Page Text
________________
ર૮ર
पिण्डनियुक्तिः-मूलसूत्रं मू. (१३७) एवं खु अहं सुद्धो दोसो देंतस्स कूडउवमाए।
समयत्थमजाणंतो मूढो पडिसेवणं कुणइ॥ वृ. अन्येन' साधुनाभक्तादिकमाधाकर्म उपनीतं' गृहस्थगृहादौनीयसमर्पितंतद्योऽश्नातिसप्रतिषेवणांकरोतीतिसम्बन्धः, सचाधाकर्मभुञान केनाप्यपरेणसाधुनाधिग्गामहे यच्च तत्रभवान्विद्वानपि संयतोऽप्याधाकर्मभुञ्जतेति चोदितः विक्षिप्तः सन् प्रत्युत्तरंभणति-यथा न मे कश्चिदोषः, स्वयंगयहणस्याभावात, यो हि नाम स्वयमाधाकर्म गृहीत्वा भुक्ते तस्य दोषो, यस्तु परेणोपनीयंभुङ्क्ते तस्य न कश्चित् तथा चात्र दृष्टान्तो यथा-परहस्तेनाङ्गारान्कर्षयन्न दह्यते, एवमहमप्याधाकर्मभोजी 'खु'निश्चितं शुद्ध एव, दोषः पुनर्ददतो यथा परस्य स्वहस्तेनाङ्गारानाकर्षतः, एवं 'कूटया उपमया' अलीकेन दृष्टान्तेन ‘समयार्थं भगवत्प्रवचनोपनिषदं जस्सट्टा आरंभो पाणिवहो होइ तस्स नियमेणं। पाणिवहे वयभंगो दोग्गई चेव ॥
इत्यादिरूपम् अजानानः, अत एव मूढः प्रतिषेवणं कुरुते॥ तदेवमुक्तं प्रतिषेवणस्य स्वरूपं. मू. (१३८) उवआगमि य लाभं कम्मग्गाहिस्स चित्तरक्खट्टा।
आलोइए सुलद्धं भणइ भणंतस्स पडिसुणणा॥ वृ.इहयो गुरुरुपयोगपरणवेलाजांकमग्राहिणआधाकर्मग्रहणायप्रवृत्तस्य शिष्यस्य चित्तरक्षार्थं मनोऽन्यथाभावनिवारणार्थं दाक्षिण्याधुपेतो 'लाभंभणति' लाभ इति शब्दमुच्चारयति, तथाऽऽधाकर्मणि गृहस्थगृहादानीय आलोचिते श्राद्धिकयेदं करोटिकया दत्तमित्येवं निवेदिते ‘सुलन्द्धं' शोभनं जातं जत्त्वयेदं लब्धमितिभणति तस्यगुरोरित्थंभणतः प्रतिश्रवणं नामदोषः, सूत्रेतु स्त्रीत्वनिर्देशः प्राकृतत्वात्, प्राकृते हि लिङ्गंव्यभिचारि,यदाहपाणिनिःस्वप्राकृतलक्षणे- “लिङ्गंव्यभिचार्यपी"ति, प्रतिश्रवणंचनामाभ्युपगमः॥ मू. (१३९) संवासो उपसिद्धो अनुमोयण कम्मभोयगपसंसा
एएसिमुदाहरणा एए उ कमेण नायव्वा॥ वृ. संवासः' आधाकर्मभोक्तृभिः सहैकत्र संवसनरूपः प्रसिद्ध एव. अनुमोदना त्वाधाकर्मभोजकप्रशंसा-कृतपुण्याः सुलब्धिका एते ये इत्थं सदैव लभन्ते भुनते वेत्येवंरूपा ॥ तदेवमुक्तं प्रतिषेवणादीनां चतुर्णामपि स्वरूपं, सम्प्रत्येतेषामेव प्रतिषेवणादीनां क्रमेण ‘एतानि' वक्ष्यमाणस्वरूपाणि उदाहरणानि ज्ञातव्यानि, सूत्रे च उदाहरणशब्दस्य पुल्लिङ्गता प्राकृतलक्षणवशात् ।। तत्र यान्युदाहरणानि वक्तव्यानि तेषां नामानि क्रमेण प्रतिपादयतिमू. (१४०) पडिसेवणाए तेना पडिसुणणाए उ रायपुत्तो उ।
___ संवासंमि य पल्ली अनुमोयण रायट्टो य॥ वृ. प्रतिषवणस्य स्तना उदाहरणं, प्रतिश्रवणस्य तु राजपुत्रं. राजपुत्रापलक्षिताः शेषाः पुरुषाः, संवास . पल्ली पल्लीवास्तव्यावणिजः, अनुमादनायांराजदुष्टा,राजदुष्टोपलक्षितास्तत्प्रशंसाकारिणः।।तत्रप्रथमतः प्रतिषेवणसम्बधिनं स्तनदृष्टान्तंभावयतिमू. (१४१) गोणीहरण सभूमी नेऊणं गोणिओ पहे भक्खे।
निव्विसया परिवेसण ठियाविते कविया पत्थे।। वृ. इह गाथाक्षरयोजना सुगमत्वात्स्वयमेव कर्त्तव्या केवलं निविंशका' उपभोक्तारो, निष्पूर्वस्य विशेरुपभोगे वर्तमानत्वात्, तथा चोक्तम्- "निवेश उपभोगः स्यात', 'कूजकाः' व्याहारकारिणः, गवां व्यावर्त्तकाइत्यर्थः, 'धत्थे इतिगृहीताः, कथानकमुच्यते-इहक्वचिद्ग्रामेबहवोदस्यवः,तेचान्यदाकुतश्चित्सFor Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International
| SR No. | 003330 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 26 Oghniryukti Pindniryukti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 436 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_oghniryukti, & agam_pindniryukti |
| File Size | 23 MB |