________________
स्थानं २, - उद्देशक: -१
-
४७
सह योन्या- उत्पत्तिस्थानेन सयोनिकाः - संसारिणस्तद्विपर्यासभूताः अयोनिकाः सिद्धाः, सहायुषा वर्तन्त इति सायुषस्तदन्येऽनायुषः सिद्धाः,
एवं सेन्द्रियाः संसरिणः, अनिन्द्रियाः- सिद्धादयः,
सवेदकाः स्त्रीवेदाद्युदयवन्तः, अवेदकाः सिद्धादयः,
सह रूपेण मूत्या' वर्त्तन्त इति समासान्ते इन् प्रत्यये सति सरुपिणः - संस्थानवर्णादिमन्तः सशरीरा इत्यर्थः, न रूपिणोऽरूपिणो- मुक्ताः,
सपुद्गलाः कर्मादिपुद्गलवन्तो जीवाः, अपुद्गलाः सिद्धाः,
संसारं भवं समापत्रकाः - आश्रिताः संसारसमापन्नकाः - संसारिणः, तदितरे सिद्धाः, शाश्वताः सिद्धाः जन्ममरणादिरहितत्वाद्, अशाश्वताः संसारिणस्तद्युक्तत्वादिति ॥ एवं जीवतत्त्वस्य द्विपदावतारं निरूप्याजीवतत्त्वस्य तं निरूपयन्नाहमू. (५८) आगासा चेव नोआगासा चेव । धम्मे चेव अधम्मे चेव ।
वृ. आकाशं व्योम नोआआआकाशम्-तदन्यद्धर्मास्तिकायादि, धर्मः- धर्मास्तिकायो गत्युपष्टम्भगुणः तदन्योऽधर्मः-अधर्मास्तिकायः स्थित्युपष्टम्भगुणः ।
मू. (५९) बंधे चेव मोक्खे चेव १ पुन्ने चेव पावे चेव २ आसवे चेव संवरे चैव ३ वेयणा चेव निजरा चेव ४
वृ. सविपक्षबन्धादितत्त्वसूत्राणि चत्वारि प्राग्वदिति । वन्धादयश्च क्रियायां सत्यामात्मनो भवन्तीति क्रियानिरूपणायाह -
मू. (६०) दो किरिया ओ पन्नत्ताओ, तंजहा- जीवकिरिया चेव अजीवकिरिया चेव १, जीवकिरिया दुविहा पन्नत्ता, तंजहा सम्मत्तकिरिया चेव, मिच्छत्तकिरिया चेव २, अजीवकिरिया दुविहा पत्रत्ता, तं० - इरियावहिया चेव संपराइगा चैव ३, दो किरियाओ पं० तं० - काइया चेव अहिगरणिया चेव ४, काइया किरिया दुविहा पन्नत्ता तं० - अणुवरयकायकिरिया चेव, दुप्पउत्तकायकिरिया चेव ५, अहिकरणिया किरिया दुविहा पन्नत्ता, तं० - संजोयणाधिकरणिया चेव निव्वत्तणाधिकरणिया चेव ६,
दो किरियाओ पं० तं० - पाउसिया चेव पारियावणिया चेव ७, पाउसिया किरिया दुविहा पं० तं० - जीवपाउसिया चेव अजीवपाउसिया चेव ८, पारियावणिया किरिया दुविहा पं० तं० - सहत्थपारियावणिया चैव परहत्थपारियावणिया चेव ९,
दो किरियाओ पं० तं० - पाणातिवायकिरिया चेव अपचक्खाणकिरिया चेव १०, पाणातिवायकिरिया दुविहा पं० तं० - सहत्थपाणातिवायकिरिया चैव परहत्थपाणातिवायकिरिया चेव ११, अपचक्खाणकिरिया दुविहा पं० तं० - जीवअपच्चक्खाणकिरिया चेव अजीवअपचकक्खाणकिरिया चेव १२, दो किरियाओ पं० तं० - आरंमिया चेव परिग्गहिया चेव १३, आरंभिया किरिया दुविहा पं० तं० - जीवआरंभिया चेव अजीव आरंभिया चेव १४, एवं परिग्गहियावि १५, दो करियाओ पं० तं० - मायावत्तिआ चेव मिच्छादंसणवत्तिया चेव १६, मायावत्तिया किरिया दुविहा पं० तं० - आयभाववंकणता चैव परभाववंकणता चेव १७, मिच्छादंसणवत्तिया किरिया दुविहा पं० - ऊणाइरित्तिमिच्छादंसणवत्तिया चेव तव्यइरित्तमिच्छादंसणवत्तिया चेव
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org