्नाह
मू. (२६३) भन्तेत्ति भगवं गोयमे जाव एवं वयासी-जीवा गं भंते! किं वडृति हायंति अवट्टिया ?, गोयमा ! जीवा नो वहुंति नो हायंति अवट्ठिया। नेरइया णं भंते! किं वङ्कंति हायंति अवट्टिया ?, गोयमा ! नेरइया वढतिवि हायंतिवि अवट्टियावि, जहा नेरइया एवं जाव वेमाणिया । सिद्धा णं भंते! पुच्छा, गोयमा ! सिद्धा वढति नो हायंति अवट्टियावि ।
जीवाणं भंते! केवतियं कालं अवट्टिया ? सव्वद्धं । नेरइया णं भंते! केवतियं कालं वडृति ?, गोयमा ! ज० एवं समयं उक्को० आवलियाए असंखेजतिभागं, एवं हायति, नेरइयाणं भंते! केवतियं कालं अवट्टिया ?, गोयमा ! जहन्त्रेणं एवं समयं उक्को० चउव्वीसं मुहुत्ता, एवं सत्तसुवि पुढवीसु वडृति हायंति भानियव्वं, नवंर अवट्ठिएसु इमं नाणत्तं, तंजहा- रयणप्पभाए पुढवीए अड़तालीसं मुहुत्ता सक्कर० चोध्स रातिंदियाणं वालु० मासं पंक० दो मासा धूम० चत्तारि मासा तमाए अट्ट मासा तमतमाए बारस मासा ।
असुरकुमारावि वडृति हायंति जहा नेरइया, अवट्टिया जह० एकं समयं उक्को० अडचत्तालीसं मुहुत्ता, एवं दसविहावि, एगिंदिया वहू॑तिवि हायंतिवि अवट्टियावि, एएहिं तिहिवि जहन्त्रेणं एक समयं उक्को० आवलियाए असंखेजतिभागं, बेइंदिया बडृति हायंति तहेव, अवट्टया ज० एक्क समयं उक्को० दो अंतोमुहुत्ता, एवं जाव चउरिदिया, अवंसेसा सव्वे वङ्केति हायंति तहेव, अवट्ठियाणं नामत्तं इमं, तं०-संमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोनियाणं दो अंतोमुहुत्ता, गब्भवकंतियाणं चउव्वीसं मुहुत्ता, संमुच्छिममणुस्साणं अट्टचत्तालीसं मुहुत्ता, गन्भवकंतियमणुस्साणं चउच्चीसं मुहुत्ता । वाणमंतरजोतिसमोहम्मीसाणेसु अट्ठचत्तालीसं मुहुत्ता, सणकुमारे अड्डारस रातिंदियाई चत्तालीस य मुहु० माहिंदे चउवीसं रातिंदियाइं वीस य मु० बंभलोए पंचचत्तालीसं रातिंदियाई, लंतए नउति रातिंदियाई, महासुक्के सट्ठि रातिंदियसतं, सहस्सारे दो रातिंदियसयाई, आणय
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org