________________
मृलं-२१२
बालं वुड्समगीअंजागिं वसहं तहा खमगं॥ वृ. 'अनभिग्गहिए'त्तियरभिग्रहानगृहीतस्तान व्यापारयद-गमनाय चादयदित्यर्थः। तत्र तु बालं वृद्धं अर्गातार्थं योगिनं वृषभं' वैयावृत्त्यकरं तथा क्षपकं' मासक्षपकादिकम. एतान्न व्यापारयदर्भमनाय। इदानीमतामेव गाथां भाष्यकृद् व्याख्यानयन्नाहमू. (२१३) हालज्ज व खलज्ज व कज्जाकज्ज न याणई बाली। सो वाऽनकंपणिज्जो न दिति वा किंचि बालस्य॥
[भा. ६८] व.बाले प्रष्यमाणेऽयंदाषा-ह्रियतेम्लेच्छादिना क्रीडतवा बालस्वभावत्वात कार्याकार्यं च कर्तव्याकर्त्तव्यंवानजानातिबालः, सचबोलःक्षेत्रप्रत्युपेक्षणार्थप्रहितःसनअनुकम्पयासर्वलभते.आगत्यचाचार्याय कथयतियदतसर्वलभ्यते.गतचतत्रगच्छायावन्नकिचिल्लभते.चेल्लक-स्यवानुकम्पयासलाभआसीत. अथवा नददाति वा किश्रिद्धालाय परिभवनातस्तं न व्यापाग्यंत । वन्दोऽपि न प्रेषणीया. ततस्तत्रत दोषाःम. (२१४) वटाउनुकंपणिजा चिरन न यमग्गथंडिले पह। ___अहवावि बालवुड्डा असमत्था गोयरतिअस्स॥
[भा.६.] वृ.वृद्धोऽनुकम्पनीयस्ततथासावेवलभते.नान्यः तथा चिरणं ति चिरण'प्रभूतनकालनगमनंआगमनं च करोति. न च मार्ग' पन्थानं प्रत्युपेक्षितुं समर्थः नापि स्थण्डिलानि प्रत्युपेक्षितुं समर्थः इदानीं तु यारपि बालवृद्धयोस्तुल्यदोषोद्भावनार्थमाह-अथवा बाला वृद्धाश्च 'असमर्थाः' अशक्ताः ‘गोचरत्रिकम्य' त्रिकालभिक्षाटनस्यत्यर्थः । दारं। अगीतार्थेऽपि प्रेष्यमाणे एते दोषाःमू. (२१५) पंथं चमासवासं उवस्सयं एच्चिरेण कालेणं। एहामोत्ति न याणइ चउन्विहमणुन्न ठाणं च॥
[भा. १०] वृ. पन्थान'मार्गनजानातिवक्ष्यमाणं मासंतिमासकल्पंनजानाति वासंतिवर्षाकल्पंन जानाति, तथा उपाश्रयं' वसतिंपरीक्षितुंनजानाति,तथाशय्यातरेणपृष्टः-कदाआगमिष्यथ?,ततश्चब्रवीति- चरण एहामा'त्तिइयता कालेन-अर्द्धमासादिना एष्याम इत्येवं वदतो यो दोषः अविधिभाषणजनितस्तंन जानाति, यतः कदाचिदन्या दिक शोभनतरा शुद्धा भवति तत्र गम्यते, अतो नैवं वक्त व्यम् एतावता काले ष्यामः। तथा चउब्विहमणुन्न'त्तितत्रोपाश्रये शय्यातरश्चतुर्विधमनुज्ञाप्यते-द्रव्यतः क्षेत्रतः कालतो भावतश्चेति. तत्र द्रव्यतस्तणडगलादिअनुज्ञाप्यते.क्षेत्रतःपात्रकप्रक्षालनभमिरनज्ञाप्यते.कालता दिवा रात्रौवानिस्सरणमनुज्ञाप्यते.भावतोग्लानस्यकस्य-चिदभावप्रणिधानार्थकायिकासज्ञादिनिरूप्यत,एतांचतुर्विधामनुज्ञामनुजापयितुंनजानाति। ठाणंच'तिवसतिःकीशेप्रशस्तेस्थान भवतीत्यतन जानाति।योगिनमपिनप्रेषयत, कस्मात?. मू. (२१६) तृरंता अन पह पंथं पाढट्ठिओ न चिर हिंडे। विगई पडिसेहइ तम्हा जोगिंन पसज्जा।
[भा.७१] वृ. त्वरमाणः सन्न प्रत्युपेक्षते पन्थानं. तथा पाठार्थी सन्न चिरंभिक्षां हिण्डतं. तथा लभ्यमाना विकृताःदध्यादिकाः प्रतिषधयति. तस्माद्यागिनं न प्रेषयत। वृषभाऽपि न प्रषणीयो यत एत दोषा भवन्तिमू. (२१७) ठवणकुलाणि न साहे सिट्टाणि न देति जा विराधनया। परितावण अनुकंपण तिण्हऽसमत्था भव खमगो॥
भा. ७२ वृ.वृषभा हिप्रष्यमाणःकदाचिद्रुषास्थापनाकुलानि नसाहे'तिनकथयति, अथवा सिद्वाणिनति त्ति 126151
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org