Page Text
________________
अध्ययनं - २, [ नि. १४० ]
अप्पणी बिल्लमित्ताणि, पासंतोऽवि न पाससि ।
वृ. राजिकासर्षपमात्राणि परच्छिद्राणि पश्यस्यात्मनो बिल्वमात्राणि पश्यन्नपि न पश्यसीति
श्लोकार्थः । तथानि. [ १४१ ]
-
समनोऽसि संजओ असि, बंभयारी समलेठुकंचने । वेहारियवा अओ य ते, जिट्ठज्ज! किं ते पडिग्गहे ॥
वृ. श्रमनोऽसि बहिर्वृत्त्या ब्रह्मचारी समलोष्डकाञ्चनो विहारिकावातकश्च ते - यथाऽहं पुणो ऽवि गच्छति, नवरं पेच्छति खंधावारमिंतं, तस्स किर नीवट्टमाणो दंडियस्सेव सवडहुत्तो गतो, तेन हत्थखंभा ओरुहित्ता वंदितो भणिओ य- भयवं ! अहो परमं मंगलं निमित्तं च जं साहू अज्ज मए दिट्ठो, भयवं ! ममानुग्गहत्थं फासुयएसणिज्जं इमं मोयगादि संबलो घेप्पति, सो निच्छइ, भायणे आभरणगणि छूढाणि मा दीसिहिंति, तेन दंडिएण बला मोडिऊण पडिग्गहो गहिओ, जाव मोयगे छुहति तावे पेच्छइ आभरणयाणि, तेन सो खरंटिओ उबालद्धो य, पुणोऽवि संबोहिआ जहा न जुज्जइ तुम्हं एवं विपरिनामो, मज्झं च अनागमनकारणं सुणेसु"संकंतदिव्वपेमा विसयसत्ताऽसमत्तकत्तव्वा ।
११९
अणहीणमनुयकज्जा नरभवमसुहं न इंति सुरा ।।"
पच्छा दिव्वं देवरूपं काऊण पडिगतो । तेन पुव्वि दंसणपरीसहो नाहियासितो, पच्छा अहियासितो | एवं शेषसाधुभिरपि सहनीयों दर्शनपरीषहः । इहोदाहरणोपदर्शकत्वात् प्रकृतनिर्युक्तेः कथं सूत्रस्पर्शकत्वमिति यत्कैश्चिदुच्यते, यदुक्तं, सूत्रसूचितार्थभिधायित्वात् तस्याः तदभिधानस्य तत्त्वतः सूत्रव्याख्यानरूपत्वेन सूत्रस्पर्शकत्वादिति । किं च'कालीपव्वंगसकासे' इत्यादिना क्षुदादिभिरत्यन्तपीडितस्यापि यत्परीषहणमुक्तं, तत्र मन्दसत्त्वस्य कस्यचिदश्रद्धानात् सम्यक्त्वविचलितमपि सम्भवेदिति तदृढीकार्थं दृष्टान्तभिधानमर्थत: सूत्रस्पर्शकमिति व्यक्तमेवैतत् न च केषाञ्चिदिहोदाहरणानां निर्युक्तिकालादर्वाक्कालभावितेत्यन्योक्तत्वमाशङ्कनीयं स हि भगवांश्चतुर्द्दशपूर्ववित् श्रुतकेवली कालत्रयविषयं वस्तु पश्येत्येवेति कथमन्यकृतत्वाशङ्केति । सम्प्रत्यध्ययनार्थोपसंहारमाह-
मू. (९५)
एए परीसहा सव्वे, कासवेण पवेइया ।
जे भिक्खू न विहन्निज्जा, पुट्ठो केनइ कुण्हइ ॥
वृ. 'एते' अनन्तरमुपदर्शितस्वरूपाः, 'परीषहा: ' क्षुदादय: 'सर्वे' द्वाविंशतिसंख्या अपि न तु कियन्त एव 'काश्यपेन' श्रीमन्महावीरेण 'प्रवेदिता: ' प्ररूपिताः, 'जे' त्ति यानुक्तन्यायेन ज्ञात्वेति शेष:, 'भिक्षुः ' यतिर्न चैव 'विहन्येत' पराजीयेत, कोऽर्थः ? - संयमात्पात्येत, 'स्पृष्टो' बाधितः केनापि प्रक्रमाद्वाविंशतेरेकतरेण दुर्ज्जयेनापि परीषहेण 'कण्हुइ'त्ति कुत्रचित् देशे काले वा इति सूत्रार्थः ॥
इतिः परिसमाप्तौ, ब्रवीमीति सुधर्मस्वामी जम्बूस्वामिनमाह । नयाः पूर्ववत् ।
अध्ययनं - २ समाप्तम्
मुनि दीपरत्नसागरेण संशोधितं सम्पादितं उत्तराध्ययनसूत्रे द्वितीयं अध्ययनं सनिर्युक्तिः सटीकं समाप्तम्
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003332 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 28 Uttaradhyayanaani |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 388 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 19 MB |