________________
मूलं - ३२३
८७
वृ. 'असति' अभावे विस्तीर्णाया वसतेः 'वीसुं' ति पृथग्-अन्यत्र वसती अवस्थानं कुर्वन्ति, तत्र च तेषां काभोजनविधिरित्यत आह- 'राइनिए वसहि भोयणागम्म' रत्नाधिकस्य वसतौ भोजनमा- गम्य कर्त्तव्यं, स च रत्नाधिकः कदाचिद्वास्तव्यो भवति कदाचिदागन्तुक इति । 'असहू' त्ति अथान्यतरो रत्नाधिकः 'असहू’ भिक्षावेलां प्रतिपालयितुमशक्तः तथाऽपरिणता वा साधवः सेहप्राया मा भूद् राटिं करिष्यन्ति ततः 'वीसुं' पृथग्वसतिर्भवति। तथा यदिच वास्तव्याः साधवः 'सहू' समर्थास्ततो वियर' ति भिक्षामटित्वा प्राघूर्णकेभ्यः प्रयच्छन्ति ॥
मू. (३२४)
तिण्हं एक्केण समं भत्तट्टो अप्पणो अवडुं तु । पच्छा इयरेण समं आगमनविरेगु सो चेव ॥
[भा. ९९ ]
वृ. अथ तत्र त्रय आचार्या भवन्ति, द्रावागन्तुकौ एको वास्तव्यः तदा 'एक्केण समं ति एकेनागन्तुकाचार्यव्रजितेन सह वास्तव्यः पर्यटति तावद्यावद् 'भत्तट्टो' त्तिएकस्य प्राघूर्णकाचार्यस्यभक्तार्थो भवतिउदरपूरणमात्रमित्यर्थः अतः 'अप्पणी अवड्डुं तु' त्ति आत्माचार्यार्थ वाऽसौ वास्तव्यः 'अवद्धं तु' अर्द्धध्रुवमात्रं श्रावककुलेभ्यो गृह्णाति । पच्छा इयरेण समं ति पचादितरेण द्वितीयागन्तुकाचार्यप्रव्रजितेन समं पर्यटति तत्रापिभक्तार्थोयावद्भवतिप्राघूर्णकस्य तावत्पर्यटति, आत्मनश्रार्द्धध्रुवमात्रं गृह्णाति एवं पूर्णो ध्रुवो भवति वास्तव्याचार्यस्य, ‘आगमणं' ति एवं ते पर्यटित्वाऽऽत्मीयावां वसतौ आगमनं कुर्वन्ति । 'विरेगु सो वेव' त्तिस एव ‘विरेगो' विभजनं श्रावककुलेषु, योऽसौ भिक्षामटद्भिः कृतः, न तु पुनर्वसतिकायां आगतानां भवतीति । 'असति वसहीह वीसुं राइणिए वसहि भोयणागम्म ।
असहू अपरिणया वा ताहे वीसुं सहू वियरे ॥ १ ॥ ' त्ति
यो विधिरुक्तः, अयंचद्वितीयाद्याचार्येष्वप्यागतेषु द्रष्टव्य इति । एवं तावद्विहरितक्षेत्रे यत्रसाधुषु तिष्ठत्सु यो विधि: स उक्तः, इदानीमविहरिते क्षेत्रे साधुरहिते च यो विधिस्तत्प्रतिपादयन्नाह - चेइअवंदनिमंतण गुरूहिं संदिट्ट जो वऽसंदिट्टो । निव्बंध जोगगहणं निवेय नयनं गुरुसगासे ॥
मू. (३२५)
[भा. १०० ] वृ. एवं विहरन्तः क्वचिद्ग्रामादौ प्राप्ताः, तत च यदि सञ्ज्ञी विद्यते ततश्चैत्यवन्दनार्थमाचार्यों व्रजति, ततश्च श्रावको गृहागतमाचार्य निमन्त्रयति, यथा- प्रायोग्यं गृहाण, ततश्च यो गुरुसंदिष्टः स गृह्णाति । 'जो वऽसंदिट्टो'त्तियोवा‘असंदिष्टः' अनुक्तः सवागृह्णाति श्रावकनिर्बन्धेसति. एकदुक्तं भवति योऽसावाचार्येण संदिष्टः स यावन्नागच्छत्येव तावत्तेन श्रावकेणान्यः सङ्घाटको दृष्टः, स च निर्बन्धग्रहणे कृते सति योग्यग्रहणंप्रायोग्योपादानं करोति । ततश्र निवेयणं' ति अन्येभ्यः सङ्घाटकेभ्यां निवेदयति, यथा यदुत मया श्रावकगृहे प्रायोग्यं गृहीतं न तत्रभवद्भिः प्रवेष्टव्यम् । ततश्च नयणं गुरुसगास त्तितत्प्रायोग्यं गृहीत्वा गुरुसमीपं नयति तत्क्षणादेव येनासावुपभुङ्क्त इति ।
इदानीं यदुक्तं प्राक् “अविहरि अविही इमो होति "त्ति, तद्व्याख्यानयन्नाहमू. (३२६) अविहरिअमसंदिट्टो चेइय पाहुडिअमेत्त गेण्हति ।
पाउग्गपउरलंभे नऽम्हे किं वा न भुंजंति ? ॥
[भा. १०१ ]
वृ. अविहरिते ग्रामादौ असंदिष्टा एव सर्वे भिक्षार्थं प्रविष्टाः, तत्र च भिक्षामटन्तः श्रावकगृहे प्रविष्टाः, तत्र च'चेइए' त्ति चैत्यानिचवदन्ते तत्र च पाहुडिअमेत्तंगिण्हन्ति' प्राभृतिकामात्र्यदितत्र लभ्यते ततो गृह्णन्त्येव. अथाचार्य प्रायोग्यं लभ्यते प्रचुरं वा लभ्यते ततः पाउग्गपउरलंभे' सति इदमुच्यते 'गडम्हे' तिन वयमाचार्य
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only