________________
१८८
आघनियुक्तिः मूलसूत्रं परिसाडी बहुलेवाडणं च तम्हा पगासमुहे ॥ . भा. २७८] वृ. य एवान्धकारे भुञानस्य दोषाः' मक्षिकादिजनिता भवन्ति त एव दोषाः ‘सङ्कटमुख' भाजने कमठादौ भुनतः, अयमरोपऽधिकदोषः- परिसाडी' परिशाटी भवति पार्श्वे निपतति, तथा बहुलेवाडणं च' वक्तुं विच्चं खरडिजइ हत्थस्स उवरिपि भुजंतस्स संकडे तस्मात् ‘प्रकाशमुखे' विपुलमुखे भाजने भुज्यत इति । पक्खेवणाविही भन्नड्मू. (८५७) कुक्कुडिअंडगमित्तं अविगियवयणो उ पक्खिवे कवलं।
अइखद्वकारगंवा जंच अनालोइयं हुज्जा॥ [भा. २७९] वृ. कुक्कुट्या अण्डक कुक्कुठ्यण्डकं तत्प्रमाणं कवलं प्रक्षिपेद्वदने, किंविशिष्टः, सन्?- 'अविकृतवदनः' नात्यन्तनिर्घाटितमुखः प्रक्षिपेत्कवलम। गुरुत्ति व्याख्यायते-'अतिखद्र'त्ति गुरोरालोके भोक्तव्यं. यदि पुनर्गुरोर्दर्शनपथे नभुङ्क्ते ततः कदाचित्साधुः ‘अतिखद्रम' अतिप्रचुरंभक्षयेन्निःशङ्कसन, सच सव्याजशरीरकदाचिद्गुरोगेरदर्शनपथेऽकारक-अपथ्यमपि भुञ्जीत निःशङ्कः सन. कदाचिद्रा । भिक्षामटताऽनेन स्निग्धद्रव्यं लब्धं भवेत् तश्चानालोच्चैव भक्षयेद् एकांते, मा मून्नामाचार्यो निवारियष्यिति । अतः - मू. (८५८) एएसि जाणणट्टा गुरु आलोए तओ उभुजेज्जा। नाणाइसंधणट्टा न वन्नबलख्वविसयट्ठा ॥
[भा. २८० वृ. एतेषां प्रचुरभक्षितादीनांदोषाणांज्ञाथार्थगुरोः 'आलोके' चक्षुर्दर्शनपथेभुञ्जीतयेनगुरु- समीपस्थं भुञ्जानंदृष्टाप्रचुरंभक्षयन्तं निवारयति, तथाऽकारकंभक्षयन्तंनिवारयति,तथाअनालोइयं-चोरिअंखायंतं निवारयति, माभूदवारणेऽपाटवजनिता दोषाः स्युः। इदानींभावेत्ति व्याख्यायते- 'नाणाइ'त्ति ज्ञानादिर्भावः ज्ञानदर्शनंचारित्रंच, एतज्ञानादिभावत्रयमभुज्यमानेत्रुठ्यति-व्युच्छिद्यते, अतएतेषांज्ञानादीनां त्रुट्यतां 'सन्धानार्थम्' अविच्छिन्नप्रवाहार्थंभुज्यते, नवार्थभुज्यते, नवर्णो ममगौरवं स्यादि-त्येवमर्थं, तथा बलं ममभूयादित्येमर्थमपिनभुज्यते.रूपममभूयाबुभुक्षयाक्षीणेक्षणगण्डपार्श्वःसन्मांसोपचयेनपूरितगण्डपार्यो रूपवान् भविष्यामीति नैवमर्थ भुङ्क्ते, नापि विषयार्थ' मैथुनायासेवनार्थंभुङ्क्ते। मू. (८५९) सोआ लोइयभोई जो एए जुंजए पए सव्वे।
.. गविसणगहणग्धासेसणाइ तिविहाइवि विसुद्धं ।। वृ. 'सः' साधुगुरोरालोचितं भुङ्क्ते य एतानि पदान्यनन्तरोदितानि ‘युनक्ति' प्रयङ्क्ते करोति स्थाना-दीनि, स च गवेषणैषणया ग्रहणषणया ग्रासैषणया, अनया त्रिविधयाऽप्येषणया शुद्धं भुङ्क्ते य एतानि पदानि प्रयुक्त इति। मू. (८६०) एवं एगस्स विही भोत्तव्वे वन्निओ समासेणं।
___ एमेव अनयाणवि जनाणत्तं तयं वोच्छं। वृ. एवमेकस्य साधोभाक्तव्ये विधिर्वर्णितः समासेन' सक्षेपेण, एवमेवानेकेषामपि साधूनां भोजन विधिः, यत्तुपुनानात्वंभवति-याभेदोयतिरिक्तं तदहवक्ष्ये।आह-किंपुनःकारणंमण्डली क्रियते।, उच्यतेमू. (८६१) अतरंतबालवुड्डा सेहाएसा गुरू असहवग्गो।
साहारणोग्गहाऽलद्धिकारणा मंडली होइ॥ वृ. अन्तरन्तः अतिग्लानस्तत्कारणात-तन्निमित्तं मण्डली भवति, यतस्तस्यग्लानस्य यद्यैकः साधुर्वेयावृत्यं करोति ततस्तस्य तत्रैवाक्षणिकस्य सूत्रार्थहानिर्भवति, मण्डलीबन्धे तु कश्चित्किश्चित्करोति.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org