________________
२४१
शतकं-५, वर्गः, उद्देशकः-६ चत्तारि किरियाओ कजंति मिच्छादसणकिरिया भयणाए गाहावतिस्स णं ताओ सव्वाओ पयणुईभवंति।
गाहावतिस्सणं भंते ! भंडं जाव धणे य से अनुवणीए सिया? एवंपि जहा भंडे उवनीए तहानेयव्यं, चउत्थो आलावगोधणे सेउवनीएसियाजहा पडमो आलावगो भंडेय से अनुवणीए सिया तहा नेयव्यो, पढमचउत्थाणं एको गमो बितियतइयाणं एको गमो।
अगनिकाए णं भंते ! अहुणोञ्जलिते समाणे महाकम्मतराए चेव महाकिरियतराए चेव महासवतराए चैव महावेदनतराए चैव भवति, अहेणंसमए र वोक्कसज्जमाणे २ चरिमकालसमयंसि इंगालभूए मुम्मुरभूते चारियभूए तओ पच्छा अप्पकम्मतराए चेव अप्पकिरियतराए चेव अप्पासवतराए चेव अप्पवेदनतराए चेव भवति?, हंता गोयमा ! अगनिकाएणं अट्ठनुजलिए समाणे तंचेव।।
वृ. 'गाहावइस्से'त्यादि, गृहपति-गृही "मिच्छादंसणकिरया सिय कञ्जई" इत्यादि, मिथ्यादर्शनप्रत्यया क्रिया स्यात्-कदाचित् क्रियते-भवति स्यानो क्रियते-कदाचिन्न भवति, यदा मिथ्याष्टिगृहपतिस्तदाऽसौ भवति यदा तु सम्यग्दृष्टिस्तदा न भवतीत्यर्थः।। ___अथ क्रियास्वेव विशेषमाह-'अहे'त्यादि, अथेतिपक्षान्तरद्योतनार्थः ‘सेभंडे'त्तितद्भाण्डं 'अभिसमन्नागए'त्ति गेवषयता लब्धं भवति 'तओ'त्ति समन्वागमनात् 'से'त्ति तस्य गृहपतेः 'पश्चात्' समन्वागमानन्तरमेव 'सव्वाओ'त्ति यासां सम्भवोऽस्ति ता आरम्भिक्यादिक्रियाः 'पतणुईभवंति'त्तिप्रतनुकीभवन्ति ह्रस्वीभवन्तिअपहतभाण्डगवेषणकाले हिमहत्यस्ता आसन् प्रयत्लविशेषपरत्वाद्गृहपतेस्तल्लाभकाले तु प्रयत्नविशेषस्योपरतत्वात्ता हस्वीभवन्तीति । _ 'कइए भंडं साइजेज्'त्ति क्रयिको-ग्राहको भाण्डं 'स्वादयेत्' सत्यङ्कारदानतः स्वीकुर्यात् 'अनुवणीए सिय'त्ति कयिकायासमर्पितत्वात्, 'कइयस्सणंताओ सवाओ पतणुईभवंति'त्ति अप्राप्तभाण्डत्वेन तद्गतक्रियाणामल्पत्वादिति, गृहपतेस्तुमहत्यो, भाण्डस्य तदीयत्वात्, क्रयिकस्य भाण्डे समर्पिते महत्यस्ताः, गृहपतेस्तु प्रतनुकाः २ ।
इदं भाण्डस्यानुपनीतोपनीतभेदात्सूत्रद्वयमुक्तम्, एवं धनस्यापि वाच्यं, तंत्र प्रथममेवम्'गाहावइस्स णं भंते ! भंडं विक्किणमाणस्स कइए भंडे साइज्जेज्जा ? धणे य से अनुवणीए सिया, कइयस्सणं भंते! ताओ धणा किं आरंभिया किरिया कजई ५?"
गाहावइस्स य ताओ धणाओ किं आरंभिया किरिया कनइ ५?, गोयमा ! कइयस्स ताओधणाओहेछिल्लाओ चत्तारि किरियाओ कजंति, मिच्छादसणकिरिया भयणाए, गाहावतिस्स गंताओसव्याओ पतनुईभवंति, धनेऽनुपनीतेकयिकस्यमहत्यस्ता भवन्ति, धनस्य तदीयत्वात, गृहपतेस्तुतास्तनुकाः, धनस्य तदानीमतदीयत्वात्, एवं द्वितीयसूत्रसमानमिदं तृतीयमतएवाह'एयंपिजहा भंडे उवनीए तहा नेयव्वं ति द्वितीयसूत्रसमतयेत्यर्थः ३।।
चतुर्थं त्वेवमध्येयम्-'गाहावइस्सणंभंते ! भंडं विक्किणमाणस्स कइए भंडे साइजेजा धणे य से उवनीए सिया, गाहावइस्स णं भंते ! ताओ धणाओ किं आरंभिया किरिया कन्नइ ५? कइयस्स वा ताओ धणाओ किं आरंभिया किरिया कज्जइ ५?, गोयमा ! गाहावइस्स ताओ 15116
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org