________________
९०
स्वसमयप्रतीतैर्निपुणभणितैर्हेतुभि कृतेति ॥
साम्प्रतं सूत्रानुगमेऽस्खलितादिगुणोपेतं सूत्रमुच्चारणीयं तचेदम्-: अध्ययनं ३ उद्देशकः-१ :
पू. (१६५)
सूरं मन्नइ अप्पाणं, जाव जेयं न पस्सती । जुज्झतं दढधम्माणं, सिसुपालो च महारहं ।।
वृ. कञ्चिल्लधुप्रकृति सङ्ग्रामे समुपस्थिते शूरमात्मानं मन्यते निस्तोयाम्बुद इवात्मश्लाघाप्रवणो वाग्भिर्विस्फूर्जन् गर्जति, तद्यथा न मत्कल्पः परानीके कश्चित् सुभटोऽस्तीति, एवं तावदर्जति यावत् पुरोऽवस्थितं प्रोद्यतासिं जेतारं न पश्यति तथा चोक्तम्119 11 “ तावद्गजः प्रभुतदानगण्डः, करोत्यकालाम्बुदगर्जितानि । यावन्न सिंहस्य गुहास्थलीषु, लाङ्गलविस्फोटरवं श्रृणोति ।।"
नष्टान्तमन्तरेण प्रायो लोकस्यार्थावगमो भवतीत्यतस्तदवगतये दृष्टान्तमाह-यथा माद्रीसुतः शिशुपालो वासुदेवदर्शनात्प्राक् आत्मश्लाघाप्रधानं गर्जितवान्, पश्चाञ्च युध्यमानं-शस्त्राणि व्यापारयन्तं दृढः-समर्थो धर्म-स्वभावः सङ्गङ्ग्रामाभङ्गरूपो यस्य स तथा तं महान् रथोऽस्येति महारथः, सच प्रक्रमादत्र नारायणस्तं युध्यमानं दृष्ट्वा प्राग्गर्जनाप्रधानोऽपि क्षोभं गतः, एवमुत्तरत्र दान्तिकेऽपि योजनीयमिति । भावार्थस्तु कथानकदावसेयः, तच्चेदम् -
119 11
वसुदेवसुसाए सुओ दमघोसणराहिवेण मद्दीए । जाओ चउब्भुओऽब्भुयबलकलिओ कलहपत्तट्ठो ॥ दहूण तओ जणणी चउब्यं पुत्तमब्मुयमणग्धं । भयहरिसविम्हयमुही पुच्छइ नेमित्तियं सहसा || नेमित्तिएण मुनिऊण साहियं तीइ हट्ठहिययाए । स तु पुत्तो महाबलो दुज्जओ समरे ।। एयरस य जं दङ्कण होइ साभावियं भुयाजुयलं । होही ओ चिय भयं सुतस्स ते नत्थि संदेहो ॥ सावि भयवेविरंगी पुत्तं दंसेइ जाव कण्हस्स । तावच्चिय तस्स ठियं पयइत्थं वरभुयाजुयलं ॥ तो कण्हरस पिउच्छा पुत्तं पाडेइ पायपीढंमि । अवराहखामणत्थं सोवि सयं से खमिस्सामि ।। सिसुवाली विहु जुव्वणमएण नारायणं असब्मेहिं । वयणेहिं भइ सोविहु खमइ खमाए समत्थोवि ॥ अवराहस पुणे वारिजंतो न चिट्ठई जाहे ।
कण्हेण तओ छिन्नं चक्केणं उत्तमंगं से । पयाता सूरा रणसीसे, संगामंमि उवट्ठिते । माया पुत्तं न याणाइ, जेएण परिविच्छए ।
॥ २ ॥
॥३॥
॥ ४ ॥
॥ ५ ॥
॥६॥
॥७॥
11211
सूत्रकृताङ्ग सूत्रम् १/३/-/ १६४ / नि. [५० ]
मू. (१६६)
बृ. साम्प्रतं सर्वजनप्रतीतं वार्तमानिकं दृष्टान्तमाह-- 'पयाया' इत्यादि, यथा वाग्भिर्विस्फूर्जन्तः प्रकर्षेण विकटपादपातं 'रणशिरसि' संग्राममूर्धन्यग्रानीके याता- गताः, के ते ? -
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International