________________
२२२
आधनियुक्तिः मूलसूत्रं बाह्यनिषद्याव्यरहितेन तथा कर्त्तव्यं, एवंविधं पोरपरिग्गह' अङ्गुष्टपर्वप्रदेशिनीकुण्डलिकापूरणं कर्तव्यमिति । इदानीं समुदायरूपस्यैव प्रमाणं प्रतिपादयन्नाह. मू. (१०६२) बत्तीसंगुलदीहं चटर्वासं अंगुलाई दंडी से।
अटुंगुला दसाओ एगयरं हीनमहियं वा ।। व. द्वात्रिंशदङ्गलानि सर्वमेव दीर्घत्वेन प्रमाणतो भवति. तत्र च 'अस्य' रजोहरणस्य चतर्विशत्यडुग्लानि दण्डकः, अष्टाङ्गुलप्रमाणकाच दशिका भवन्ति, 'एगतरंहीनमहियं वा' एकतरं दण्डकस्य दशिकानां वा कदाचिद्धीनं प्रमाणतो भवति कदाचिश्चाधिकं भवति, सर्वथा समुदायतस्तद्वात्रिंशदङ्गुलं कर्त्तव्यम्। तच्च किम्मयं भवति? इत्यत आह.. मू. (१०६३) उन्नियं उट्टियं वावि, कंबलं पायपुंच्छणं।
तिपरीयल्लममिस्सट्ट. रयहरण धारए एग॥ वृ. तद्रजाहरणं कदाचिदर्णामयं भवति कदाचिश्रोष्टौणामयं भवति कदाचित्कम्बलमयं भवति. पादपुञ्छनशब्देन रजोहरणमेव गृह्यते, तदेवंगुणं भवति, तिपरियल्लं ति त्रिःपरिवर्त्त-त्रयः परावर्त्तकाःवेष्टनानि यथा भवन्ति तथा कर्त्तव्यम्, 'अनिसिटुं'ति मृदु कर्त्तव्यं, तदेवंगुणं रजोहरणं धारयेदेकमेवेति। - तेन च किं प्रयोजनमित्यत आहम. (१०६४) . आयाणे निक्खेवे ठामनिसीयण तुट्टसंकोए।
पुव्वं पमज्जणट्ठा लिंगट्ठा चेव रयहरणं॥ वृ. आदान-ग्रहणं तत्र प्रमार्जनार्थं रजोहरणं गृह्यते निक्षेपो-न्यासः स्थानं-कायोत्सर्गः निषीदनम्उपवेशनं तुयट्टणंशयनं सङ्कोचनं जानुसंदंशकादेः, एतानि पूर्वप्रमृज्य क्रियन्ते अतः पूर्वप्रमार्जनार्थ रजोहरणग्रहणं क्रियते लिङ्गामिति च कृत्वा रजोहरमधारणं कियत इति। इदानीं मुखवस्त्रिकाप्रमाणम्मू. (१०६५) चउरंगुलं विहत्थी एयं मुहनंतगस्स उपमाणं।
बितियं मुहप्पमाणं गणणपमाणेण एक्केकं॥ वृ. चत्वार्यङ्गुलामि वितस्तिऋति, एतच्चतुरस्रं मुखानन्तकस्य प्रमाणम्, अथवा इदं द्वितीयं प्रमाणं, यदुत मुल्यप्रमाणं कर्त्तव्यं मुहनंतयं, एतदुक्तं भवति वसतिप्रमार्जनादौ यथा मुखं प्रच्छाद्यते कृकाटिकापृष्ठतथ यथा ग्रन्थितिं शक्यते तथा कर्त्तव्यं व्यसं कोणद्वये ककाटिकायां ग्रन्थितिं शक्यते तथा कर्त्तव्यमिति, एतद्वितीयं प्रमाणं, गणणाप्रमाणेन पुनस्तदेकैकमेव मुखानन्तकं भवतीति। मू. (१०६६) संपातिमरयरेणूपमज्जणट्ठा वयंति मुहपत्ति।
- नासं मुहं च बंधइ तीए वसहिं पमजतो॥ वृ. संपातिमसत्त्वरक्षणार्थं जल्पभिर्मुखे दीयते, तथा रजः-सचित्तपृथिवीकायस्तत्प्रमार्जनार्थं मुखवस्त्रिका गृह्यते, तथा रेणुप्रमार्जनार्थं मुखवस्त्रिकाग्रहणं प्रतिपादयन्ति पूर्वर्षयः । तथा नासिकामुखं बघ्नाति तया मुखवस्त्रिकया वसतिं प्रमार्जयन येन न मुखादौ प्रविशतीति। मू. (१०६७) जो मागहआ पत्थो सविसेसतरं तु मत्तयपमाणं ।
दोसुवि दव्वग्गहणं वासावासासु अहिगारो॥ वृ. यो मागधिकः प्रस्थस्तत्सविशेषतरं मात्रकं भवति: स च मागधिकप्रस्थः दो असईओ पसई दो . पसतिओ सेतिया चउसेझ्याहिं मागहा पत्थे सो जारिसा पमाणेण तारिसं सविसेसतरं मत्तयं हवति । तेन
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org