________________
श्रुतस्कन्धः-२, चूडा-१, अध्ययनं-२, उद्देशक:३
३८१ - द्वितीयसूत्रे गुरुत्वादुत्क्षेपणादावात्मविराधनादिदोषः । - तृतीयसूत्रेऽप्रतिहारकत्वात्तत्परित्यागादिदोषः। --चतुर्थसूत्रे त्वबद्धत्वात्तद्बधनादिपलिमन्थदोषः ।
-पञ्चमसूत्रेवल्पाण्डंयावदल्पसन्तानकलघुप्रातिहारिकावबद्धत्वात्सर्वदोषविप्रमुक्तत्वासंस्तारको ग्राह्य इति सूत्रपञ्चकसमुदायार्थ।
साम्प्रतं संस्तारकमुद्दिश्याभिग्रहविशेषानाह
मू. (४३४) इञ्चेयाइंआयतणाइंउवाइक्कम-अह भिक्खूजाणिजाइमाइंचउहिं पडिमाहिं संथारगं एसित्तए, तत्थ खलु इमा पढमा पडिमा ।
भिक्खूवार उद्दिसियर संथारगंजाइला, तंजहा-इक्कडंवा कढिणं वाजंतुयंवा परगंवा मोरगंवा तणगंवा सोरगंवा कुसंवाकुचगंवा पिप्पलगंवा पलालगंवा, से पुव्वामेव आलोइजाआउसोति वा भ० दाहिसि मे इत्तो अन्नयरं संथारगं? तह० संथारगंसयं वा णं जाइजा परो वा देजा फासुयं एसणिजं जाव पडि०, पढमा पडिमा ।।
वृ. 'इत्येतानि' पूर्वोक्तानि 'आयतनादीनि' दोषरहितस्थानानि वसतिगतानि संस्तारकगतानि च ‘उपातिक्रम्य परिहत्य वक्ष्यमाणांश्च दोषान् परिहत्य संस्तारको ग्राह्य इति दर्शयति-'अथ' आनन्तर्ये स भावभिक्षुर्जानीयात् ‘आमि' करणभूतांमिश्चतसृमि 'प्रतिमाभि' अभिग्रहविशेषभूताभिः संस्तारकमन्वेष्टुं, ताश्चेमाः ।
___ उद्दिष्ट १ प्रेक्ष्य २ तस्यैव ३ यथासंस्तृत ४ रूपाः, तबोद्दिष्टा फलहकादीनामन्यतमद्ग्रहीष्यामि नेतरदिति प्रथमा १, यदेव प्रागुद्दिष्टं तदेव द्रक्ष्यामि ततो ग्रहीष्यामि नान्यदिति द्वितीया प्रतिमा २, तदपि यदि तस्यैव शय्यातरस्य गृहे भवति ततो ग्रहीष्यामि नान्यत आनीय तत्र शयिष्य इति तृतीया ३ तदपिफलहकादिकं यदियथासंस्तृतमेवास्तेततो गृहीष्यामिनान्यथेतिचतुर्थी प्रतिमा
आसु च प्रतिमास्वाद्ययोः प्रतिमयोर्गच्छनिर्गतानामग्रहः, उत्तरयोरन्यतरस्यामभिग्रहः, गच्छान्तर्गतानांतुचतम्रोऽपि कल्पन्त इति, एताश्च यथाक्रमंसूत्रैर्दर्शयति-तत्र खल्विमा प्रथमा प्रतिमा तद्यथा-उद्दिश्योद्दिश्येकडादीनामन्यतमद्रहीष्यामीत्येवं यस्याभिग्रहः सोऽपरलाभेऽपि न प्रतिगृह्णीयादिति, शेषं कण्ठ्यं नवरं कठिनं' वंशकटादि 'जन्तुकं तृणविशेषोत्पन्नं 'परकं' येन तृणविशेषेण पुष्पाणि 'मोरगं ति मयूरपिच्छनिष्पन्नं 'कुच्चगं'ति येन कूर्चकाः क्रियन्ते एते चैवंभूताः संस्तारका अनूपदेशे सार्दादिभूम्यन्तरणार्थमनुज्ञाता इति।
मू. (४३५) अहावरा दुचा पडिमा-से भिक्खू वा० पेहाए संधारगं जाइजा, तंजहागाहावइंवा कम्मकरिया से पुब्बामेव आलोइजा-आउ०! भइ०! दाहिसिमे ? जावपडिगाहिज्जा, दुचा पडिमा।।
अहावरा तथा पडिमा-से भिक्खू वा० जस्सुवस्सए संवसिजा जे तत्थ अहासमन्त्रागए, तंजहा-इक्कडे इ वा जाव पलाले इ वा तस्स लाभे संवसिज्जा तस्सालभे उक्कुडुए वा नेसज्जिए वा विहरिजा तथा पडिमा ।।
वृ.अत्रापिपूर्ववत्सर्वंभणनीयं, यदि परंतमिक्कडादिकं संस्तारकेष्ट्वा याचतेनादृष्टमिति
एवं तृतीयाऽपिनेया, इयांस्तुविशेषः-गच्छान्तर्गतो निर्गतोवा यदि वसतिदातैवसंस्तारकं प्रयच्छति ततो गृह्णाति, तदभावे उत्कटुको वा निषण्णो वा पद्मासनादिना सर्वरात्रमास्त इति ॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org