________________
भगवती अङ्गसूत्रं ५/-/६/२४९
२४४
इयं च वेदना ज्ञानाद्याराधनाविरहेण भवतीत्याराधनाऽभावं दर्शयितुमाह
मू. (२५०) आहाकम्मं अनवजेत्ति मणं पहारेत्ता भवति, से णं तस्स ठाणस्स अनालोइयपडिक्कते कालं करेइ नत्थि तस्स आराहणा, से णं तस्स ठाणस्स आलोइयपडिक्कंते कालं करेइ अत्थि तरस आराहणा, एएणं गमेणं नेयव्वं की यगडंटवियं रइयं कंतारभत्तं दुब्भिक्खभत्तं वलियाभत्तं गिलाणभत्तं सेजायरपिंड रायपिंडं ।
आहाकम्मं अणवज्जेत्ति बहुजणमज्झे भासित्ता सयमेव परिभुंजित्ता भवति से णं तस्स ठाणस्स जाव अत्थि तस्स आराहणा, एयंपि तह चेव जाव रायपिंडं ।
आहाकम्मं अणवजेत्ति सयं अन्नमन्नस्स अनुप्पदावेत्ता भवति, से णं तस्स एवं तह चेव जाव रायपिंडि । आहाकम्मं णं अणवजेत्ति बहुजणमज्झे पन्नवतित्ता भवति से णं तरस जाव अत्थि आराहणा जाव रायपिंडं ॥।
वृ. 'आहाकम्मे 'त्यादि, 'अणवज्जे' त्ति 'अनवद्य' मिति निर्दोषमिति 'मनं पहारेत्त' त्ति मानसं 'प्रधारविता' स्थापयिता भवति, 'रइयगं' ति मोदकचूर्णादि पुनर्मोदकादितया रचितमौशिकभेदरूपं 'कंतारभत्तं ' ति कान्तारम् - अरण्यं तत्र भिक्षुकाणां निर्वाहार्थं यद्विहितं भक्तं तत्कान्तारभक्तं, एवमन्यन्यपि, नवरं बार्दलिका-मेघदुर्निनं ।
'गिलाणभत्तं 'ति ग्लानस्य नीरोगतार्थं भिक्षुकदानाय यत्कृतं भक्तं तद् ग्लानभक्तं, आधाकर्मादीनां सदोषत्वेनागमेऽभिहितानां निर्दोषताकल्पनं तत एव स्वयं भोजनमन्यसाधुभ्योऽनुप्रदानं सभायां निर्दोषताभणनं च विपरीत श्रद्धानादिरूपत्वान्मिथ्यात्वादि, ततश्च ज्ञानादीनां विराधना स्फुटैवेति ॥
आधाकर्म्मादींश्च पदार्थानाचार्यादयः सभायां प्रायः प्रज्ञापयन्तीत्याचार्यादीन् फलतो दर्शयन्नाह -
मू. (२५१) आयरियउवज्झाए णं भंते! सविसयंसि गणं अगिलाए संगिण्हमाणे अगिलाए उवगिण्हमाणे कतिहिं भवग्गहणेहिं सिज्झति जावं अंतं करोति ?
गोयमा ! अत्येगतिए तेणेव भवग्गहणेणं सिज्झति अत्थेगतिए दोच्चेणं भवग्गहणेणं सिज्झति तचं पुण भवग्गहणं नातिक्कमति ॥
. 'आयरिये 'त्यादि, 'आयरियउवज्झाए णं' ति आचार्येण सहोपाध्याय आचार्योपाध्यायः 'सविसयंसि 'त्ति 'स्वविषये' अर्थः दानसूत्रदानलक्षणे 'गणं' ति शिष्यवर्ग 'अगिलाए'त्ति अखेदेन संगृह्णन् स्वीकुर्वन् 'उपगृह्णन्' उपष्टम्भयन्, द्वितीयः तृतीयश्च भवो मनुष्यभवो देवभवान्तरितो दृश्यः, चारित्रवतोऽनन्तरो देवभव एव भवति न च तत्र सिद्धिरस्तीति । परानुग्रहस्यानन्तरफलमुक्तं, अथ परोपघातस्य तदाह
मू. (२५२ ) जे णं भंते! परं अलिएणं असब्भूतेणं अन्भक्खाणेणं अब्भक्खाति तस्स णं कहप्पगारा कम्मा कति ?, गोयमा ! जेणं परं अलिएणं असंतवयणेणं अब्भक्खाणेणं अब्भक्खाति तस्स णं तहप्पगारा चेव कम्मा कज्जति ।
जत्थेवणं अभिसमागच्छंति तत्थेव णं पडिसंवेदेति ततो से पच्छा वेदेति सेवं भंते २ त्ति ॥ वृ. 'जेण 'मित्यादि, 'अलिएणं' ति 'अलीकेन भूतनिह्नवरूपे पालितब्रह्मचर्यसाधुविषयेऽपि नानेन ब्रह्मचर्यमनुपालि तमित्यादिरूपेण 'असमूएणं'' ति अभूतोद्भावनरूपेण अचौरेऽपि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org