________________
मूलं - ३४३
*
यदुतायं अपम' त्ति नपुंसकं तेन कारणेन मां स्पृशति, ततः सागारिकस्तं साधु नपुंसकवुद्ध्या गृह्याति । अथ कदाचित्स्त्री स्पृष्टा ततः शङ्कते. यदुतायं मम समीपे आगच्छति, ततः ‘साहेति' कथयति निजभर्तृः सौभाग्यं ख्यापयन्ती परमार्थेन वा ॥ मू. (३४४)
ओरालसरी वा इत्थि नपुंसा बलावि गेण्हति ।
सावाहाए ठाणे निंत आवडणपडणाई ||
वृ. आंदारिकशरीरंवा तं साधुं दष्ट्रा दिवा ततो रात्रौ स्त्री नपुंसकं बलाद्भह्याति, औदारिकं चङ्गिकम् । एतेविस्तीर्णवसतिदोषाव्याख्याताः। इदानींक्षुल्लिकावसतिदोषान्प्रतिपादयन्नाह - 'सावाहाए तिसंकटायां वसती स्थाने अवस्थानेसति णिति आवडपडणादी' तिनिर्गच्छन्नापतितश्चनिर्गच्छन्नापतनपतनादया दोषाः, तथामू. (३४५) तेनोत्ति मन्त्रमाणो इमोवि तेनोत्ति आवडइ जुद्धं । संजम आयविराधनभायणभवाइणो दोसा ॥
वृ. एवंसाधोरूपरिप्रस्खलितसाधीयस्योपरिप्रस्खलितः सतंस्तनकमितिमन्यमानः अयंचसुप्तोत्थितः अमुं प्रस्खलितस्तेनकंमन्यमानः सन् आपततियुद्धं युद्धंभवति, ततश्चसंयमात्मनोर्विराधनाभाजनभेदादयश्र दोषाः, भाजनं पात्रकं भण्यते । उक्ता क्षुल्लिका वसतिः, यस्मात्क्षुल्लिकायामेते दोषास्तस्मात्प्रमाणयुक्ता वसतिग्रह्या । एतदेवाहमू. (३४६)
तम्हा पमाणजुत्ता एकेकस्स उ तिहत्थसंथारो । भायणसंथारंतर जह वीसं अंगुला हुति ॥
वृ. तस्मात्प्रमाणयुक्त वसतिर्ग्राह्या, तत्र चैकेकस्यसाधोर्बाहुल्यतस्त्रिहस्तप्रमाणः संस्तारकाः कर्त्तव्यः, तुशब्दो विशेषणार्थः, किंविशिनष्टि ? - संस्सारकोऽत्रभूमिरूप इति, तत्रतेषु त्रिषु हस्तेषु ऊर्णामयः संस्तारको हस्तं चत्तारि अ अंगुलाई रुंभइ भायणाई इत्थं रुंधति । इदानीं संस्तार- कभाजनयोर्यदन्तरालं तत्प्रमाणं प्रतिपादयन्नाह - भायणसंस्थारंतर' भाजनसंस्तारान्तरे - अन्तराले यथा । विंशतिरुङ्गुलानि भवन्ति तथ कर्त्तव्यम् । एवं त्रिहस्तप्रमाणोऽपि संस्तारकः पूरितः, किं पुनः कारणमिह दूरे भाजनानि न स्थाप्यन्ते ॥ मू. (३४७) मज्जारमूसगाइ य वारे नवि अजानुघट्टणया ।
Jain Education International
दो हत्था य अबाहा नियमा साहुस्स साहूओ ॥
वृ. मार्जारमृपकादीन पात्रकेषु लगतो वारयेत । अथ कस्मादासन्नतराणि न क्रियन्ते ? उच्यते- 'नविय जानुघट्टणय' त्तितावतिप्रदेशे तिष्ठतिपात्रकेषु जानुकृतोद्घट्टना- जानकृतं चलनंन भवति । इदानीं प्रवजितस्य, चान्तरालं प्रतिपादयन्नाह - द्वौ हस्ती अबाधा - अन्तरालं नियमात्साधोः साधा श्र भवति, साधुश्राव त्रिहस्तसंस्तारकप्रमाणां ग्राद्यः । स्थापना चेयम् - उन्नामओसंथारओ अड्डावी- संगुलप्पमाणी, संथारभायणाणं अंतरंवीसंगुला भायणाणि अइत्थप्पमाणे पाउंछणे ठविज्जंति, एवं तिहिंघरएहिंसव्वेवितिन्निहत्था, साहुस्स य अंतरं दो हत्था एवमेतद्भाथाद्वयं व्याख्यातम् । अत्र च द्विहस्तप्रमाणायामबाधायां महदन्तरानं साधोः साधो भवति, ततश्रु तदन्तरालं शून्यं महद् दष्वासागारिको बलात्स्वापिति, तस्मादन्यथा व्याख्यायतेतम्हा पमाणजुत्ता एक्वेक्कस्म उतिहत्यसंथारो । अत्र हस्तं साधू रुणद्धि, भाजनानि संस्तारकाद्रिंशत्यङ्गुलानि भवन्ति । एतदेवाह-‘भायणसंथारंतर जह वीसं अंगुलाई होति' । पात्रक मष्टाङ्गुलानि रुणद्धि पात्रकाद्विंशत्यङ्गुलानि भुकत्वा परतोऽन्यः साधुः स्वपिति । एतच कुतो निश्रीयते ? यदुत पात्रकात्परतो विंशत्यङ्गुलान्यतीत्य साधुः स्वपिति, यत उक्त म 'दो हत्थे व अवाहा नियमा साहुस्स साहूओ' । स्थापना
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org