________________
ओघनियुक्तिः मूलसूत्रं वृ.शिष्यान्विशिष्टकेवलान्यद्यामन्त्रयतिततश्चकोदोषः?, 'पडिच्छग'त्तिसूत्रार्थग्रहणार्थयेआयाताः साधवस्ते प्रतीच्छकाः 'तेन'त्ति तेन अनालोचनेन 'बाहिरं भावं'ति बहिर्भावं चिन्तयन्ति, बाह्या वयमत्र। अथेतरान्-प्रतीच्छकानालोचयतिततःशिष्याबहिर्भावमन्यस्ते,प्रतीच्छकाश्चसूत्रा-र्थग्रहणसमाप्तौगच्छन्ति ततश्चाचार्य एकाकी संजायत इत्येवं दोषस्तावत्। अथ वृद्धान् पृच्छति ततःम. (२०७) तरुणा बाहिरभावं नयपडिलेहोवहीन किइकम्म।
___मूलयपत्तसरिसया परिभूया बच्चिमो थेरा॥ वृ. वृद्धानालोचयतितरुणाबहिर्भावंमन्यन्ते, ततश्चतेतरुणाः किंकुर्वन्त्यतआह-'नयपडिलेहोवही' उपधेःप्रत्युपेक्षणांनकुर्वन्ति,नचकृतिकर्म-पादप्रक्षालनादिकुर्वन्ति।अथतरुणानेवपच्छतिततःकोदोष ?. वृद्धा एवं चिन्तयंति- 'मूलयपत्तसरिसया' मूलं-आद्यं यत्पर्ण निस्सारंपरिप-क्वप्रायंतत्तुल्या वयमत एव च परिभूतास्ततश्चव्रजामःइत्येवंस्थविराश्चिन्तयन्ति,यदिवा मूलयपत्तसरिसया'मूलकपत्र तुल्या:शाकपत्रप्राया वयम्, अथ मतं स्थविरान प्रष्टव्या एव, तत्तुन, यत आहमू. (२०८) जुन्नमएहिं विहणं जं जूहं होइ सुट्ठवि महल्लं ।
तंतरुणरहसपोइयमयगुम्मइअंसुहं हंतुं॥ वृ.जीर्णमृगैर्विहीनंयङ्थंभवति सुष्ट्वपिमहत्तयूथतरुणरभसे-रोगेपोतितं-निमग्नंमदेनगुल्मयितं. मूढं सुखं हन्तुं' विनाशयितुं-सुखेन तद्व्यापाद्यते । यस्मादेतदेवं तस्मात्सर्व एव मिलिताः सन्तः प्रष्टव्याः, कथम् ?,. ____ मू. (२०९) थुइमंगलमामंतण नागच्छइजोय पुच्छिओ न कहे।
तस्सवरिं ते दोसा तम्हा मिलिएसुपुच्छेज्जा॥ वृ.स्तुतिमङ्गलंकृत्वा-प्रतिक्रमणस्यान्तेस्तुतित्र्यं पठित्वाततश्चामन्त्रयति,आकारितेचदस्थोयदि नागच्छति कश्चिद्यो वा पृष्टः सन्न कथयति ततस्तस्योपरिते दोषाः, तस्मान्मिलितेषुप्रच्छनीयमेकत्रीभूतेषु। मू. (२१०) केई भणंति पुव्वं पडिलेहिअ एवमेव गंतव्वं ।
तंच न जुज्जइ वसही फेडण आगंतु पडिनीए॥ वृ. केचनाचार्या एवं ब्रुवते-प्राक्प्रत्युपेक्षिते यस्मिन् क्षेत्रे प्रागपिस्थिता आसन्तस्मिन्पुनरप्रत्युपेक्ष्य गम्यते. तच्चनयुज्यते.यस्मात्तत्र कदाचित 'वसही फेडण'त्तिसाप्राक्तनी वसतिरपनीता,आगन्तुकोवा प्रत्यनीकः संजातः, अत एव दोषभयात्पूर्वदृष्टाऽपि वसतिः प्रत्युपेक्षणीया। इदं च ते प्रष्टव्याःम. (२११) कयरी दिसा पसत्था? अमुई सव्वेसि अनुभई गमनं।
चउदिसि तिद् एगंवा सत्तगपनगं तिगजहन्न । वृ. कतरा दिक् ‘प्रशस्ता' शोभना ?, सुक्षेमपथेत्यर्थः, तेऽप्याहुः 'अमुई' अमुका दिक् सुक्षेमेति। एवं सर्वेषां यदा अनुमताअभिरुचिताभवति, पथे (पन्थाइ)त्यर्थः, तदा गमनं कर्त्तव्यम्।तत्र चतसृष्वपिदिक्षु' पूर्वदक्षिणपश्चिमोत्तरासुप्रत्युपेक्षकाःप्रयान्ति,अथवाचतसृणां दिशामुपद्रवादिसम्भवेतिसृषुयान्ति,तदभावे द्वयोर्दिशोर्यान्ति, तदभावेऽप्येकस्यां दिशिातासुचदिक्षुव्रजन्तःकियन्तोव्रजन्त्यतआह-'सत्तगपनगंतिग जहन्नं' एकैकस्यां दिशि उत्कृष्टतःसप्त सप्त प्रयान्ति, सप्तानामभावेपञ्चपञ्चव्रजन्ति, पञ्चानामभावे जघन्येन त्रयस्त्रयः प्रयान्तीति। अत्र च ये आभिग्रहिकास्ते प्रहेतव्याः, तेषां त्वभावे
मू. (२१२) अनभिग्गहिए वावारणा उ तत्थ उ इमे न वावारे।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org