________________
१९३
शतकं-३, वर्गः-, उद्देशकः-३ गाणं निग्गंथाणं किरिया कजइ?, मंडियपुत्ता! पमायपच्चयाजोगनिमित्तंच, एवंखलु समणाणं निग्गंथाणं किरिया कञ्जति ।।
वृ. 'पुचि भंते !' इत्यादि क्रिया करणं तज्जन्यत्वात्कर्मापि क्रिया, अथवा क्रियत इति क्रिया कर्मैव, वेदना तु कर्मणोऽनुभवः, सा च पश्चादेव भवति, कर्मपूर्वकत्वात्तदनुभवस्येति ।
अथ क्रियामेव स्वामिभावतो निरूपयन्नाह-अस्थिण मित्यादि, अस्त्ययं पक्षो यदुत क्रिया क्रियते-क्रिया भवति, प्रमादप्रत्ययात् तथा दुष्प्रयुक्तकायक्रियाजन्यं कर्म, योगनिमित्तं च यथैर्यापथिकं कर्म । क्रियाधिकारादिदमाह
मू.(१८१)जीवेणं भंते सया समियं एयति वेयति चलति फंदइ घट्ट खुब्बइ उदीरइतं तंभावं परिणमति?, हन्ता! मंडियपुत्ता! जीवेणंसया समियंएयति जावतंतंभावंपरिण-मइ जावं चणं भंते ! से जीवेसया समितं जाव परिणमइ तावंच णं तस्स जीवस्स अंते अंतकि-रिया भवति?, नो तिणढेसमढे, सेकेणढेणं भंते! एवं बुधइ-जावंचणं से जीवेसया समितंजाव अंते अंतकिरिया न भवति?, मंडियपुत्ता? जावंचणं से जीवे सया समितंजाव परिणमति तावंच णं से जीवे आरंभइ सारंभइ समारंभइ आरंभे वट्टइ सारंभे वट्टइ समारंभे वट्टइ आरंभमाणे सारंभमाणे समारंभमाणे आरंभे वट्टमाणे सारंभे वट्टमाणे समारंभे वट्टमाणे बहूणं पाणाणं भूयाणं जीवाणं सत्ताणं दुक्खावणयाए सोयावणयाए जूरावणयाए तिप्पावणयाए पिट्टावणयाए परियावणयाए वट्टइ।
सेतेणटेणं मंडियपुत्ता! एवं बुच्चइ-जावं चणं से जीवे सया समियं एयतिजाव परिणमति तावं चणं तस्स जीवस्स अंते अंतकिरिया न भवइ ।। जीवणं भंते ! सया समियं नो एयइ जाव नोतं तंभावं परिणमइ?, हंता मंडियपुत्ता! जीवेणं सया समियं जाव नो परिणमति। जावंच गंभंते! से जीवे नो एयतिजाव नो तंतं भावं परिणमत तावंचणंतस्सजीवस्स अंत अंतकिरिया भवइ? हंता! जाव भवति।
सेकेणतुणं भंते! जाव भवति?, मंडियपुत्ता! जावं चणं से जीवे सया समियं नो एयति जाव नो परिणमइ तावं च णं से जीवे नो आरंभइ नो सारंभइ नो समारंभइ नो आरंभे वट्टइ नो सारंभे वट्टइ नो समारंभे वट्टइ अनारंभमाणे असारंभमाणे असमारंभमाणे आरंभे अवट्टमाणे सारंभे अवट्टमाणे समारंभे अवट्टमाणे बहूणं पाणाणं ४ अदुक्खावणयाएजाव अपरियावणयाए वट्टइ । से जहानामए केइ पुरिसे सुकं तणहत्ययं जायतेयंसि पक्खिवेज्जा, से नूणं मंडियपुत्ता! से सुक्के तणहत्थएजायतेयंसि पक्खित्ते समाणे खिप्पामेवमसमसाविजइ? हता! मसमसाविजइ, से जहानामए-कई पुरिसे तत्तंसि अयकवलंसि उदयबिंदू पक्खिवेजा, से नूणं मंडियपुत्ता! से उदयबिंदू तत्तंसि अयकवलंसि पक्खित्ते समाणे खिप्पामेव विद्धंसमागच्छइ?, हंता! विद्धंसमागच्छइ, से जहानामए हरए सिय पुन्ने पुन्नप्पमाणे वोलट्टमाणे चौसट्टमाणे समभरघडताए चिट्ठति?, हंता चिट्ठति।
अहे णं केइ पुरिसे तंसि हरयंसि एवं महं नावं सतासवं सयच्छिदं ओगाहेजा से नूणं मंडियपुत्ता! सानावा तेहिं आसवदारहिआपूरेमाणी २ पुन्ना पुन्नष्पमाणा वोलट्टमाणा वोसट्टमाणा 513
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org