________________
मूलं-६४२ बेपितोऽपि यदि दृढहस्तो भवत्ति-न हस्तेन गृहीतं किमपि तस्य पतति तदा तस्मादपि कल्पते, ज्वरितादपि ग्राह्यं ज्वरे शिवे सति, अन्धोऽपि यदि देयं वस्त्त्येन पुत्रादिनां धृतं ददाति स्वरूपेण श्राद्धश्च, यदिवा स एवान्धोऽन्येनविधृतःसन्देयंददातितर्हिततोग्राह्य,नान्यथा, पूर्वोक्त दोषपसङ्गात्।त्वग्दोषादिपञ्चकविषयां भजनामाहमू. (६४२) मंडलपसूतिकुट्टीऽसागरिए पाउयागए अयले।
कमबन्द्रे सवियारे इयरे विटे असागरिए॥ वृ. 'मण्डलानि' वृत्ताकारदद्रुविशेषरूपाणि 'प्रसूतिः' नखादिविदारणेऽपि चेतनाया असंवित्तिस्तद्वयो यः'कुष्ठः' रोगविशेथः सोऽस्यास्तीतिमण्डलप्रसतिष्ठी सचेद असागारिके'सागारिकाभावे ददातितर्हि ततःकल्पत्, नशेषकुष्ठिनः सागारिकेवा पश्यति, पादुकारूढोऽपियदिभवत्यचलस्थानस्थितस्तदा कारणे सति कल्पते. तथा 'क्रमयोः पादयोर्बद्धो यदि सविचारइतश्चेतश्चपीडामन्तरेणगन्तुं शक्त स्ततो बद्धादपि तस्मात्कल्पते. इतरस्तु य इतश्चेतश्च गन्तुमशक्तः स चेदुपविष्टः सन् ददाति न च कोऽपि तत्र सागरिको विद्यतेतर्हिततोऽपिकल्पते,हस्तबद्धस्तुभिक्षादातुमपिनशक्रोति,तत्रप्रतिषेवएव,नभजना, उपलक्षणमेतत्, तेन छिन्नकरोऽपि यदि सागारिकाभावे ददाति तर्हि कल्पते, छिन्नपादो यद्युपविष्टः सन् सागारिकाऽसम्पाते प्रयच्छति ततस्ततोऽपिकल्पते। नपुंसकादिसप्तकविषयां भजनामाहमू. (६४३) पंडग अप्पडिसेवी वेला थणजीवि इयर सव्वंपि।
उक्खित्तमनावाए न किंचिलग्गं ठवंतीए॥ वृ. नपुंसकोऽपि यदि 'अप्रतिसेवी'.लिङ्गाधनासेवकस्तर्हि ततः कल्पते, तथाऽऽपन्नसत्त्वाऽपि यदि 'वेल'त्ति सूचनात्सूत्र' मितिन्यायाद्वेलामासप्राप्ता भवति, नवममासगर्भा यदि भवतीत्यर्थः, तर्हि स्थविर कल्पिकैः परिहार्या, अर्थात्तदिवरीताया हस्तात्स्थविरकल्पिकानामुपकल्पते इति द्रष्टव्यं, तथा याऽपि बालवत्सास्तन्यमात्रोपजीविशिशुकासास्थविरकल्पिकानांपरिहार्या,नततःस्थविरकल्पिकानामपिकल्पते किमपीतिभावः, यस्यास्तुबाल आहारेऽपिलगति तस्या हस्तात्कल्पते, साहिप्रायः शरीरेण महान्भवति, ततोनमार्जारादिविराधनादोषमसङ्गः, ये तुभगवन्तो जिनकल्पिकास्ते मूलत एवापन्नसत्त्वां बालवत्सांच सर्वथा परिहरन्ति, एवं मुआनाभर्जमानादलन्तीष्वपि भजना भावनीया, सा चैवं मुञ्जाना अनुच्छिष्टा सती यावदद्यापिनकवलं मखेप्रक्षिपतितावत्तद्वस्तात्कल्पते.भर्जमानाऽपियत्सचित्तंगोधमादिकहिल्लके क्षिप्त. तभृष्टोत्तारितमन्यश्चनाद्यपि हस्तेनगृह्याति, अत्रान्तरे यदिसाधुरायातोभवतिसाचेद्ददाति तर्हि कल्पते, तथादलयन्तीसचित्तमुद्रादिनादत्यमानेनसहघरट्टमुक्त वतीअत्रान्तरेचसाधुरायातोभवतिसाचेतस्ततो यद्युत्तिष्ठति, अचेतनंवाभृष्टं मुद्रादिकंदलयति तर्हि तद्धस्तात्कल्पत, कण्डयन्त्या कण्डनायोत्पाटितंमुशलं, न च तस्मिन मुशले किमपि काञ्च्यां बीजं लग्रमस्ति, अत्रान्तरे च समायातः साधुस्ततो यदि साऽनपाये प्रदेशे मुशलं स्थापयित्वा भिक्षां ददाति तर्हि कल्पते। पिंषत्यादिविषयां भजनामाहमू. (६४४) . पीसंती निप्पिटे फासुंवा घुसुलणे असंसत्तं।
कत्तणि असंखचुन्नं चुन्नं वा जा अचोक्खलिणी॥ मू. (६४५) उव्वट्टणिऽसंसत्तेन वावि अट्ठील्लए न घट्टेइ।
पिंजणपमद्दणेसु य पच्छाकम्मं जहा नत्थि॥ वृ.पिंषन्ती निष्पिष्टे' पेषणपरिसमाप्तौ, प्रासुकंवापिंषन्तीयदिददातितर्हि तस्याहस्तात्कल्पते,तथा 26126
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org