Page Text
________________
२५४ .
पिण्डनियुक्तिः-मूलसूत्रं सम्प्रति मिश्रं वायुकायं प्रतिपिपादयिषुर्दत्यादिस्थस्याचित्तवातकायस्य जले स्थितस्य क्षेत्रमाश्रित्य स्थलस्थितस्य (च) कालमाश्रित्याचित्तादिविभागमाहमू. (५२) . हत्थसयमेगगंता दइओ अच्चित्तु बीयए मीसो।
तइयंमि उसच्चित्तो वत्थी पुणपोरिसिदिनेसु॥ व. इदोद्धर्वमपाटितेनापनीतमस्तकेन निकर्षितचन्तिर्वर्तिसस्थिादिकचवरेणापरचर्ममयस्थिगलकस्थगितापानाच्छिद्रेणसङ्कीर्णमुखीकृतग्रीवान्तर्विवरेणाजापश्वोरन्तरस्यशरीरेमनिष्पन्नश्चर्ममयः प्रसेवकः कोत्थलकापरपर्यायो दृतिः, वातकायोऽचित्तः, प्रथमे च हस्तशतेऽतिक्रान्ते सति द्वितीये प्रविशन् मिश्रो भवति, स च मिश्रस्तावद्भवति यावद् द्वितीयहस्तशतपर्यन्तः ततो द्वितीये हस्तशतेऽतिक्रन्ते तृतीये प्रविशन सचित्तो भवति, तत ऊद्धर्व सचित्त एव, अथवैकस्मिन्नेव हस्तशते गमनेन आगमनेन पुनर्गमनेन क्रमेणाचित्तत्वादि कमवगन्तव्यं,यदिवा-हस्तशतगमनकालं परिभाव्यैकस्मिन्नपि स्थाने जलमध्यस्थितस्योक्त क्रमेणाचित्त-त्वादिकं परिभावनीयं, इतिग्रहणं चोपलक्षणं तेन वस्तावप्येवं दृष्टव्यं, बस्तिथ दृतिवत्स्वरूपतोभावनीयः, नवरमपरचममयस्थिग्गलकस्थगितग्रीवान्तर्विवरोऽतिविष्टमुखीकृतपाश्चात्यप्रदेशः स विज्ञेयः, तथा 'वत्थी पुनपोरसिदिनेसु'त्तिस्थले स्निग्धंरुक्षंचकालमाश्रित्य बस्तिः' वस्तिस्थो वातःउपलक्षणमेतत्,तेनदतिस्थोऽपिवातःस्थलस्यःस्निग्धरूक्षंचकालमधिकृत्ययथाक्रमपौरुषीषुदिनेषु चाचित्तादिरूपोवेदितव्यः॥ एनमेव गाथाऽवयवं भाष्यकृद् व्याख्यानयति. . मू. (५३) निद्धेयरोयकालो एगंतसिणिद्धमज्झिमजहन्नो।
लुक्खोवि होइ तिविहो जहन्न मन्झो य उक्कोसो॥ [भा. १२] म्. (५४)
एगंतसिणिद्धंभी पोरिसिमेगं अचेअणो होइ।
बिइयाए संमीसो तइयाइ सचेयणो वत्थी॥ मू. (५५) मज्झिमनिद्धे दो पोरिसीअच्चित्तमीसओ तइए। चउत्थीए सचित्तोपवणो दइयाइमज्झगओ॥
[भा. १४] मू. (५६) पोरिसितिगमच्चित्तो निद्धजहन्नंमि मीसग चउत्थी। सच्चित्त पंचमीए एवं लुक्खेऽवि दिन वुड्डी॥
[भा. १५] वृ. इह कालः सामान्यतो द्विविधः, तद्यथा-स्निग्धो रूक्षश्च, तत्र यः सजलः सशीतश्च स्त्रिग्वः, उष्मो रुक्षःस्निग्धोऽपित्रिधा, तद्यथा-एकान्तस्निग्धोमध्ययोजधन्यश्च,तत्रएकान्तस्निग्धःअतिस्निग्धः,रूक्षोऽपि विधा,तद्यथा-जधन्योमध्यमउत्कृष्ट-,उत्कृष्टोनामअतिशयेनरूक्षः, तत्रैकान्ताहिग्धकालेबस्तिगतोवायु. कायः उपलक्षणमेतत् तेनं दृत्तिस्थोऽपिएका पौरुषीं यावदचेतनो भवति, दतियस्यास्तुपौरुष्याः प्रारम्भेऽपि मिश्रः, सचतावद्यावत्परिपूर्णा द्वितीयापौरुषी, तृतीयस्यांतुपारुष्यामादितएव सचितः, ततः ऊद्वर्वसचित्त एव, मध्यमे तु स्निग्धकाले द्वै पौरुष्यो यावदचित्तस्तृतीयस्यां तु पौरुष्यां मिश्रः, चतुर्थ्यां सचेतनः, जधेन्य चस्निग्धका ले दत्यादिमध्यगतो वायुः पौरुषीत्रिकं यावदचित्तः, चतुर्थपौरुष्या मिश्रः, पञ्चम्यां तु सचेतनः, एवं रुक्षेऽपि द्रष्टव्यं केवलं तत्र दिनवृद्धिः कर्त्तव्या सा चैवं जघन्यरूक्षकाले बस्त्यादिगतः पवनो दिनमेकमचित्तो द्वितीये दिने मिश्रस्तुतीये सचित्तः, मध्यमरूक्षकाले दिनद्वयमचित्तस्तृतीयदिने मिश्रश्चतुर्थदिने सचेतनः, उत्कृष्टरूक्षकाले दिनत्रयमचित्तश्चतुर्थदिने मिश्रः पञ्चमादिने सचितः ।। सम्प्रत्यचित्त वायुकायप्रयोजनमाह
त्था॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003330 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 26 Oghniryukti Pindniryukti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 436 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_oghniryukti, & agam_pindniryukti |
| File Size | 23 MB |