Page Text
________________
शतकं-५, वर्ग:-, उद्देशकः-२
२२५ अहन्नं भंते ! अट्ठी अद्विज्झामे चम्मे चम्मज्झामे रोमे २ सिंगे २ खुरे २ नखे २ एते णं किंसरीराति वत्तव्वं सिया ?, गोयमा! अट्ठी चमे रोमे सिगे खुरे नहे एएणं तसपाणजीयसरीरा अट्ठिज्झामे चम्पज्झामेरोमज्झामेसिंग० खुर० नहझामे एएणंपुव्यभावपन्नवणंपडुछ तसपाणजीवसरीरा तओ पच्छा सत्यातीया जाव अगनिजीव०त्ति वत्तव्यं सिया।
अह भंते ! इंगाले छारिए भुसे गोमए एस णं किंसरीरा वत्तव्वं सिया?, गोयमा ! इंगाले छारिए भुसे गोमए एए णं पुव्व भावपन्नवणं पडुच्च एगिदियजीवसरीरप्पओगपरिणामियावि जाव पंचिंदियजीवसरीरप्पओगपरिणामियावितओ पच्छा सत्यातीयाजावअगनिजीवसरीराति क्त्तव्यं सिया।।
वृ. 'अहे त्यादि, एएणं ति एतानिणमित्यलङ्कारे 'किंसरीर'त्ति केषांशरीरानि किंशरीरानि ? 'सुराएयजे धणेत्तिसुरायां वैद्रव्ये स्यातां-घनद्रव्यंद्रवद्रव्यंच, तत्रयद्धनद्रव्यं पुब्वभावपन्नवणं पडुच्च'त्ति अतीतपर्यायप्ररूपणामङ्गीकृत्य वनस्पतिशरीरानि, पूर्वं हि ओदनादयो वनस्पतयः, 'तओपच्छत्ति वनस्पतिजीवशरीरवाच्यत्वानन्तमग्निजीवशरीराणीति वक्तव्यं स्यादितिसम्बन्धः, किम्भूतानि सन्ति? इत्याह-'सत्यातीय'त्ति शस्त्रेण-उदूखलमुशलयन्त्रकादिनाकरमभूतेनातीतानिअतिक्रान्तानिपूर्वपर्यायमितिशस्त्रातीतानि 'सत्थपरिणामिय'त्तिशस्त्रेण परिणामितानि-कृतानि नवपर्यायानि शस्त्रपरिणामितानि ।
ततश्च 'अगनिज्झामिय'त्ति वह्निना ध्यामितानि-श्यामीकृतानि स्वकीयवर्णत्याजनात्, तथा 'अगनिझूसिय'त्ति अग्निना शोषितानि पूर्वस्वभावक्षपणात्, अग्निनासेवितानि वा 'जुषी प्रीतिसेवनयोः' इत्यस्यधातोःप्रयोगात्, 'अगनिपरिणामियाईतिसंजाताग्निपरिणामानि उष्णयोगादिति, अथवा 'सत्थातीता'इत्यादौ शस्त्रमग्निरेव, 'अगनिज्झामिया'इत्यादि तु तद्वयाख्यानमेवेति, 'उक्ले'त्तिइह दग्धपाषाणः 'कसट्टियत्तिक (षप): अद्विज्झामि'त्ति अस्थि चतद्धयामं च-अग्निनाध्यामलीकृतम्-आपादितपर्यायान्तरमियर्थः, इंगाले' इत्यादि, अङ्गारः' निचलितेन्धनं 'छारिए'त्ति क्षारकं भस्म ‘मुसे'त्तिबुसं 'गोयम'त्ति छगणम्, इह चबुसगोमयी भूतपर्यायानुवृत्त्या दग्धावस्थौ ग्राह्यौ अन्यथाऽग्निध्यामितादिवक्ष्यमानिविशेषणानामपनुपपत्तिस्यादिति।
एतेपूर्वभावप्रज्ञापनांप्रतीत्यैकेन्द्रियजीवैः शरीरतया प्रयोगेण-स्वव्यापारेण परिणामिता ये ते तथा एकेन्द्रियशरीराणीत्यर्थः, 'अपि' समुच्ये, यावत्करणाद् द्वीन्द्रियजीवशरीरप्रयोगपरिणामिताअपीत्यादि दृश्य, द्वीन्द्रियादिजीवशरीरपरिणतत्वंच यथासम्भवमेवन तुसर्वपदेष्विति, तत्र पूर्वमङ्गारो भस्म चैकेन्द्रियादिशरीररूपं भवति, एकेन्द्रियादिशरीराणामिन्धनत्वात्, बुसंतु यवोगधूमहरितावस्थायामे केन्द्रियशरीरं, गोमयस्तु तृणाद्यवस्थायामेकेन्द्रियशरीरं, द्वीन्द्रियादीनां तुगवादिभिर्भक्षणेद्वीन्द्रियादिशरीरमिति ।। पृथिव्यादिकायाधिकारादप्कायरूपस्य लवणोदधेः स्वरूपमाह
मू. (२२२) लवणे णं भंते ! समुद्दे केवतियं चक्कवालविस्खंभेणं पन्नत्ते?, एवं नेयव्यं जाव लोगडिती लोगानुभावे, सेवं भंते ! २ त्ति भगवं जाव विहरइ ॥
वृ. 'लवणेण'मित्यादि, एवं नेयव्वं ति उक्ताभिलापानुगुणतया नेतव्यंजीवाभिगमोक्तं 1515
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003339 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 05 Bhagavati AngSutra 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1096 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati |
| File Size | 23 MB |