Page Text
________________
पिण्डनियुक्ति:- मूलसूत्रं नपुंसकत्वेऽपि प्रत्ययं समानीते स्त्रीत्वं तथा 'रजोहरणं' ति दण्डिकावेष्टकत्रयनिसेज्जं च स्यहरणं, ' बाह्याभ्यन्तरनिषद्यारहितमकनिषद्यं सदशंरजोहरणमिति। एतानुपधिविशेषान 'नविश्रमयेत्' नापरिभोग्यान् स्थापयेत्, कस्मादितिचेत् ?, उच्यते, प्रतिवासरमवश्यमेतेषां विनियोगभावात्, ततो यतनया - वस्त्रान्तरितेन इस्तेन ग्रहणरूपया सङ्कमणा-षट्पदिकानामप्रक्षालनीयेषु वस्त्रेषु सङ्क्रमणं, ततो ‘घावनं' प्रक्षालनमिति || एनामेव गाथां भाष्यकृद गायात्रयेण व्याख्यानयति
॥
मू. (३६)
पायस्स पडोयारो पत्तगवज्जो य पायनिज्जोगो । दोनि निसिज्जोओ पुन अब्भिंतरबाहिरा चेव ॥ संथारुत्तरचोलग पट्टा तिनि उ हवंति नायव्वा । मुहपोत्तियत्ति पोत्ती एगनिसेज्जं च रयहरणं ॥ एए उन धीसामे पइदिनमुवओगओ य जयणाए । संकामिऊणं धीवंति छप्पइया तत्थ विहिणा उ ।
मू. (३८)
[ भा. १०]
वृ. एतास्तिस्त्रोऽपिव्याख्यातार्थाः, नवरं संकमिऊण' इत्यादि, तत्रविश्रामाभावे सति यतनयाषट्पदिका अन्यत्र सङ्क्रमय्य विधिना 'धावयति' प्रक्षालयन्ति । तदेवमविश्रमणीय उपधिरुक्तः, तद्भणनाञ्च शेषो विश्रमणीयोपर्धिगम्यते, ततस्तस्य विश्रमणविधिं बिभणिषुरिदमाह
मू. (३९)
२५०
मू. (३७)
Jain Education International
[भा. ८]
जो पुन वसामिज्ज तं एवं वीयरायआणाए । पत्ते धोवणकाले उवहिं वीसामए साहू ॥
वृ. यः पुनरुपधिः प्राप्तेः धावनकाले - प्रक्षालनकाले, अनेन अकालप्रक्षालने भगुवदाज्ञामङ्गलक्षणं दोषमुपदर्शयति. ‘विश्रम्यते' निःशेषषट्पदिकाविशोधनार्थमपरिभुक्तो थ्रियते, तमुपविं 'वीतरागाऽऽज्ञया” सर्वज्ञोपेदेशेन, सर्वज्ञोक्तमवधार्येति भावः, 'एवं वक्ष्यमाणेन प्रकारेम साधुविश्रमयेत् ॥ विश्रमणाप्रकारम्मू. (४०) अब्भिंतरपरिभोगं उवरिं पाउण्ड नाइदूरे य ।
तिनि यतिन्न य एवं निसिं तु काउ परिच्छिना ॥
वृ. sह साधूनां द्वौ कल्पौ क्षौमौ एकः कम्बलमयः, तत्र यदा ते प्राब्रियन्ते उदा एक्तः क्षौभोऽभ्यन्तरं प्राव्रियते, शरीर लग्नः प्राव्रियते इत्यर्थः, द्वितीयः क्षौमस्तस्योपरि, तृतीयः कम्बलमयस्तस्याप्युपीर, ततः प्रक्षालनकाले विश्रमणाविधिप्रारम्भे रात्रौ स्वप्न अभ्यन्तपरिभोगं सदैव शरीरेम सह संलग्नं परिभुज्यमानं क्षोभ कल्पमुपरि शेषकल्पद्रयाद्वहिस्त्रीणि दिनानि यावत्प्रावृणोति येन तत्स्थाः षट्पदिकाः क्षुधा पीड्यमाना आहारार्थम् अथवा शीतादिनापीड्यमानास्तं बहिः प्रावि ३यमाणंकल्पमहायान्तरे कल्पद्धये शरीरे वा लगन्ति, एष पथमा विश्रमणाविधिः, एवं त्रीणि दिनानि प्रावृत्य ततस्त्रीण्येव दिनानि यावद्रात्रा स्वापकाले नातिद्वार स्थापयति, किमुक्तं भवति ? - स्वापकाले संस्तारकतट एवं स्थापयति, येन प्रथम विश्रमणाविधिः, तत एका 'निशां' रात्रिं, तुः समुच्चये, स्वपन् स्वापस्थानस्यापरि लम्बमानमधामुखं शरीरलग्रप्रायपर्यन्तं प्रसारितं कृत्वा संस्थापयेत्, संस्थाप्य च पञ्चात्परीक्षेत, दृष्टव्या प्रावरणेन च षट्पदिका निभालयेत्, तद्यथा- प्रथमं तावद्दष्टया निभालयेत्, दृष्टव्या निभालिता अपियदिन दृष्टाततः सूक्ष्मषट्पदिकारक्षणार्थं भूयः शरीरे प्रावृणोति, येनताआहारार्थं शरीरेलगन्ति, एवंपरीक्षणेकृतेयदितानस्युस्तदाप्रक्षालयेत, अथस्युस्तहिंपुन- पुनर्निर्माल्य यदा न सन्तीति निश्चितं भवति तदा प्रक्षालयेत्, एवं सप्तभिर्दिनैः कल्पेशोदना, एतदनुसारेण शेषस्याप्युपधेः शोधना भावनीया । इह विश्रमणा प्रक्षालनीयस्यापरिभोगरूपा उक्ता, ततो यत्तस्य बहि- प्रावरणादिरूपः
For Private & Personal Use Only
[भा. ९]
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003330 |
| Book Title | Agam Suttani Satikam Part 26 Oghniryukti Pindniryukti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 436 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_oghniryukti, & agam_pindniryukti |
| File Size | 23 MB |