Page Text
________________
२५८
भगवतीअगसूत्रं ५/-1८/२६२ ॥३५॥ नउई पंचानउईं अट्ठानउई तहेव नवनवई।
एवइयाई सहस्साइंसप्पएसाण विवरीयं ।। ॥३६॥ एएसिं जहसंभवमत्थोवणयं करिज रासीणं ।
सब्मावओय जानिज ते अनंते जिणाभिहिए। द्रव्ये प्रायेणद्वयादिगुणाअनन्तगुणान्ता कालकत्वादयो भवन्ति एकगुणकालकादयस्त्वल्पा इति भावः।३॥
अयमर्थःयो हि यस्मिन् समये यद्वर्णगन्धरसस्पर्शसङ्घातभेदसूक्ष्मत्वबादरत्वादिपरिणामान्तरमापन्नः सतस्मिन् समये तदपेक्षयाकालतोऽप्रदेशउच्यते, तत्रचैकसमयस्थितिरित्यन्ते, परिणामाश्च बहव इति प्रतिपरिणामं कालाप्रदेशसंभवात्तद्वहुत्वमिति । ४॥
एतदेव भाव्यते-भावतोयेऽप्रदेशा एकगुणकालत्वादयो भवन्तितेकालतो द्विविधा अपि भवन्ति-सप्रदेशा अप्रदेशाश्चेत्यर्थः, तथा भावेन द्विगुणादयोऽप्यनन्तगुणान्ताः, 'एव मिति द्विविधा अपि भवन्ति, ततश्च एकगुणकालाद् द्विगुणकालादिषुगुणस्थानकेषुमध्ये एकैकस्मिन् गुणस्थानके कालाप्रदेशानामेकैको राशिभवति, ततश्चानन्तत्वाद् गुणस्थानकराशीनामनन्ता एव कालाप्रदेशराशयो भवन्ति ।।५-६ ।।
अथप्रेरकः-एवमिति-यदिप्रतिगुणस्थानकंकालाप्रदेशराशयोऽभिधीयन्तइति,अत्रोत्तरम्अयमभिप्रायः-यद्यप्यनन्तगुणकालत्वादीनामनन्ता राशयस्तथाऽप्येकगुणकालत्वादीनामनन्तभाग एवतेवर्तन्त इतिन तदद्वारेणकालाप्रदेशानामनन्तगुणत्वं अपित्वसद्ध्यातगुणत्वमेवेति ॥७८।
एवं तावत् 'भावं' वर्णादिपरिणामम् ‘इमउक्तरूपमेकाधनन्तगुणस्थानवर्तिनमित्यर्थः प्रतीत्यकालाप्रदेशिकाः पुद्गलाः सिद्धाः, कालाप्रदेशतावा पुद्गलानां सिद्धाप्रतिष्ठिता, द्रव्येऽपि' द्रव्यपरिणाममप्यङ्गीकृत्य परमाण्वादिषु 'एष एव' भावपरिणामोक्त एव गमः-व्याख्या ॥९॥
"एवमेव' द्रव्यपरिणामवद्भवति क्षेत्रे' क्षत्रमधिकृत्य एकप्रदेशावगाढादिषुपुद्गलभेदेषु स्थानान्तरगमनं प्रतीत्य कालेन कालाप्रदेशानां मार्गणा ॥१०॥
यथा क्षेत्रतः एवमवगाहनादितोऽपीत्येतदुच्यतेअवगाहनायाः सङ्कोचं च प्रतीत्य कालाप्रदेशाः स्युः, तथा सूक्ष्मबादरस्थिरास्थिरशब्दमनः कर्मादिपरिणामंचव प्रतीत्येति॥११
“एसिं'ति पुद्गलानामित्यर्थः॥ १२-१३-१४-१५॥
अनन्तेभ्यः अनन्तप्रदेशिकस्कन्धेभ्यःप्रदेशार्थ तया परमाणवोऽनन्तगुणाः सूत्रउक्ताः, सूत्रंचेदम् “सव्वत्थोवा अनंतपएसियाखंधादव्वट्ठयाएतेचेवपएसट्टयाए अनंतगुणा परमाणुपोग्गलादवट्टयाए पएसठ्ठयाए अनंतगुणा, संखेजपएसिया खंधादव्वळ्याए संखेजगुणा तेचेव पएसट्टयाएअसंखेज्जगुणा असंखेज्जपएसिया खंदा दवठ्ठयाए असंखेनगुणा ते चेव पएसट्ठयाए असंखेनगुण"त्ति । सङ्घयेयतमे भागे सङ्ख्यातप्रदेशिकानामसङ्ख्येयतमे चासङ्ख्यातप्रदेशिकानामणवो वर्तन्ते, उक्तसूत्रामाण्यादिति ।।१६-१७॥
रासीहिं सफ़ेयप्रदेशिकानन्तप्रदेशकाभिधानाभ्याम, वाऽभविष्यन्निति ॥१८॥
'न शेषराश्यो रिति, कालतः अस्यायमर्थःअनन्तप्रदेशिकराशेरनन्तगुणास्ते, सङ्घयातप्रदेशिकराशेस्तु सङ्ख्यातभागे, सङ्ख्यातभागस्यच विवक्षया नात्यन्तमल्पता, कालतः सप्रदेशेष्व
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003339 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 05 Bhagavati AngSutra 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1096 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati |
| File Size | 23 MB |