________________
मूलं-१५० वायत्तत्रराद्धंपव्वं वातत्प्रागेवश्रावकोगृहीत्वाग्रामान्तरंगतः, ततश्चासौसाधुस्तस्यभ्रष्टइति, अतएतद्दोषभयात्प्रवेष्टव्यम् । प्रविशतश्च को विधिरित्यत आह-सुन्नघरादिपलोयण' प्रविशंश्चासौ साधुः शून्यगृहादिप्रलोकनं करोति. कदाचित्तत्रभुजिक्रियां करोति, प्रविष्टश्च श्रावकगृहे 'चेइय'त्ति चैत्यवन्दनं करोति 'आलोयण'त्ति आलोचनां पृच्छति। तत्र च प्रविष्टो भिक्षादोषान् कथयन्नाहमू. (१५१) उग्गम एसणकहणं न किंचि करणिज्ज अम्ह विहिदानं। कस्सट्टा आरंभो तुज्झेसो? पाहणा डिंभा॥
भा. ५३] वृ. उद्गमदोपाणाम्-आधाकर्मादिदोषाणां कथनं एषणादोषाणां च कथनं, ततश्च आरम्भं दृष्ट्वा एतच्च ब्रवीति-नास्मदर्थे किञ्चत्कर्तव्य आहारविधिः, किन्त्वस्माकं विधिदानं क्रियते, तथा चोक्तं -"विहिगहिअं विहिदिन्नं दोण्हंपिबहुप्फलं जहाहोति" अथकदाचिच्छावको नकथयतितदाडिम्भरूपाणिपृच्छति, तानि ह्यज्ञत्वाद्यथाव्यवस्थितं कथयन्ति । किं पृच्छति?. 'कस्सट्टा आरंभो' कस्य निमित्तमयमारम्भः ? इत्येवं साधुना पृष्टे सति डिम्भरूपाण्यपि कथयन्ति- 'तुज्झेसो'त्ति त्वदर्थ-भयमारम्मः, यतः 'पाहण'त्ति प्राघूर्णका यूयमिति, अथवा पाहण'त्तिप्राघूर्णकानामर्थेऽयमारम्भोनतव,एवं डिंभ'त्तिअर्भकरूपाणि कथयन्ति।अथ तत्रार्मकरूपाणिन सन्ति यानि पृच्छ्यन्ते ततः स्वयमेव केनजिव्याजेन रसवती यतो याति, एतदेवाहमू. (१५२) रसवइपविसण पासण मिअममिअमुवक्खडे तहा गहणं। पज्जत्ते तत्थेव उ उभएगयरेय ओयविए॥
भा. ५४] वृ.रसवती-सूपकारशालातस्यांप्रवेशनं करोति,प्रविष्टश्चपश्यत्तां-दर्शनंकरोति,तत्रच 'मित-ममितं उवक्खडे'त्ति कदाचिन्मितमुपस्क्रियतेस्वल्पं, कदाचिदमितं उपस्क्रियते बह, 'तहागहणं'तितत्रयदिमितं राद्धं ततः स्वल्प गृह्णाति, अथ प्रचुरं राद्धं ततस्तदनुरूपमेव गृह्णाति । तत्र नियुक्ति कारगाथायां संबन्धि पूर्वार्द्ध व्याख्यातं, कतमत् ? "उग्गमदोसाईणं कहणं उप्पायणेसणाणं च" इति, इदानीं मूलनियुक्ति कारगाथायां तस्यामेव यदुपन्यस्तं “तत्थ उ"त्ति तद्व्याख्यानयन्नाह, पज्जत्ते तत्थेव उ' यदिपर्याप्तं भक्तं लब्धततस्तस्मिन्नेवगृहेभुक्त इति।'उभएगयरेचओय-विए'त्तिउभयंश्रावकःश्राविकाच ओयविअंखेदज्ञ उभयं यदि भवति 'एगतरं च ओयविअं अल्प-सागारिकः-श्रावक इत्यर्थः, श्राविका वा ओयविआअल्पसागारिकेत्यर्थः, ततो भुङ्क्त इति।
'तत्थ उत्ति अयमवयवो व्याख्यातः इदानीं 'नत्थि'त्ति अवयवो व्याख्यायतेमू. (१५३) असइ अपज्जत्ते वा सुनघराईण बाहि संसद्दे।
लट्टीइ दारघट्टण पविसण उस्सग्ग आसत्थे॥ [भा. ५५] वृ.असति तस्मिन्नुभये यदा श्रावकोऽल्पसागारिको नास्ति,नापि श्राविकाऽल्पसागारिका, श्राविकश्राविकयोरन्यतरो वा यदाऽल्पसागारिको नास्ति तदा अभावे अति ‘अपज्जत्ते वत्ति यदा पर्याप्त तस्मिन् श्रावकगृहेभक्तं नभवतिलब्धंतदाऽन्यत्रापिभिक्षाटनंकृत्वा सुन्नघराइं'तिशून्यगृहादिषुगम्यतेभोजनार्थम्, आदिशब्दाद्देवकुलादिषु वा, तेषां च शून्यगृहादीनां बहिरेव व्यवस्थितः संशब्द-काशितादिरूपं करोति, कदाचित्तत्रकश्चित्सागारिको दुचारित्रीभवेत् सचतेनशब्देन निर्गच्छति,अथैवमपिशब्देकृतेननिर्गच्छति ततो यष्ट्या द्वारे घट्टनं-आहननं क्रियते, ततः प्रविशति, प्रविष्टश्च यदि कश्चिन्न पश्यति ततः ‘उस्सग्गं'ति ईपिथनिमित्तं पञ्चविंशत्युच्छासप्रमाणं कायोत्सर्ग करोति, तथा च आसत्थे त्ति मनागाश्वासितः सन्।
ततश्च
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org