________________
८६
इदानीं भाष्यकार एनामेव गाथा व्याख्यानयन्नाहमू. (३२०)
अविहारय विहरिओ वा जइ साड्डो नत्थि नत्थि उ निओगो ।
नाए जाइ ओसना पविसंति तओ व पन्नरस ||
[भा. ९५ ]
वृ. अविहतो विहतो का ग्रामः, तत्र विहते यदि श्राद्धको नास्ति ततो नास्ति नियोगः-ननियुज्यते साधुः आचार्यप्रायोग्यानयनार्थमा | 'नाए 'चि अथ तु ज्ञाते' विज्ञाते एवं यदुतास्ति श्रावकः, तत्र च 'यदि ओसन्ना पविसंति' यद्यवसन्त्राः प्रविशन्ति तथाऽपि नास्ति नियोगः, अथन्तु प्रविशन्ति तओ उपन्नरस' तिपञ्चदशोदभमनदोषा भवन्ति, ते चामी
आहाकम्मुद्देसिअ पूर्डकम्पो व मीसजाए अ । दवणा पाहुडियाए पाउयरक्रीय पामिच्चे ॥ परियाट्टिए अभिहडे उन्मिन्ने मालोहंडे इअ । अच्छेज्जे अणिमट्टे अज्झोयरए अ सालसमे ||
ननु चामी षोडश उच्यन्ते - “अज्झोयरतो व मीसजायं च दोहिंबि एक्को चेव भेदो। अथवेयमपि गाथा सञ्ज्ञिनमेवाङ्गीकृत्यव्याख्यायते द्विविधः श्राक्को - विहृतोऽविहृतो वा यदि सोनत्थिनत्थि उनिओगो” तओविहृतोयदिश्राद्धो नास्तितत्तो नास्तिनियोगःसाधोः । 'नाए’'त्ति अथज्ञाते सति श्राद्धके यदुत्तास्तिततच तत्रज्ञाते सति 'यदि ओसन्नापविसंति' यद्यवसन्नाः प्रविशन्तितथाऽपिनास्तिनियोगः । अथैवंविधेऽपिप्रविशन्ति ततश्च पञ्चदश दोषा उद्ममादयो नियमाद्भवन्ति । यद्यपि तत्रावमग्रा न गृह्णन्तिसंविग्नमनाए अति अहवा कुले विरंचति ।
मू. (३२१)
ओघनियुक्तिः मूल्यसूत्र
अनाउंछं व सहू एमेव य संजईचग्गे ॥
[भा. ९६ ] वृ. अथ तु ससज्ञे: संविज्ञैश्व विहृतः- अमनोज़र्वसद्भिर्भावितः ततः ‘अणुन्नाए अइति' तितैरेवा-नुज्ञाते सति श्रावकगृहे प्रविशन्ति । अथवा श्रावककुलानि 'विरंचन्ति विभजन्ति, एते चान्य-साम्भोगिकाः संविग्राः ‘अन्नाउंछं व सहू' अन्नाउंछं जत्थ साक्गा नत्थि तहिं हिंडंति वत्थव्वा । जइ सहू समत्था इयरे अपाहुणगा जप्पसरीरा सावगकुलानि हिंडंति, अह वत्थव्वा जप्पसरीरगा पाहुणगा य सहू ततो अन्नायउंछं हिंडति । ‘एमेव य संजईवग्गे' एवमेव संयतीवर्गे विधिः, यदुत ताभिरनुज्ञातेषु श्रावककुलेषु प्रवेष्टव्यम् । बहुषु च कुलेषु सत्सु ता एवं विरचन्ति “अन्नाउंछं व सह" इति अयं च विधिर्द्रष्टव्यः ।
मू. (३२२)
Jain Education International
एवं तु अन्नसंभोड्याण संभोड़याण ते चैव । जाणित्ता निब्बंधं वत्थव्वेणं स उ पमाणं ।।
[भा. १७ ]
वृ. एवमन्यसाम्भोगिकानां संभवे उक्त लक्षणो विधिर्द्रष्टव्यः । 'संभोइयाण ते चेव'त्ति अथ साम्भागिकास्तत्रग्रामभवन्तिततः तं चेव' चितएव वास्तव्याः साधवो भैक्षमानयन्ति, अथतत्रसाम्भोगिकसमीपे प्राप्तमात्राणां कश्चिच्छावक आयातः, स च प्राघूर्णकवत्सल एवं भवति यदुत मदीये गृहे भिक्षार्थं साधुः प्रहेतव्यः, तत्रोच्यते वास्तव्याएव गमिष्यन्ति, अर्थवमुक्ते ऽपि निब्बन्ध' निर्बन्धं करोति आग्रहं करोत्यसा श्रावकस्ततः `वत्थव्वेणं' वास्तव्येन महकन गन्तव्यं, यतः स एव वास्तव्यः प्राघूर्णकानां प्रमाणमल्पाधि कवस्तुग्रहणे । अथासौ साम्भोगिकवसतिः संकुला भवति ततः
मू. (३२३)
असइ वसहीए वीसुं राइनिए वसहि भोयणागम्म । असहू अपरिणया वा ताहे वीसुं सहू वियरे ॥
For Private & Personal Use Only
[ भा. १८ ]
www.jainelibrary.org