________________
३१२
पिण्डनियुक्तिः-मूलसूत्रं घृतगुडादिच,ततोयदिकोऽपिसाधुरागत्यसंविभागयतिमांतर्हिभवामिसंसारार्णवोत्तीर्णो, यतोनिरन्तरंये स्वाध्यायनिष्पन्नचेतसःप्रतिक्षणंपरिभावयन्तिसकलमपियथावस्थितवस्तुजातम.
अतएवचदुःखरूपात्संसाराद्विमुखबुद्ध्योमोक्षविधावेकतानायथाशक्ति गुर्वादिषुवैयावृत्योद्यताःये वापरोपदेशप्रवणाःस्वयं सम्यक्संयमानुष्ठानविधायिनश्चतेषां संविभागेकृते तद्गतंज्ञानाद्युपष्टब्धंभवति, ज्ञानाद्युपष्टम्भेचमममहांल्लाभः, शरीरकंपुनरिदमसारंप्रायोनिरुपयोगीच, ततो येनतेनवोपष्टब्धंसुखेन वहतीत्येवं भुनानोऽपि शरीरमूच्छारहितः प्रवर्द्धमानविशुद्धाध्यवसायो भोजनानन्तरं केवलज्ञानमासादितवान्।सूत्रंसुगमनवरं खल्लगमल्लागलिच्छारियाणि'त्तिमल्लक-शरावंतदाकाराणियानिखल्लकानिवटादिपत्रकृतानि भाजनानि दतानीत्यर्थः, तानि लेच्छारियाणि-डिम्भकयोग्यस्तोकपायसप्रक्षेपणेन खरण्टितानीव खरण्टितानि कृतानि 'रुण्डणया' इति अवज्ञया 'हन्दी'त्यामन्त्रणे, भोः श्रमण! यदि रोचते तर्हिगहाणेतिशेषः,ततःशरीरयापनायघृतगुड्युतंपायसंगृहीत्वैकान्तेऽपक्रमणं.शेषसुगममप.एवमन्येषामपि भावतः शुद्धं गवेषयतामाधाकर्मण्यपि गृहीते भुक्ते वा न दोषः, भगवदाज्ञाऽऽराधनात । तथा च भगवदाज्ञाराधनकृतमवादोषभगवदाज्ञाखण्डनकृतमेवचदोषंविभावयितुकामःकथानकंरूपकचतुष्केणाहमू. (२३४) चंदोदयं च सूरोदयं च रन्नो उदोन्नि उज्जाणा।
तेसिं विवरियगमने आणाकोवो तओ दंडो॥ मू. (२३५) सूरोदयं गच्छमहं पभाए, चंदोदयं जंत तणाइहारा।
दुहा खी पच्चुरसंतिकाउं, रायावि चंदोदयमेव गच्छे ।। मू. (२३६) पत्तलदुमसालगया दच्छामु निवंगणत्तिदुच्चित्ता।
उज्जाणपालएहिं गहिया य हयाय बद्धा य॥ मू. (२३७) सहस पइट्ठा दिट्ठा इयरेहि निवंगणत्ति तो बल्दा।
नित्तस्स य अवरण्हे दंसणमुभओ वहविसग्गा॥ वृ. चन्द्रानना नाम पुरी, तत्र चन्द्रावतंसो राजा, तस्य त्रिलोकरेखापयभृतयोऽन्तःपुरिकाः, राज्ञश्च द्वे उद्याने, तद्यथा-एकंपूर्वस्यादिशिसूर्योदयाभिधानं, द्वितीयपश्चिमायांचन्द्रोदयाभिधानं,तत्रचान्यदापयाप्ते वसन्तमासेकस्मिंश्चिदिने राजानिजान्तःपुरक्रीडाकौतुकार्थीजनानांपटहंदापितवान,यथाभोःश्रृणुतजनाः ! प्रभाते राजा सूर्योदयोद्यानेनिजान्तःपुरिकाभिःसह स्वेच्छंविहरिष्यति. ततोमातत्र कोऽपियासीत् सर्वेऽपि तृणकाष्ठाहारादयश्चन्द्रोदयंगच्छन्त्विति,एवंपटहेदापितेतस्यसूर्योदयोद्यानस्यरक्षणायपदातीन्निरूपितवान. यथा न तत्र कस्यापि प्रवेशो दातव्य इति, राजा च निशिचिन्तयामास, सूर्योदयमुद्यानं गच्छतामपि प्रभात सूर्यः प्रत्युरसं भवति, ततः प्रतिनिवर्तमानानामपि मध्याह्ने, प्रत्युरसं च सूर्यो दु:खावहः, तस्माच्चन्द्रोदयं गमिष्यामाति.एवंचचिन्तयित्वाप्रातस्तथंवकृतवान,इतथपटहश्रवणानन्तरंकेऽपिर्वृत्ताचिन्तयामासुर्यथा न कदाचिदपि वयं राजान्तःपुरिका दृष्टवन्तः,
प्रातश्चराजासूर्योदयेसान्तःपुरःसमागमिष्यति, अन्तःपुरिकाश्चयथेच्छंविहरिष्यन्ति.ततःपत्रबहुलतरशाखासुलीनाः केनाप्यलक्षिता वयं ताः परिभावग्रामः, एवं चचिन्तयित्वा ते तथैव कृतवन्तः, तत उद्यानरक्षकः कथमपितेशाखास्वन्तींना दृष्टाः, ततो गृहीतालकुटादिभिश्चहता रज्ज्वादिभिश्च बद्धाः, ये चान्ये तुणकाष्ठहारादयोजनास्तेसर्वेऽपिचन्द्रोदयं गताः तैश्चसहसाप्रविष्टैरग्रेयथेच्छंराज्ञान्तःपरिकाःक्रीडन्त्यो दृष्टाः ततस्तेऽपिराजपुरुषैर्बद्धाः, ततोनगराभिमुखामुद्यानान्निर्गच्छतोराज्ञउद्यानपालकैः पुरुषैद्वयेऽपिबद्धा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org