________________
३६८
सूत्रकृताङ्ग सूत्रम् २/२/-/६७३
अमायं कुब्बमाणा पाणि पसारेह
इति वुच्चा से पुरिसे तेसिं पावादुयाणं तंसागणियाणं इंगालाणं पाइंबहुपडिपुत्रं अओमएणं संडासएणं गहाय पाणिंसु निसिरति, तए णं ते पावादुया आइगरा धम्माणं नानापन्ना जाव नानाज्झवसाणसंजुत्ता पाणिं पडिसाहरंति, तए णं से पुरिसे ते सब्वे पावाउए आदिगरे धम्माणं जाव नानाज्झवसाणसंजुत्ते एवं वयासी-हंभो पावादुया ! आइगरा धम्माणं नानापन्ना जाव नानाज्झवसाणसंजुत्ता! कम्हाणंतुब्भे पाणिं पडिसाहरह?, पाणिं नोडहिज्जा, दड्ढे किं भविस्सइ ?, दुक्खंदुक्खंति मन्त्रमाणा पडिसाहरह, एस तुला एसपमाणे एस समोसरणे, पत्तेयं तुला पत्तेयं पमाणे पत्तेयं समोसरणे, तत्थ णंजे ते समणा माहणा एवमातिक्खंति जाव परूवेति
-सव्वे पाणा जाव सव्वे सत्ता हंतव्वाअजावेयव्या परिघेतव्वा परितावेयव्वा किलामेतव्वा उद्दवेतव्वा, ते आगंतुछेयाए ते आगंतुभेयाए जाव ते आगंतुजाइजरामरणजोणिजम्मणसंसारपुणब्भवगब्भवासभवपवंचकलंकलीभागिणो भविस्संति, ते बहूण दंडणाणंबहूणं मुंडणाणं तज्जपाणं तालणाणं अंदुबंधणाणं जाव दोलणाणं माइमरणाणं पिइमरणाणं भाइमरणाणं भगिणीमरणाणं भज्जापुत्तधूतसुण्हामरणाणंदारिदाणं दोहग्गाणं अप्पियसंवासाणं पियविप्पओगाणं बहूणं दुक्खदोम्मणस्साणं आभागिणो भविस्संति, अनादियं च णं अणवयग्गं दीहमद्धं चाउरंतसंसारकतारं भुजो भुजो अनुपरियट्टिसंति, ते नो सिझिस्संति नो बुझिस्संति जाव नो सबदुक्खाणं अंतं करिस्संति, एस तुला एस पमाणे एस समोसरणे पत्तेयं तुला पत्तेयं पमाणे पत्तेयं समोसरणे।
तत्थ णं जे ते समणा माहणा एवमाइक्खंति जाव परूवेति-सव्चे पाणा सव्वे भूया सब्वे जीवा सव्वे सत्ता न हंतव्या न अजावेयव्वान परिधेतव्वा न उद्दवेयव्वा ते णो आगंतुछेयाए तेनो आगंतुभेयाएजाव जाइजरामरणजोणिजम्मणसंसारपुणब्भवगब्भवासभवपवंच-कलंकलीभागिणो भविस्संति, ते नो बहूणं दंडणाणं जाव नो बहूणं मुंडणाणं जाव बहूणं दुक्खदोम्मणस्साणं नो भागिणो भविस्संति, अणादियं च णं अणवयग्गं दीहमद्धं चाउरंतसंसारकंतारं भुजो भुञ्जो नो अणुपरियट्टिस्संति, ते सिज्झिस्संति जाव सव्वदुक्खाणं अंतं करिस्संति।
वृ. प्रवदनशीलाः प्रावादुकाः सर्वेऽपि ते' त्रिषष्टयुत्तरत्रिशतपरिमाणा अपि आदिकरा यथास्वं धर्माणां, येऽपि च तच्छिष्यास्तेऽपि सर्वे नाना-भिन्ना प्रज्ञा-ज्ञानं येषां ते नानाप्रज्ञाः, आदिकराइत्यनेनेदमाह-स्वरुचिविरचितास्तेन त्वनादिप्रहायाताः, ननु चाहतानामपिआदित्वविशेषणमस्त्येव, सत्यमस्ति, किंतुअनादिर्हेतुपरम्परेत्यनादित्वमेव, तेषां च सर्वज्ञप्रणीतागमानाश्रयणानिबन्धनाभावः तदभावाच भिन्नं परिज्ञानम्, अत एव नानाछन्दाः, छन्दः-अभिप्रायः, भिन्नाभिप्राया इत्यः, तथाहि उत्पादव्ययघ्रौव्यात्मके वस्तुनि सांख्यैरकान्तेनाविर्भावतिरोभावाश्रयणादन्वयिनमेवपदार्थं सत्यत्वेनाश्रित्य नित्यपक्षं समाश्रिताः, तथा शाक्या अत्यन्तक्षणिकेषु पूर्वोत्तरभिन्नेषु पदार्थेषु सत्सु स एवायमिति प्रत्यभिज्ञाप्रत्ययः सध्शापरापरोत्पत्तिविप्रलब्धानां भवतीत्येतत्पक्षसमाश्रयणादनित्यपक्षं समाश्रिता इति।तथा नैयायिकवैशेषिकाः केषाञ्चिदाकाशपरमाण्वात्मादीनामेकान्तेन नित्यत्वमेव कार्यद्रव्याणांच घटपटादीनामेकान्तेना-नित्यत्वमेवाश्रिताः एवमनया दिशाऽन्येऽपि मीमांसकतापसादयोऽभ्यूह्या इति । तथा तेतीर्थिका नाना शीलं येषां
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org