Page Text
________________
३५०
पिण्डनिर्युक्तिः- मूलसूत्रं
स्तान् भिक्षावेलायां भिक्षामप्राप्नुवतो दृष्ट्वा संयतानामर्थाय यद्वा स्वस्याऽऽत्मनोऽर्थाय तेषां 'करुणानां ' कृपास्थानानां दरिद्रसार्थमानुषाणां सकाशादाच्छिद्य यद्ददाति स्तेनः तत् स्तेनाच्छेद्यं द्रष्टव्यं तच्च साधूनां न कल्पते, यतस्तस्मिन् गृह्यमाणे येषां सम्बन्धि तद्द्रव्यं ते पूर्वोक्त प्रकारेणैकानेकसाधूनां भक्तादिव्यवच्छेदं कुर्वन्ति, यद्वा- 'प्रद्वेषं ' रोषमुपयान्ति, तथाच सतिसार्थान्निष्काशनंकालान्तरेऽपि तेषां पार्थे उपाश्रयाप्रतिलम्भ इत्यादयो दोषाः, यदि पुनस्तेऽपि सार्थिका वक्ष्यमाणप्रकारेणानुजानते तर्हि कल्पते ।
मू. (४०४)
संजयभद्दा तेना आयंती वा असंथरे जड़णं । जड़ देंति न घेत्तव्यं निच्छुभवोच्छेउ मा होज्जा ॥ घयसत्तुयदिट्टंतो समणुन्नाया व घेत्तुणं पच्छा । देंति तयं तेसिं चिय समणुन्नाया व भुंजंति ॥ घसत् गदितो अंबापाए य तप्पिया पियरो । कामकामे धम्मो निओइए अम्हवि कयारं ॥
मू. (४०६ )
[प्र. ३ ]
3
वृ. इहस्तेनाअपिकेचित्संयतभद्रकाभवन्ति, साधवश्चकदाचिद्दरिद्रसार्थेनसहक्कापिव्रजन्ति, ततस्तेषां साधूनांभिक्षावेलायाम् 'असंस्तरे' अनिवहितेस्तेनाः स्वग्रामाभिमुखंप्रत्यागच्छन्तोवाशब्दात् स्वग्रामादन्यत्र गच्छन्तो वा यदि तेषां दरिद्रसार्थमानुषाणां बलादाच्छिद्य भक्तादि प्रयच्छन्ति तर्हि न ग्राह्यं यतो मा भूत् ‘निच्छोभः’ सार्थान्निष्काशनं एकानेकसाधूनां तेभ्यो भक्तादिव्यवच्छेदो वा, यदि पुनस्तेऽपि सार्थिका स्तेनैर्बलाद्दाप्यमाना एवं ब्रुवते, यच्चास्माकमहो घृतसक्तु दृष्टान्त उपातिष्ठत, घृतं हि सक्तु मध्ये प्रक्षिप्तं विशिष्टसंयोगाय जायते, एवमस्माकमप्यवश्यं चौरेर्ग्रहीतव्य, ततो यदि चौरा अपि युष्मभ्यं दापयन्ति ततो महानस्माकं समाधिरिति, तत एवं सार्थिकैरनुज्ञाताः साधवो दीयमानं गृह्णन्ति, पश्चाच्चौरेष्वपगतेषु भूयोऽपि तद्द्रव्यं गृहीतं तेभ्यः समर्पयन्ति, यथा तदानीं चौरप्रतिभयादस्माभिर्गृहीतं, सम्प्रति ते गतास्तत एतदात्मीयं द्रव्यं यूयं गृह्णीथेति, एवं चोक्ते सति यदि तेऽपि समनुजानते यथा-युष्मभ्यमेतदस्माभिर्दत्तमिति तर्हि भुञ्जते, कल्पनीयत्वादिति । अनेन ‘कप्पणुन्नायं' इत्यवयवो व्याख्यातः । तदेवमुक्त माच्छेद्यद्वारम् ।
मू. (४०७)
अनिसिट्टं पडिकुट्टं अणुनायं कप्पए सुविहियाणं ।
मू. (४०५)
लड्डुग चोल्लग जंते संखडि खीरावणाईसु ॥
वृ. निसृष्टम् - अनुज्ञातं तद्विपरीतमनिसृष्टमननुज्ञातमित्यर्थः, तत् 'प्रतिक्रुष्ट' निराकृतं तीर्थकरगणधरैः, अनुज्ञातं पुनः कल्पते सुविहितानां, तच्चानिसृष्टमनेकथा, तद्यथा- 'लड्डुकविषयं' मोदकविषयं, तथा 'चोल्लकविषयं' भोजनविषयं, 'यन्त्रे' इति कोल्हकादिघाणकविषयं तथा 'संखडिविषयं ' विवाहादिविषयं, तथा 'क्षीरविषयं दुग्धविषयं, तथा आपणादिविषयम्, आदिशब्दाद्गृहादिविषयमवसेयम्, इयमत्र भावना - इह सामान्यतोऽनिसृष्टंद्विधा, तद्यथा-साधारणानिसृष्टंभोजनानिसृष्टंच, तत्रभोजनानिसृष्टंचोल्लकशब्देनोक्तं, साधारणानिसृष्टं तु शेषभेदैरिति । तत्र मोदकविषयसाधारणानिसृष्टोदाहरणं गाथाचतुष्टयेनाहबत्तीसा सामने ते कहिं हाउं गयत्ति इअ वुत्ते ।
मू. (४०८)
मू. (४०९)
मू. (४१० )
Jain Education International
परसंतिए पुन्नं न तरसि काउंति पच्चाह । अविय हु बत्तीसाए देन्निहिं वेगमोयगो न भवे । अप्पवयं बहुआयं जड जाणसि देहि तो मज्झं ॥ लाभिय तो पुट्टो किं लब्द्धं नत्थि पेच्छिमो दाए ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003330 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 26 Oghniryukti Pindniryukti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 436 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_oghniryukti, & agam_pindniryukti |
| File Size | 23 MB |