________________
१६४
भगवतीअङ्गसूत्रं ३/-19/१५२ महावीरस्स दोचे अंतेवासी अग्गिभूतीनामंअनगारे गोयमगोत्तैणं सत्तुस्सेहे जाव पञ्जुवासमाणे एवं वदासी
चमरेणंभंते! असुरिंदे असुरराया के महिड्डीए? केमहज्जुत्तीए ? केमहाबले? केमहायसे केमहासोक्खे ? केमहानुभागे? केवइयं च णं पभू विउवित्तए?, गोयमा ! चमरे णं असुरिंदै असुरराया महिड्डीए जाव महानुभागे सेणं तत्थ चोत्तीसाए भवणावाससयसहस्साणं चउसडीए सामानियसाहस्सीणं तायत्तीसाए तायत्तीसगाणं जाव विहरइ, एवंमहिद्दीए जाव महानुभागे।
एवतियं चणंपभूविउवित्तए से जहानामए-जुवतीजुवाणे हत्येणं हत्थे गेण्हेजा, चक्कस्स वा नाभी अरगाउत्ता सिया, एवामेव गोयमा! चमरे असुरिंदे असुरराया वेउब्वियसमुग्धाएणं समोहणइ २ संखेजाइंजोयणाइंदंडं निसिरइ, तंजहा-रयणाणं जाव रिहाणं अहाबायरे पोग्गले परिसाडेइ २ अहासुहुमे पोग्गले परियाएति २ दोच्चंपि वेउब्वियसमुग्धाएणं समोहणति २।
पभूणं गोयमा! चमरे असुरिंदे असुरराया केवलकप्पं जंबूद्दीवं २ बहुहिं असुरकुमारेहि देवेहिं देवीहि य आइन्नं वितिकिन्नं उवत्थडं संथडं फुडं अवगाढाअवगाढं करेत्तए । अदुत्तरंच गंगोयमा! पभूचमरे असुरिंदै असुरराया तिरियमसंखेने दीवसमुद्दे बहूहिं असुरकुमारेहिं देवेहिं देवीहि य आइन्ने वितिकिन्ने उवत्थडे संथडे फुडे अवगाढावगाढे करेत्तए।
एसणं गोयमा! चमरस्स असुरिंदस्स असुररन्नो अयमेयारूवे विसए विसयमेत्ते वुइए नो चेवणं संपत्तीए विकुबिसु वा विकुव्वति वा विकुब्बिस्सति वा ।
वृ. 'तेणं कालेण'मित्यादि सुगम, नवरं 'केमहिड्डिए'त्ति केन रूपेण महर्द्धिकः ? किरूपा वा महर्द्धिरस्येति किंमहर्द्धिकः, कियन्महर्द्धिक इत्यन्ये, 'सामानियसाहस्सीणं'ति समानया. इन्द्रतुल्या ऋद्धया चरन्तीति सामानिकाः 'तायत्तीसाए'त्तित्रयस्त्रिंशतः तायत्तीसगाणं'तिमन्त्रिकल्पानां, यावत्करणादिदं दृश्यं चउण्हं लोगपालाणंपंचण्हं अग्गमहिसीणं सपरिवाराणं तिण्हं परिसाणं सत्तण्हं अनियाणं सत्तण्हं अमियाहिवईणं चउण्डं चउसहीणं आयरक्खदेवसाहस्सीणं अत्रेसिं च बहूणं चमरचंचारायहानिवत्थव्वाणं देवाण य देवीण य आहेवचं पोरेवचं सामित्त भट्टित्तं आणाईसरसेणावचं कारेमाणे पालेमाणे महयाऽऽहयनट्टगीयवाइयतंतीतलतालतुडियघणमुइंगपडुप्पवाइयरवेणं दिव्वाइंभोगभोगाई भुंजमाणे'त्ति तत्राधिपत्यम्-अधिपतिकर्म पुरोवरतित्वम्-अधिपतिकर्मपुरोवर्तित्वम्-अग्रगामित्वं स्वामित्वं-स्वस्वामिभावंभर्तृत्वं पोषकत्वम् आज्ञेश्वरस्य-आज्ञाप्रधानस्य सतो यत्सेनापत्यं तत्तथा तत्कारयन् अन्यैः पालयन् स्वयमिति तथा महता रवेणेति योगः। ___ आहय'तिआख्यानकप्रतिबद्धानीति वृद्धाः, अथवा अहय'त्तिअहतानि-अव्याहतानि नाट्यगीतवादितानि, तथा तन्त्री-वीणा तलतालाः-हस्ततालाः तलावा-हस्ताः तालाः-कंसिकाः 'तुडिय'त्तिशेषतूर्यानि, तथाघनाकारो ध्वनिसाधादयोमृदङ्गो मर्दलः पटुना-दक्षपुरुषेण प्रवादित इत्येतेषां द्वन्द्वोऽत एषांयोरवःसतथा तेन भोग भोगाईतिभोगान्शिब्दादीन् ‘एवंम-हिड्डिए'त्ति एवं महर्द्धिक इव महर्द्धिकः इयन्महर्द्धिक इत्यन्ये। _ 'सेजहानामए' इत्यादि, यथा युवतिं युवा हस्तेन हस्ते गृह्णाति, कामवशाद्गाढतरग्रहणतो निरन्तरहस्ताङ्गुलियतेत्यर्थः, दृष्टान्तान्तरमाह-'चक्कस्से'त्यादि, चक्रस्य वा नाभि, किंभूता?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org