________________
४६५
स्थानं - ८,तत्र करणे तृतीया कृता-विहिता, यथा नीतं सस्यं तेन शकटेन कृतं कुण्डं मयेति ३, तथा 'संपदावणे'त्ति सत्कृत्य प्रदाप्यते यस्मै उपलक्षणत्वात् सम्प्रदीयते वा यस्मैस सम्प्रदापनं सम्प्रदानं वा, तत्र चतुर्थी, यथा भिक्षवे भिक्षां दापयति ददाति वेति, सम्प्रदापनस्योपलक्षणत्वादेव नमःस्वस्तित्वाहास्वधाऽ- लंवषड्युक्तच्च चतुर्थी भवति, नमः शाखायै-वैरादिकायै, नमःप्रभृतियोगोऽपि कैश्चित्सम्प्रदान-मभ्युपगम्यते इति चतुर्थी ४.। मू. (७१६) पंचमी त अवाताणे, छठ्ठी सस्सामिवादणे।
सत्तमी सनिहाणत्थे, अट्टमी आमंतणी भवे ।। वृ. 'पञ्चमी तिश्लोकः, अपादीयते अपायतो-विश्लेषत आ-मर्यादया दीयते 'दो अवख ण्डन' इति वचनात्खण्डयते-भिद्यतेआदीयते वा-गृह्यते यस्मात्तदपादानमवधिमात्रमित्यर्थस्तत्र पञ्चमी भवति, यथा-अपनय ततो गृहाद्धान्यमितो वा कुशूलाद्गृ हाणेति ५,
___ 'छट्ठी सस्सामिवायणे'त्ति स्वं च स्वामी च स्वस्वामिनो तयोर्वचनं-प्रतिपादनं तत्र स्वस्वामिवचने-स्वस्वामिसम्बन्धे इत्यर्थः, षष्ठी भवति, यथा-तस्यास्य वा गतस्य वाऽयं मृत्यः, 'वायणे'त्तीह प्राकृतत्वाद् दीर्घत्वं ६, सन्निधीयते क्रिया अस्मिन्निति सन्निधानं-आधारस्तदेवार्थः सन्निधानार्थस्तत्र सप्तमी, विषयोपलक्षणत्वाच्चास्य काले भावे च क्रियाविशेषणे, तत्र सन्निधाने तद्भक्तमिहपात्रे, तत्सप्रच्छदवनमिहशरदिपुष्यति, पुष्यनक्रियाशरदा विशेषिता, तत्कुटुबकमिह गवि दुह्यमानायांगतं, इह गमनक्रिया गोदोहनभावेन विशेषितेति७, अष्टम्यामन्त्रणी भवेदिति, सुऔ जसिति, प्रथमाऽपीयं विभक्तिरामन्त्रणलक्षणस्यार्थस्य कर्मकरणादिवत् लिङ्गार्थमात्रातिरिक्तस्य प्रतिपादकत्वेनाष्ठम्युक्ता, यथा हे युवनिति श्लोकद्वयार्थः । मू. (७१७) तत्थ पढमा विभत्ती निद्देसे सो इमो अहं वत्ति ।
बितीता उण उवतेसे भण कुण व तिमं व तं वत्ति। वृ. उदाहरणगाथास्तु व्याख्यातानुसारेण भावनीयाः 'तत्थ'गाहा। मू. (७१८) ततिता करणंमि कया नीतं च कतंच तेण व मते वा ३।
__ हंदि नो साहाते हवति चउत्थी पदाणंमि ।। वृ. 'तइया' गाहा, इह 'इंदी'त्युप्रदर्शन 'पायणंमि'त्ति सम्प्रदाने । मू. (७१९) अवणे गिण्हसु तत्तो इत्तोत्ति व पंचमी अवादाणे।
छठी तस्स इमस्स व गतस्स वा सामिसंबंधे वृ. 'अवणे गाहा अवणे तिअपनयेत्यर्थः, इदंचानुयोगद्वारानुसारेणव्याख्यातं, आदर्शेषु तु अमणे' इति श्यते, तत्र च स्त्र्यामन्त्रणतया गमनीयं, हे अमनस्के इत्यर्थः॥ मू. (७२०) हवइ पुण सत्तमी तमिमंमि आहारकालभावेत। .
आमंतणी भवे अट्ठमी उ जह हे जुवाणत्ती॥ मू. (७२१) अट्ठठाणाइंछउमत्थेणं सव्वभावेणं न याणति न पासति, तं०-धम्मस्थिगातं जाव गंधं वातं, एताणि चेव उप्पन्ननाणदंसणधरे अरहा जिणे केवली जाणइ पासइ जाव गंध वातं।
वृ.अथवचनविभक्तियुक्तशास्त्रसंस्काराकिं छद्भस्थाः साक्षाद:श्यार्थान् विदन्ति ?, [330
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org