________________
२३१
शतकं-५, वर्गः:, उद्देशकः-४ 'एसुहुमंच णति इतिसूक्ष्ममिति एवं लध्विति ।
अनन्तरंमहावीरस्य सम्बन्धिगर्भान्तरसङ्क्रमणलक्षणमाश्चर्यमुक्तम्, अथतच्छिष्यसम्बन्धि तदेव दर्शयितुमाह
मू. (२२८) तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतेवासी अइमुत्ते नाम कुमारसमणे पगतिभद्दए जाव विनीए, तए णं से अइमत्ते कुमारसमणे अन्नया कयाइ महाबुट्टिकार्यसि निवयमाणंसिकक्खपडिग्गहरयहरणमायाए बहिया संपट्टिएविहाराए, तएणं से अइमुत्ते कुमारसमणे वाहयं वहमाणं पासइ २ मट्टियाए पालिं बंधइ नाविया मे २ नाविओविव नावमयं पडिग्गहगं उदगंसि कट्ठ पव्वाहमाणे २ अभिरमइ, तं च थेरा अदक्खु, जेणेव समणे भगवं० तेणेव उवागच्छंति २ एवं वदासी
एवं खलु देवाणुप्पियाणं अंतेवासी अतिमुत्ते नाम कुमारसमणे से णं भंते ! अतिमुत्ते कुमारसमणे कतिहिं भवग्गहणेहि सिन्झिहितिजावअंतंकरेहिति?, अजोसमणे भगवं महावीरे ते थेरे एवं वयासी
एवं खलु अजो! मम अंतेवासी अइमुत्ते नाम कुमारसमणे पगतिभद्दए जाब विनीए सेणं अइमुत्ते कुमारसमणे इमेणं चैव भवग्गहणेणं सिज्झिहिति जाव अंतं करेहिति, तंमा णं अजो! तुब्धे अतिमुत्तं कुमारसमणंहीलेह निंदह खिंसह गरहह अवमन्नह, तुभेणं देवाणुप्पिया! अतिमुत्तं कुमारसमणं अगिलाए संगिण्हह अगिलाए उवगिण्हह अगिलाए भत्तेणं पाणेणं विनयेणंवेयावडियं करेह, अइमत्ते णं कुमारसमणे अंतकरे चैव अंतिमसरीरिए चेव ।।
तए णं ते थेरा भगवंतो समणेणं भगवया म० एवं वुत्ता समाणा समणं भगवं महावीरं वंदति नमसंति अइमुत्तं कुमरसमणं अगिलाए संगिण्हंतित्ति जाव घेयावडियं करेति ।।
तु, 'तेण मित्यादि, 'कुमारसमणे'त्तिषड्वर्षजातस्य तस्य प्रव्रजितत्वात,आह च-"छब्वरिसोपव्वइओ निग्गंथं रोइऊणपावयणंति, एतदेवचाश्चर्यमिह, अन्यथा वर्षाष्टकादारान्न प्रव्रज्या स्यादिति, 'कक्खपडिग्गहरयहरणमायाए'त्तिकक्षायां प्रतिग्रहक रजोहरणंचादायेत्यर्थः 'नाविया मेत्ति 'नौका' द्रोनिका 'मे' ममेयमिति विकल्पयन्निति गम्यते 'नाविओ विव नावं ति नाविक इव-नौवाहक इव 'नाव' द्रोणीम् ‘अयंति असावतिमुक्तकमुनि प्रतिग्रहकं प्रवाहयन्नभिरमते, एवंचतस्यरमणक्रिया बालावस्थाबलादिति, अद्दक्खुत्ति अद्राक्षु इष्टवन्तः, तेचतदीयामत्यन्तानुचितांचेष्टां दृष्ट्वा तमुपहसन्त इव भगवन्तं पप्रच्छुः ।
एतदेवाह-एवं खलु'इत्यादि, 'हीलेह'त्तिजात्याधुघट्टनतः 'निंदह'त्ति मनसा खिंसह त्ति जनसमक्षं गरहह'ति तत्समक्षम् अवमन्नहत्ति तदुचितप्रतिपत्त्यकरणेन परिभवह'त्तिक्वचित्पाठस्तत्र परिभवः-समस्तपूर्वोक्तपदाकरणेन 'अगिलाए'त्ति 'अग्लान्या' अखेदेन 'संगिण्हह'त्ति 'सङ्ग्रहीत' स्वीकुरुत 'उवगिण्हह'त्ति 'उपगृह्णीत' उपष्टम्भं कुरुत, एतदेवाह-'वेयावडियंति वैयावृत्त्यं कुरुतास्येति शेषः, अंतकरे चैव'त्तिभवच्छेदकरः, सच दूरतरभवेऽवि स्यादत आह'अंतिमसररिए चेव'त्त चरमशरीर इत्यर्थः ।
__ यथाऽयमतिमुक्तको भगवच्छिष्योऽन्तिमशरीरोऽभवत् एवमन्येऽन्तिमशरीरोऽभवत् एवमन्येऽपि यावन्तस्तच्छिष्या अन्तिमशरीराः संवृत्तास्तावतो दर्शयितुं प्रस्तावनामाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org