________________
मुलं-२५६ उपजायते । एतंदवाह. मू. (२५७) सागरिअपुच्छगमनं बाहिरा मिच्छ छेय कयनासी।
गिहि साह अभिधारण तेनगसंकाइजं चऽन्नं ॥ वृ. सागरिकं' शय्यातरंअनापृच्छययदिगमनं क्रियतेततो बाहिर'त्ति बाहयालोकधर्मस्यतेभिक्षवः इत्येवंवक्ति शय्यातरः यचधर्मलोकधर्मनजानन्ति दृष्टंतकथमदृष्टंजानन्ति? इत्यतः मिच्छत्ति मिथ्यात्वं प्रतिपद्यते. 'छेट'त्ति अपच्छेदा वसतिदानस्य. पुनस्तेऽन्ये वा वसतिनलभन्ते. 'कतनासित्ति अकृतज्ञा ह्येते प्रव्रजिता इत्यवंमन्यत.'गिहिसाधूअभिधारण'त्ति गृहीकश्चिच्छावकस्तमाचार्यमभिधार्य-संचिन्त्यायातः प्रव्रज्यार्थं तेनाप्यागत्यशय्यातरः पृष्टः क्वाचार्यः?.सोऽपि सप्टः सन्नाह-यः कथयित्वा व्रजति सज्ञायते.तं तु को जानाति ?. तमाकर्ण्य स श्रावकः कदाचिद्दर्शनमप्युज्झति. लोकज्ञानमप्येषां नास्ति कुतः परलोकज्ञानमित?.कदाचित्साधुःकश्चित्तमाचार्य अभिधार्य-मनसिकत्वा उपसंपदादानार्थमायाति.सोऽपि शय्यातरंपच्छति.शय्यातरोऽप्याह-नजानक्वगतइति ततःसयाधः अनाचारवानाचार्यइतिविचिन्त्यान्यत्र गतः सोऽपिनिर्जराया आचार्योऽनाभागाजात इड़त। तेनग'त्तिकदाचिनढगृहकेनचित्तस्मिन्नेव दिवस मुष्टं भवेत्ततएवंविधाबुद्धिर्भवत-यदुतस्तेनास्तेइत्येवंशङ्कांकरोति. आदिशब्दाद्योषित केनकचित्सहगताततो गृहात तेऽप्यानाख्याय गताः ततश्च शङ्कोपपजायते. 'जं चऽनं'ति यच्चान्यत शङ्कादि जातं पत्तनगतं तत्सर्वमुपजायतइतिगच्छद्भिश्चशय्यातर आपृच्छनीयः।।सचविधिना, यतोऽविधिनापृच्छतएतेदोषाःम. (२५८) अविहीपुच्छा उग्गाहिएण सिज्जातरी उरोएज्जा।
सागारियस्स संका कलहे यसएज्जिआ खिसे॥ वृ.अविधिपृच्छाइयंवर्तत, यदुत- 'उग्गाहितेन उत्क्षिप्तेन उपकरणेनपृच्छति,तत्र सेज्जातरीउरोएज्जा' तेनाकस्मिकन गमनन शय्यातो रोदनं कुर्युः, ततश्च सागारिकस्य' शय्यातरस्य शङ्कोपजायते. कलह च सति सइजिआए' सहसविक्रियया ख्रिसत्तियथानशोभनात्वंयनत्वयातनकाल भिक्षोर्गच्छतारुदितं, . किंच-तेसपिताभवति?यनरोदिर्धाति। अथानागतमेवकथयन्ति-अमुकदिवसंगमिष्यामः तत्राप्यतेदोषाःमू. (२५९) वसहीएवोच्छेओ अभिसंधारितयाण साहणं।
पुनरावी होज्ज व पवज्जा उज्जअमईणं ॥ म. (२६०) हरिअच्छेयण छप्पडयघच्चणं किच्चणं च पोत्ताणं।
छन्नेयरं च पगयं इच्छममिच्छे य दोसा उ॥ वृ. तन्द्धि शय्यातरकुटुम्ब साधवा यास्यन्तीति विमुक्त शेषव्यापारं सत गृह एव तिष्ठति, कृष्यादिप्रतिजागरणं न करोति.ततश्च क्षणिकं सत स्वगृहजानहरितच्छदं करोति। तथा निव्यापारत्वादव चता खण्डः पटपर्दानां परम्परनिरूपणनापम कुर्वन्ति । किच्चणं च पात्ताणं ति तत्र दिवस क्षणिका विमुक्त कृषिलवनव्यापारा वस्त्राणि शोधयन्ति । 'छन्नयरं च पगयं प्राकृतं-भाजन छन्नं कुर्वन्ति. अप्रगटमित्यर्थः इतरंवत्तिप्रकटमेवभाजनंसंयतार्थंकुर्वन्ति.तत्रचच्छतामनिच्छतांचदोषाभवन्ति,कथं?. यदितदभोजनंगृह्णान्तिततस्तदकल्पनीयम.अथनगृह्णन्तिततोगषभावंकदाचिप्रतिपद्यत। एतदोषा अनागतकथने. ततश्च कः पृच्छाविधिरित्याहमू. (२६१) जइआचेव उवेत्तं गया उ पडिलेहगा तओ पाए।
यागारियरस भावं तनुएंति गुरु इमेहिं तु॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org