Page Text
________________
पिण्डनियुक्तिः मूलसूत्रं बन्धनप्राणतिपाताद्यास्रवेषु प्रवृत्तेः, तथा आत्मानं दुर्गतिप्रपताकारणतया हन्तिविनाशयतीत्यात्मघ्नं, तथा यत्पाचकादिसम्बन्धिकर्म-पाकादिलक्षणंज्ञानावरणीयादिलक्षणंवातदात्मनःसम्बन्धिक्रियते अनेनेति आत्मकर्म। एतानि च नामान्याधाकर्मणो मुख्यानि सम्प्रति पुनर्यैः प्रतिषेवणादिभिः प्रकारेस्तदाधाकर्म भवति तान्यप्यभेदविवक्षया नामत्वेन प्रतिपादयति पडिसेवणेत्यादि' प्रतिसेव्यते इति प्रतिषेवणं, तथा आधाकर्मनिमन्त्रणानन्तरंप्रतिश्रूयते-अभ्युपगम्यतेयत्आघाकर्मतत्प्रतिश्रवणंतथाआधाकम्मभोक्तृभिः सहसंवसन-संवासःतद्वशात्शुद्धाहारभोज्यपिआधाकर्मभोजीद्रष्टव्यः, यो हितैःसहसंवासमनुमन्यतेस तेषामाधाकर्मभोक्तृत्वमप्यनुमन्यते,अन्यथातैःसहसंवसनमेवनेच्छेत,अन्यच्चसंवासवशतःकदाचिदाधाकर्मगतमनोजगन्धाघ्राणादिना विभिन्नचित्तः सन् स्वयमप्याधाकर्मभोजने प्रवर्तेत, ततः संवास आधाकर्मदोषहेतुत्वादाधाकर्मउक्तःतथा अनुमोदनम्' अनुमोदना-आधाकर्मभोक्तृपयशंसा.साऽपि आधाकर्मसमुत्थपापनिबन्धनत्वादाधाकर्मप्रवृत्तिकारणत्वाच्च आधाकम्र्मेति उक्तं . अमीषां च प्रतिषेवणादीनामाधाकर्मत्वमात्मकर्मरूपंनामप्रतीत्यवेदितव्यं, तथाचवक्ष्यति-'अत्तीकरेइकंममित्यादि' इहआधाकम्भ्रतिशब्दार्थाविचारेआधयाकर्मआधाकर्मेत्युक्तं ,साऽपिचाधानामादिभेदाच्चतुर्दातद्यथानामाधा स्थापनाधाद्रव्याधाभावनाधाच, तत्र नामाधास्थापनाधा द्रव्याधाऽपि च अगामतोनोआगमतश्च शशरीररूपाभव्यशरीररूपाचैषणेवभावनीया,शशरीरभव्यशरीरव्यतिरिक्तांतुद्रव्याधामभिधित्सुराहमू..(१११) धनुजुयकायभराणं कुडुंबरज्जधुरमाइयाण च।
खंधाई हियं चिय दव्वाहा अंतए धनुनो॥ वृ. इह द्रव्याधायां विचार्यमाणायामाधाशब्दोऽधिकरणप्रधानो विवक्ष्यते आधीयतेऽस्यामित्याधा, आश्रयआधारइत्यनर्थान्तरंतत्र धनुत्तिधनुःचापंतदाधा-आश्रयःप्रत्यञ्चायाइतिसामर्थ्यादगम्यते, 'यूपः' प्रतीतः, 'कायः' कापोती यया पुरुषाः स्कन्धारूढया पानीयं वहन्ति भरा यवसादिसमूहः, तथा 'कुटुंम्ब' पुत्रकलत्रादिसमुदायः, राज्यं प्रतीतं,तयो' धूः-चिन्ताआदिशब्दान्महाजनबूंप्रभृतिपरिग्रहः, तेषांचयथासङ्ख्यं द्रव्याधा-द्रव्यरूप आधारः स्कन्धादि हृदयं च, तत्र स्कन्धो वलीवर्दादिस्कन्धो नरादिस्कन्धश्च परिगृह्यते, आदिशब्दाद्गन्त्र्यादिपरिग्रहः, तत्र यूपस्य द्रव्याधा द्रव्यरूप आश्रयो वृषभादिस्कन्धः, स हि यूपस्तत्राऽऽरोप्यते, कापोत्या आश्रयो नरस्कन्धः, नरो हि पानीयानयनाय कापोर्ती स्कन्धेन वहति. भरस्याश्रयोगन्त्र्यादिः,महाप्रमाणोहिभरोगन्त्र्यादिनैवानेतुं शक्यतेनान्येन,तथाकुटुम्बचिन्तायाराज्य. चिन्तायाथाश्रयः हृदयं मनः, हृदयमन्तरणचिन्तायाअयोगात,धनुर्विषयेभावनामाह- 'अन्तेक' करहसझे धनुषः सम्बन्धिनिप्रत्यश्चाऽऽरोप्यते ततो धनुः प्रत्याश्चाया आश्रयः, एवं शेषाणामपि यूपादीनां प्रत्याश्रयत्वं भावनीयं, तच्च भावितमेव ।। उक्ता द्रव्याधा, सम्पयति भावाधा वक्त व्या, साच द्विधा-आगमता नोआगमतच,तत्रागमतआधाशब्दार्थपरिज्ञानकुशलःतत्रचापयुक्तः, उपयोगाभावनिक्षेप'इतिवचनात्, नोआगमतस्तु भावाधा यत्र तत्र वा मनःप्रणिधानं, तथाहि-भावो नाम मानसिकः परिणामः तस्य चाघानंनिष्पादनं भवति मनसस्तदनुगुणतया तेन तेन रूपेण परिणमने सति नान्यथा, ततो मनःप्रणिधानं भावाधा, सा चेह प्रस्तावात्साधुदानार्थमोदनपचनपाचनादिविषया द्रष्टव्या तया यत्कृतं कर्म-ओदनपाकादि तदाधाकर्म, तथा चाह नियुक्ति कृत्मू. (११२) . ओरालसरीराणं उद्दवण तिवायणं च जस्सट्टा।
मनमाहित्ता कीरइ आहाकम्मंतयं बेंति॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003330 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 26 Oghniryukti Pindniryukti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 436 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_oghniryukti, & agam_pindniryukti |
| File Size | 23 MB |