________________
१३६
भगवतीअगसूत्रं २/-19/११५ गच्छामि जीवंजीवेणं चिट्ठामिजाव गिलामिजाव एवामेव अहंपि ससदं गच्छामि ससदं चिट्ठामि तंअस्थिता मे उट्टाणे कम्मे बले वीरिए पुरिसक्कारपरक्कमे तंजाव ता मे अस्थि उट्ठाणे कम्मे बले वीरिए पुरिसकारपरक्कमेजाव य मे धम्मायरिए धम्मोवदेसए धम्मोवदेसए समणे भगवं महावीरे जिने सुहत्थी विहरइताव तामेसेयं कल्लं पाउप्पभयाए रयणीए फुल्लुप्पलक-मलकोमलुम्मिल्लियंमि अहापांडुरे पभाए रत्तासोयप्पकासकिंसुयसुयमुहगुंजद्धरागसरिसे कमलागरसंडबोहए उठ्ठियमि सूरे सहस्सरस्सिंमि दिनयरे तेयसा जलंते समणं भगवं महावीरं वंदित्ता जाव पञ्जुवासित्ता
समणेणं भगवया महावीरेणं अब्भणुण्णाएसमाणे सयमेवपंच महव्ययाणि आरोवेत्ता समणा यसमणीओयखामेत्ता तहारूवेहि थेरेहिं कडाईहिं सद्धिं विपुलं पव्वयंसणियं २ दुरूहित्ता मेघधनसन्निगासं देवसन्निवातं पुढवीसिलावट्यं पडिलेहित्ता दब्भसंथारयं संथरित्ता दब्भसंथारोवगयस्स संलेहणाजोसणाजूसियस्स भत्तपाणपडियाइक्खियस्स पाओवगयस्स कालं अणवकंखमाणस्स विहरित्तएत्तिकटु एवं संपेहेइ र त्ता कलं पाउप्पभायए रयणीए जाव जलंति जेणेव समणे भग० जाव पञ्जुवासति, खंदयाइ समणे भगवं महावीरे खंदयं अणगारंएवं वयासी
-सेनूणं तव खंदया! पुव्वरत्तावरत्तकालस० जाव जागरमाणस्स इमेयारूवे अब्भत्थिए जाव समुप्पजित्था-एवं खलु अहं इमेणं एयारवेणं तवेणं ओरालेणं विपुलेणं तं चैव जाव कालं अनवकंखमाणस्स विहरित्तएत्तिकट्ठ एवं संपेहेति २ कलं पाउप्पभाए जाव जलंते जेणेव मम अंतिए तेणेव हव्वमागए।
से नूणं खंदया! अड्डे समढे?, हंता अस्थि, अहासहं देवाणुप्पिया! मा पडिबंध ।।
वृ. 'पुब्वरत्तावरत्तकालसमयंसित्ति पूर्वरात्रश्च-रात्रेः पूर्वो भागः अपररात्रश्च-अपकृष्टा रात्रि पश्चिमतद्भाग इत्यर्थः, तल्लक्षणो यः कालसमयः कालात्मकः समयः स तथा तत्र, अथवा पूर्वरात्रापररात्रकालसमयइत्यत्ररेफलोपात् 'पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसित्तिस्याद्,धर्मजागरिकां जाग्रतः-कुर्वत इत्यर्थः, 'तंअत्थितामे'त्तितदेवमप्यस्ति तावन्मम उत्थानादिन सर्वथा क्षीणमिति भावः 'तं जाव ता मे अत्थि'त्ति तत्-तस्माद्यावत्ता इति भाषामात्रे 'मे' ममास्ति 'जावय'त्ति यावच्च ‘सुहत्यि'त्तिशुभार्थी भव्यान् प्रति सुहस्ती वा पुरुषवरगन्धहस्ती।
एतच भगवत्साक्षिकोऽनशनविधिर्महाफलो भवतीत्यभिप्रायेण भगवनिर्वाणे शोकदुःखभाजनं मा भूवमहम् इत्यभिप्रायेण वा चिन्तितमनेनेति, 'कल्लमि'त्यादि, 'कलं'तिश्वः प्रादुः-प्राकाश्ये ततः प्रकाशप्रभातायां रजन्यां 'फुल्लोत्पलकमलकोमलोन्मीलिते' फुल्लं-विकसितं तच्चतदुत्पलंचफुल्लोत्पलं तच्च कमलश्च-हरिणविशेषः फुल्लोत्पलकमलौतयोः कोमलम्-अकठोरमुन्मीलितं-दलानां नयनयोश्चोन्मीलनं यस्मिंस्तत्तथा तस्मिन् अथेति रजनीविभातानन्तरं पाण्डुरे प्रभाते रक्ताशोकप्रकाशेन किंशुकस्य शुकमुखस्य गुञ्जार्द्धस्य च रागेण सध्शोयः सतथा तस्मिन्, तथा कमलाकरा-हदादयस्तेषु षण्डानि-नलिनीषण्डानि तेषां बोधक यः स कमलाकरषण्डबोधकस्तस्मिन् ‘उत्थिते' अभ्युद्गतेकस्मिन् ? इत्याह-सूरे, पुनः किम्भूते? इत्याह-सहस्सरसिमित्यादि, कडाईहिं'ति, इह पदैकदेशात्पदसमुदायो दृश्यस्ततः कृतयोग्यादिभिरितिस्यात्।
तत्र कृता योगाः-प्रत्युपेक्षणादिव्यापार येषांसन्तितेकृतयोगिनःआदिशब्दात् प्रियधर्माणो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org